Bạn chọn người bạn yêu hay người yêu bạn.

Bạn chọn người bạn yêu hay người yêu bạn.

Tình đơn phương được xem là một trong những kinh nghiệm tình yêu đau buồn nhất. Tuy nhiên, một số người thích tình đơn phương hơn là hoàn toàn không có tình yêu. Hãy xem hai kiểu mối quan hệ sau:

(a) bạn yêu người ta nhưng người ta không yêu bạn (nhiều), hoặc

(b) người ta yêu bạn nhưng bạn không yêu người ta (nhiều).

Bạn sẽ chọn cái nào? Câu trả lời là không rõ ràng.

Sau đây là một câu chuyện có thật. Albert là một người đàn ông đẹp trai, đã li dị, 50 tuổi. Anh ấy gặp Debra thông qua một cuộc hẹn hò mù quáng và họ đã bên nhau khoảng 1 năm. Dù anh thích cô và thích ở bên cô, nhưng anh không yêu cô nhiều. Sau khi họ xa cách, anh đã hẹn hò với vài phụ nữ khác. Sau đó tại sinh nhật của anh gần 1 năm sau, cô mời anh đi ăn tối, sau khi anh quyết định quay lại với cô.

Albert nói với bạn bè anh: “Đây là người phụ nữ tôi muốn sống cùng.” Bạn bè rất ngạc nhiên và nhắc Albert rằng anh từng nói anh không yêu cô đủ để sống cùng cô. Anh đáp “Uh, nhưng cô ấy yêu tôi nhiều hơn những người phụ nữ khác và đây là điều quan trọng nhất ở những năm tháng cuối đời.” Thực tế thì Albert từng hỏi Debra câu đó: “Tại sao em muốn sống với tôi, dù biết rằng tôi không yêu em nhiều như em yêu tôi?” Debra trả lời cô thích sống với một người cô yêu rất nhiều và người đó có thể không yêu cô nhiều bằng, hơn là trường hợp ngược lại.

Khi được đưa cho những lựa chọn đó, bạn sẽ chọn cái nào, lựa chọn của Albert hay của Debra? Các sinh viên và bạn bè của tôi cũng được hỏi câu này.

Khi nói về tình đơn phương, mọi người thường nghĩ đến những kinh nghiệm đau đớn mà ở đó một người không có tình cảm với người kia dù cho bất kì điều gì xảy ra. Tuy nhiên, trường hợp cực đoan này ít phổ biến hơn trường hợp mà ở đó cả hai người đều yêu nhau, nhưng kiểu tình yêu và cường độ tình yêu lại khác nhau. Như trong ví dụ của chúng ta, trong khi Debra yêu Albert say đắm, còn Albert không yêu cô nhiều bằng. Thái độ của Albert không phải là thái độ của người tin vào tình yêu lãng mạn. Anh ấy muốn một mối quan hệ có sự quan tâm và bầu bạn và ít có đam mê.

Sự khác biệt trong cường độ tình yêu thường không được những người yêu nhau đề cập. Khi những người yêu nhau thảo luận điều này, nó có nhiều hình thức, như “Tôi yêu bạn rất nhiều, thậm chí nhiều hơn bạn yêu tôi.” Một người lý trí có thể nói “Em yêu, chúng ta đều nhất trí rằng chúng ta không thể đo đếm được tình cảm.” Câu trả lời phổ biến khác ở những người yêu nhau là: “Tình yêu của tôi dành cho bạn quá lớn đến nỗi nó đủ cho cả hai chúng ta.”

Ý thức được những sự khác nhau trong cường độ tình yêu có thể gây tổn thương, vì nó ám chỉ rằng một người là thua kém, và nó ám chỉ một kiểu từ chối. Theo đó, con người kìm nén vấn đề này hoặc có một ảo tưởng tích cực liên quan đến người yêu. Tương tự, mọi người sẽ không thú nhận với người yêu của họ rằng anh/cô ấy là một sự thỏa hiệp.

Những thái độ của Albert và Debra liên quan đến một sự thỏa hiệp tình cảm – nhưng điều thú vị là nó không rõ ràng về sự thỏa hiệp nào là đau đớn hơn. Lợi thế lớn trong hoàn cảnh của Albert là tình yêu vĩ đại mà Debra dành cho anh và do đó khả năng lớn là Debra sẽ không bỏ anh. Bất lợi trong hoàn cảnh của Albert liên quan đến việc từ bỏ một giấc mơ lớn của con người: được yêu say đắm một ai đó. Hoàn cảnh của Debra thì ngược lại – cô thích một tính yêu sâu sắc nhưng từ bỏ việc được đáp lại tình cảm và do đó cô dễ bị tổn thương hơn và ít chắc chắn hơn về mối quan hệ của cô với Albert.

Albert có quyền kiểm soát tình huống lớn hơn; anh có thể tiếp tục mối quan hệ này chừng nào anh muốn, vì tình yêu của Debra gần như được bảo đảm. Và nếu Albert tìm thấy một người phụ nữ mà anh yêu say đắm thì anh có thể theo đuổi mối quan hệ mới này. Theo ý nghĩa này, Albert thỏa hiệp hiện tại của anh để đảm bảo an toàn cho tương lai của anh. Debra dễ bị tổn thương nhiều hơn vì cô ít kiểm soát được hoàn cảnh. Cô từ bỏ quyền kiểm soát tương lai của cô để tận hưởng tình yêu sâu sắc trong hiện tại.

Những người thích vị trí của Debra là người lạc quan về khả năng thay đổi thái độ của người yêu đối với họ. Sự lạc quan này gắn liền với một niềm tin phổ biến rằng thế giới vốn có thể kiểm soát được và khả năng kiểm soát những sự kiện xung quanh của họ là phi thường. Những người đánh bạc có kinh nghiệm có nhiều hành vi ám chỉ về niềm tin rằng họ có thể kiểm soát được con số của xúc xắc. Tương tự, mọi người thích chọn tờ vé số của riêng họ hơn là được người khác chọn cho họ; họ tin là sự lựa chọn của họ sẽ làm tăng cơ hội chiến thắng.

Nếu bạn tin rằng việc thay đổi được thái độ của người yêu của bạn là khả thi, thì khi đó lựa chọn bạn được yêu say đắm người khác được ưa thích hơn. Tuy nhiên, nếu lựa chọn này là bất khả thi, vì rất khó để thay đổi những người trưởng thành, thì những nỗ lực thay đổi người khác có thể làm tăng sự thất vọng và chán nản của bạn.
Trạng thái tâm lý của Albert thì bình tĩnh hơn của Debra. Dù anh ấy có thể đôi lúc bất mãn vì anh chưa trải nghiệm được tình yêu đích thực, thì anh thích tình yêu của Debra và tương lai của anh có sự chắc chắn. Trạng thái tâm lý của Debra thì ít ổn định hơn, vì nó bao gồm nhiều cảm xúc tích cực (như tình yêu) và tiêu cực (như sợ hãi và thất vọng) mãnh liệt. Nỗi lo gắn với hành vi của Albert lớn hơn của Albert, và nó có thể làm cô nổi giận; cuối cùng, tình yêu của cô với Albert có thể suy giảm.

Tính cách cũng ảnh hưởng đến sự lựa chọn giữa tình huống của Albert và Debra. Người có xu hướng ‘ta là nhất’ có nhiều khả năng thích sự lựa chọn của Albert vì họ tin rằng họ sẽ không gặp khó khăn gì để tìm được một người tình mới. Những người sống lý trí hơn cũng có thể thích sự lựa chọn như của Albert, trong khi đó những người sống lãng mạn thường thích lựa chọn của Debra. Tuổi tác cũng là yếu tố có liên quan đến vấn đề này: những người già hơn, khi mà những lựa chọn về tình yêu của họ bị giảm, hoặc người tìm kiếm tình yêu bầu bạn hơn là tình yêu lãng mạn đam mê, có thể có xu hướng chọn tình huống của Albert.

Tóm lại, cường độ tình yêu thường không bằng nhau giữa những người yêu nhau; vì vậy, những người yêu phải đối mặt với những sự khác biệt trên. Khi thực sự phải lựa chọn giữa 2 tình huống trên, mọi người có thể thích tình huống của Debra hơn, vì nó phù hợp với lý thuyết về tình yêu lãng mạn, nhưng khi nói đến hành động, nhiều người sẽ trở nên lý trí hơn và chọn tình huống của Albert.

Những xem xét trên có thể được tóm gọn trong câu nói sau mà một người yêu có thể bày tỏ: “Anh yêu, anh biết rằng em yêu anh ít hơn anh yêu em, nhưng nó vẫn nhiều hơn những gì anh thực sự xứng đáng.”

Độc giả có thể chia sẻ quan điểm của các bạn không, bạn làm theo thái độ của Albert hay Debra, hay là thà sống độc thân?


Nguồn
I Love Someone Who Does Not Love Me (as Much)
Unrequited love is the saddest of all loving experiences
Published on May 9, 2011 by Aaron Ben-Zeév, Ph.D. in In the Name of Love
PsychologyToday
 
Top