Cách giải nhanh bài tập este

Este là gì? Tính chất, đặc điểm của Este? Phương pháp giải nhanh bài tập este


Este là một loại hợp chất hữu cơ thuộc loại dẫn xuất hidrocacbon có nhóm chức là -COO-. Chúng được điều chế từ các axit cacboxylic và các ancol tương ứng. Este cũng có phản ứng đốt cháy như các hợp chất hữu cơ khác. Ngoài ra, nó còn có phản ứng xà phòng hóa và phản ứng thủy phân. Este dễ bị thủy phân trong môi trường axit và đó là quá trình thuận nghịch. Tuy tính chất hóa học đơn giản như vậy nhưng các bài tập về este cũng rất da dạng. Như vậy, làm thế nào để giải nhanh các bài tập este? Có các cách giải nhanh nào? Cách vận dụng giải nhanh sao cho phù hợp? Chúng ta cùng tìm hiểu.
Chúng ta có thể áp dụng tất cả các phương pháp giải nhanh bài toán như các phương pháp bảo toàn, phương pháp đường chéo, phương pháp tăng giảm khối lượng, các phương pháp trung bình để giải các bài toán este. Tuy nhiên, tùy từng trường hợp cụ thể mà sẽ có cách giải nhanh nhất.

Ví dụ 1: Xà phòng hóa hoàn toàn 10,36 g một hỗn hợp gồm hai este HCOOC2H5 và CH3COOCH3 bằng dung dịch NaOH 0,5 M (đun nóng). Thể tích dung dịch NaOH tối thiếu cần dùng là bào nhiêu?
Ta thấy HCOOC2H5 và CH3COOCH3 đều có M = 74.
Theo đề ta có m (2 este) = 10,36 g
Gọi x và y lần lượt là số mol của HCOOC2H5 và CH3COOCH3.
Ta có : 74.( x + y ) = 10,36.
ð x + y = 0,14
Mà n(NaOH) = x + y = 0,14 mol

• Đây là bài toán về phản ứng xà phòng hóa hỗn hợp hai este. Dường như đọc qua đề ta cảm thấy khó khăn vì thiếu số liệu. Tuy nhiên, ‘’vô tình’’ mà 2 este lại có cùng CTPT nên phân tử khối của chúng bằng nhau. Bài toán trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.

Ví dụ 2: Đun nóng 8,26 g este X với dung dịch NaOH dư. Kết thúc phản ứng thu được glixerol và 9,1 g hỗn hợp muối. Cho toàn bộ hỗn hợp muối đó tác dụng với H2SO4 loãng thu được 3 axit hữu cơ no đơn chức mạch hở D, E, F. Trong đó D, E là đồng phân của nhau; D là đồng đẳng kế tiếp của F. Tìm công thức của các axit?
Đặt công thức chung của X là ( COO)3C3H5 với số mol là x.
Phản ứng:

Theo phương trình ta thấy:

• Vì D, E là đồng phân của nhau và D là đồng đẳng kế tiếp của F nên công thức của D, E là C3H7COOH ; CTPT của F là C2H5COOH.
• Bài toán trên cũng nói về phản ứng xà phòng hóa của este. Bài tập này nhìn sơ qua thấy khá phức tạp vì phải tìm công thức của rất nhiều chất trải qua nhiều giai đoạn phản ứng. Tuy nhiên, chỉ cần áp dụng phương pháp trung bình và phương pháp tăng giảm khối lượng là có thể tìm nhanh ra đáp án chính xác.

Nhìn chung các dạng bài tập của este là không quá phức tạp nên ta biết áp dụng đúng các cách giải nhanh. Hy vọng qua bài viết này, các em sẽ tìm thêm được các cách giải nhanh bài tập este, nhằm tăng hiệu quả học tập và đạt được những kết quả học tập mong muốn. Chúc các em học tốt.

Xem thêm : Công thức vinylaxetilen, phương trình vinylaxetilen với H2, AgNo3, KMnO4, HCL