Mặc dù đến nay đã có hơn 20 năm tuổi đời, nhưng Bluetooth vẫn là một công nghệ vượt trội trong mảng giao tiếp không dây với khoảng cách gần. Thậm chí, Bluetooth không chỉ là sự tồn tại đến thời điểm hiện tại, mà còn là một tham vọng trong khả năng mở rộng thị trường trong thời gian tới với mục tiêu đạt 13.9 tỉ thiết bị sử dụng trong năm 2020, tương đương với việc có 3 thiết bị di động thì 1 trong số đó sẽ tích hợp công nghệ này. Đến nay, con đường phát triển của Bluetooth đã bắt đầu bước qua thế hệ thứ 5 với những sự khởi đầu đầu tiên, và đây cũng là thời điểm thích hợp để chúng ta bắt đầu tìm hiểu về công nghệ này khi nó sẽ là phiên bản được sử dụng phổ biến trong thời gian tới thay thế cho những người tiền nhiệm của mình
Công nghệ Bluetooth 5 là gì?
Bluetooth 5 là phiên bản thế hệ thứ 5 của công nghệ Bluetooth được lộ diện ra lần đầu tiên vào tháng 6 năm 2016 bởi Bluetooth SIG, một trong những công ty phát triển các chuẩn Bluetooth hiện nay. Nhưng đó chỉ là thời điểm mà những thông tin cơ bản của Bluetooth 5 xuất hiện khi mà phải đến hơn 6 tháng sau đó, công nghệ này mới được chính thức ra mắt. So với các người tiền nhiệm của mình, Bluetooth 5 hứa hẹn một tốc độ giao tiếp về mặt dữ liệu tốt hơn, với tầm vực kết nối rộng, cũng như có thể tương thích và kết hợp với nhiều công nghệ kết nối không dây khác được tích hợp trên cùng một thiết bị. Và để có một cái nhìn nhanh nhất về mặt hiệu năng của Bluetooth 5, chúng ta sẽ cùng xem qua bảng tóm gọn ngay bên dưới đây
Bluetooth 5 và Bluetooth 4.2: Đâu là những sự cải tiến?
Bluetooth 5 có tốc độ nhanh hơn gấp 2 lần
Phiên bản mới nhất của Bluetooth hiện tại đang được sử dụng là Bluetooth 4.2 về mặt lý thuyết có thể cho phép các thiết bị có thể giao tiếp về dữ liệu với nhau trên tốc độ 1Mbps với điều kiện thử nghiệm lý tưởng (tương đương khoảng 125KB/s). Trong khi đó, Bluetooth 5 hứa hẹn một sự cải thiện đáng kể khi nâng con số tốc độ này có thể đạt được ngưỡng 2Mbps trong cùng điều kiện tương đương. Với sự cải tiến này, người dùng có thể rút ngắn một cách đáng kể trong việc truyền dữ liệu giữa 2 thiết bị cùng đồng thời sử dụng Bluetooth 5, thuận tiện trong việc tương tác với các tập tin có dung lượng lớn hơn một cách hiệu quả hơn nhiều. Và đương nhiên, đây chỉ là tốc độ trong điều kiện thử nghiệm, và trong thực tế, nó có thể thấp hơn một chút, nhưng vẫn là một sự cải tiến đáng chú ý so với người tiền nhiệm
Bluetooth 5 có dung lượng tin nhắn phát sóng (Broadcast Messaging) lớn hơn 8 lần
Một cách để có thể hiểu được dung lượng Broadcast Messaging là trước tiên chúng ta cần phải biến về cách truyền tải của Bluetooth. Về cơ bản, phương thức truyền tải của Bluetooth sẽ được thực hiện bằng việc một thiết bị được trang bị công nghệ này muốn gửi một tập tin nào đó tới một thiết bị khác sẽ phải phát sóng rộng rãi dữ liệu đó và thiết bị đích sẽ tự động nhận dạng các gói tin này và thực hiện xử lí rằng mình sẽ nhận nó hay bỏ qua khi không phải dành cho mình
Bluetooth 4.x có một dung lượng giới hạn cho phương thức truyền tải đó chỉ khoảng 31-bytes cho các gói tin, trong khi đó, Bluetooth 5 lại mở rộng con số này lên đến 255-bytes. Đây là một lợi thế trong việc phát triển các tính năng truyền tải dữ liệu trên các thiết bị để hiệu quả và nhanh chóng hơn, cũng như duy trì được khả năng tương thích ngược với các chuẩn Bluetooth đời cũ
Bluetooth 5 có khả năng ngăn chặn nhiễu sóng một cách tốt hơn
Bluetooth SIG, công ty phát triển Bluetooth hiểu rõ rằng với việc phát triển của các thiết bị thông minh, các công nghệ không dây và các thiết bị sử dụng IoT đều có thể ảnh hưởng qua lại lẫn nhau trên đường truyền của mình khi tất cả đều được phát đi dưới dạng sóng không định hướng tới môi trường khiến việc nhiễu là điều gần như không thể tránh khỏi. Và để nâng cao hiệu năng cũng như giảm tải các rắc rối kể trên, Bluetooth SIG đã có những nỗ lực khá nhiều trong vấn đề này trên Bluetooth 5 để ngăn chặn chúng trên cùng đường truyền với các người hàng xóm chuẩn 2.4GHz (như Wi-Fi) hay LTE. Bằng việc sử dụng các thuật toán để tạo mặt nạ mã hóa và giải mã dữ liệu, tín hiệu nhiễu có thể được xác định và tự động loại bỏ để trả lại đúng nguyên mẫu dữ liệu được gửi đến
Bluetooth 5 sẽ có tất cả phiên bản sử dụng công nghệ tiêu thụ năng lượng thấp (Low-Energy)
Khi người tiền nhiệm Bluetooth 4 chính thức ra mắt vào năm 2010, nó được phát hành với 3 phiên bản khác nhau, bao gồm Bluetooth Classic, Bluetooth High Speed và Bluetooth Low Energy. Trong đó, Bluetooth Low Energy (hay còn có thể thấy tên viết tắt một cách thường xuyên là BLE) là một chuẩn được thiết kế trong việc giảm thiểu đến mức tối đa khả năng tiêu thụ năng lượng khi sử dụng Bluetooth ngay cả khi thiết bị luôn trong trạng thái kết nối
Đến với Bluetooth 5, Bluetooth SIG cũng sẽ mang đến cho người dùng, các nhà phát triển thiết bị các chuẩn Bluetooth khác nhau, nhưng điều đặc biệt là toàn bộ trong số chúng đều sẽ được tích hợp tiêu thụ năng lượng thấp mà BLE đã từng làm trước đây. Điều này đồng nghĩa các mối lo ngại về thời lượng pin trên thiết bị di động với Bluetooth gần như được loại bỏ đi khá nhiều ngay cả khi nó đang ở trong trạng thái liên tục kết nối đi chăng nữa
Sự tác động qua lại giữa Bluetooth 5 với Smart Home, IoT và các thiết bị đeo tay
Không có gì để bàn cãi khi mà Internet of Things (IoT) rõ ràng sẽ có một lợi thế không nhỏ trong khả năng gia tăng dữ liệu truyền tải trong mỗi giây cũng như một tầm vực giao tiếp tốt hơn trong việc trang bị Bluetooth 5 cho các ngoại vi. Sự gia tăng tốc độ này sẽ kéo theo các gói dữ liệu có thể được mở rộng một cách nhiều hơn nhưng vẫn đảm bảo thời gian tương đương, hay rút ngắn được khoảng thời gian chờ giữa những lần gửi và nhận dữ liệu khác nhau giữa hai hay nhiều thiết bị đầu cuối với nhau
Như đã nhắc đến ở phía trên, tầm vực kết nối của Bluetooth 5 được mở rộng sẽ là một sự hữu ích đối với các nhà cung cấp giải pháp Smart Home khi có thể dễ dàng hơn trong việc lắp đặt ngoại vi ở các vị trí thuận lợi nhưng vẫn đảm bảo được tốt trong sự giao tiếp của người dùng. Không những chỉ có thế, người dùng còn có thể chuyển giao dữ liệu giữa các thiết bị đầu cuối một cách xa hơn so với trước đây khi mà về mặt lý thuyết, Bluyuetooth 5 có thể hoạt động với tầm phủ sóng có bán kính lên đến 120m
Liệu Bluetooh 5 có khả năng tương thích ngược với các chuẩn cũ hơn?
Phiên bản Bluetooth 5 là một sự cải tiến đáng kể so với các thế hệ Bluetooth trước đây từng được ra mắt, và không có lí do gì mà nó không thể thay thế hoàn toàn Bluetooth 4 trên các thiết bị di động trong tương lai. Ngay cả khi như thế, thì các chuẩn cũ hơn vẫn hoạt động một cách song hành, và điều đó đã đòi hỏi một sự tương thích ngược của Bluetooth 5 với các chuẩn cũ hơn để có thể giao tiếp dữ liệu, dù rằng nó có thể có sự giới hạn trong tốc độ và tầm vực kết nối khi các chuẩn cũ thường thấp hơn trong các tiêu chí này
Khi nào các thiết bị mới được trang bị Bluetooth 5?
Ở thời điểm hiện tại, các công cụ phát triển Bluetooth 5 đã được chuyển đến nhiều nhà phát triển phần cứng, phần mềm và ứng dụng khác nhau để bắt đầu làm việc với nó, nhưng điều đó cũng phải mất từ 4 tới 6 tháng trong việc công nghệ này trở thành một chuẩn thông dụng mới trên smartphone hay bất kì thiết bị không dây nào khác. Nó mở ra một khả năng gần như chắc chắn trong việc các thiết bị ra mắt trong giai đoạn cuối năm 2017 sẽ bắt đầu với sự thay thế bằng Bluetooth 5. Nhưng đôi khi, nó cũng có một chút ngoại lệ trong quá trình phát triển khi có những tin đồn xoay quanh rằng Galaxy S8 sắp tới đây của Samsung sẽ là cái tên đầu tiên mang Bluetooth 5 ra thị trường, hay một hãng chuyên cho ra mắt sản phẩm mới vào mùa thu như Apple cũng sẽ tích hợp Bluetooth 5 trên dòng iPhone mới của mình nhằm tăng khả năng cạnh tranh với các đối thủ sừng sõ khác mà điển hình là Samsung
Tương lai của Bluetooth
Mặc dù mang đến hàng loạt những cải tiến mới trong Bluetooth 5, tuy nhiên thì vẫn chưa có thêm những sự thay đổi khác trong tính năng được bổ sung thêm, và đó cũng là những điều mà người ta trông đợi hơn trong các phiên bản Bluetooth sắp tới, mà điển hình nhất có thể kể là:
Sự cải tiến trong việc phát âm thanh thông qua Bluetooth
Có thể tốc độ kết nối tốt hơn và tầm vực rộng hơn, nhưng Bluetooth 5 hiện tại vẫn chưa có bất kì một bước tiến nào đáng kể trong việc phát âm thanh thông qua Bluetooth. Advanced Audio Distribution Profile (A2DP) là một trong những hồ sơ của Bluetooth quyết định cách thức các tập tin âm thanh có thể phát như thế nào thông qua giao tiếp bằng Bluetooth. Về cơ bản, A2DP chỉ hỗ trợ một số định dạng thông dụng và nó có thể được mở rộng ra bằng sự bổ sung từ các công ty phát triển dưới dạng phần mềm thứ 3. Trong lần ra mắt lần này, Bluetooth 5 không có bất kì một sự chú ý nào vấn đề trên, khi mà các sự hỗ trợ này vẫn phải cần một bên thứ 3 thông qua các thuật toán nén mà điển hình như aptX của Qualcomm. Dù vậy thì Bluetooth SIG cũng đã trấn an người dùng bằng việc tuyên bố rằng họ đang có những sự cải tiến ở vấn đề này, chỉ có điều là chúng ta không thể biết rằng nó sẽ xuất hiện trên phiên bản Bluetooth nào trong tương lai
Mạng lưới kết nối Bluetooth
Một trong những tính năng hấp dẫn tiếp theo không hề có mặt trên Bluetooth 5 chính là khả năng xây dựng một mạng lưới kết nối trên chính công nghệ không dây này. Về cơ bản, đây là một công nghệ khá phức tạp mà theo Bluetooth SIG định nghĩa rằng: “Nếu bạn đang có một thiết bị sử dụng Bluetooth và nằm trong tầm vực phủ sóng của một thiết bị khác trong mạng lưới, bạn có thể mở rộng tầm vực kết nối của cả hai thiết bị. Và việc thêm một thiết bị khác vào trong mạng lưới này sẽ là một giải pháp hữu hiệu trong việc chuyển giao dữ liệu giữa hai thiết bị đầu cuối ngay cả khi nó nằm ở cách xa nhau”
Các vấn đề về tầm vực kết nối trên Bluetooth luôn là một hạn chế và mãi đến Bluetooth 5, nó mới có bước tiến thật sự nhưng vẫn chưa đủ để có thể mang dữ liệu đến một nơi xa hơn so với thông thường. Theo một số nguồn tin cho biết, các bản thử nghiệm về thiết bị cho mạng lưới này đã được chuyển đến tay đội ngũ phát triển của Bluetooth SIG, và ngay cả khi mà nó chưa có một thông báo chính thức nào thì chúng ta có thể chắc chắn rằng người dùng sẽ được tiếp cận tính năng này trong một tương lai không xa
WiFi HaLow – Đối thủ của Bluetooth
WiFi HaLow được lộ diện lần đầu tiên trong sự kiện CES 2016 bởi WiFi Alliance, và nó được xem như một đối thủ lớn của công nghệ Bluetooth trong thời gian sắp tới. WiFi HaLow được phát triển trong mục tiêu phục vụ cho các thiết bị SmartHome, các thiết bị đeo tay và thiết bị trong hệ thống IoT. Không giống như Bluetooth hoạt động ở băng tần 2.4GHz, WiFi HaLow lại sử dụng băng tần 900MHz cho khả năng xuyên chướng ngại một cách tốt hơn để đảm bảo chất lượng sóng tốt trong toàn bộ bán kính truyền tải của mình. Không những thế, tầm vực kết nối của WiFi HaLow cũng là một trong những ưu điểm đáng kể khi có thể cho khả năng phát sóng rộng gấp 2 lần so với WiFi truyền thống. Chưa có một thông tin chính thức gì về thời điểm mà WiFi HaLow tiếp cận các thiết bị, nhưng với khả năng phát triển hiện tại, thì ít nhất phải đến thời điểm năm 2018, công nghệ này mới được bắt đầu phổ biến trên thị trường
Theo BeeBom
