I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Một nhà thơ nữ nổi tiếng trong thời cận đại của lịch sử văn học Việt Nam
- Tên thật là Nguyễn Thị Hinh
- Các tác phẩm:
- Thăng Long thành hoài cổ
- Qua chùa Trấn Bắc
- Qua Đèo Ngang
- Chiều hôm nhớ nhà
- Tức cảnh chiều thu
- Cảnh đền Trấn Võ
- Cảnh Hương sơn
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh sáng tác
- Bài thơ này được viết vào khoảng thế kỉ XIX.
- Bài thơ được viết khi bà huyện thanh quan lần đầu tiên xa nhà xa quê để vào Huế nhận chức quan của mình.
b. Bố cục
2 phần.
• Phần 1: 6 câu thơ đầu: cảnh đèo ngang khi chiều về.
• Phần 2: còn lại:nỗi lòng của nhà thơ.
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Cảnh đèo Ngang
- Đèo Ngang là một con đèo nổi tiếng
- Không gian là đèo ngang, thời gian buổi chiều
- Buổi chiều là lúc mang nhiều tâm trạng và sầu tư
- Nghệ thuật điệp từ
- Hình ảnh con người
- Nghệ thuật: số đếm, điệp từ, đảo trật tự cú pháp, nghệ thuật đối lập, sử dụng âm thanh,….
2. Nỗi lòng của nhà thơ
- Nỗi nhớ quê nhà
- Cảnh chiều của đèo Ngang càng làm bà nhớ quê nhà da diết
- Âm thanh của con quốc quốc cũng như tiếng lòng của tác giả
- Cảnh vật êm đềm khiến tâm trạng nhà thơ thêm trĩu nặng
- Nhà thơ cảm thấy lạc lõng và cô quạnh giữa nơi đất khách quê người
III. Tổng kết
- Nghệ thuật: đảo ngữ, điệp từ,…
- Cảnh đèo ngang lúc chiều tà và khắc họa tâm trạng của nhà thơ trên đường đi nhận chức ở kinh đô huế.
- Tác giả là người yêu thiên nhiên lắm thì mới có thể miêu tả cảnh đèo ngang sinh động đến như thế.
Xem thêm: Dàn ý, soạn bài đây thôn vĩ dạ lớp 11