Đường Hồ Chí Minh trên biển trong kháng chiến chống Mỹ
(VOV) - Đường Hồ Chí Minh trên biển đã góp phần quan trọng vào thắng lợi vĩ đại và trọn vẹn của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Để chi viện cho miền Nam đánh thắng giặc Mỹ xâm lược, ngày 19/5/1959, Quân ủy Trung ương quyết định thành lập "Đoàn quân sự đặc biệt" có nhiệm vụ mở đường, vận chuyển vũ khí, lương thực, tổ chức đưa đón bộ đội từ Nam ra Bắc và ngược lại. Hai con đường huyết mạch quan trọng được hình thành. Đó là con đường 559 theo dãy Trường Sơn và đường Hồ Chí Minh trên biển.
Ngày 23/10/1961, theo Chỉ thị của Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương, Bộ Tổng tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam đã quyết định thành lập Đoàn 759, tiền thân của Lữ đoàn 125 Hải quân ngày nay.
Với tên gọi “Đoàn tàu Không số”, con đường Hồ Chí Minh trên biển đãvận chuyển 150.000 tấn vũ khí, trang bị và 80.000 lượt cán bộ vượt biển vào Nam chiến đấu. Đường Hồ Chí Minh trên biển là con đường của niềm tin tất thắng, con đường tự hào của bộ đội Hải quân Nhân dân Việt Nam.
|
Nhân kỷ niệm 50 năm Ngày mở đường “Đường Hồ Chí Minh trên biển”, phóng viên VOV Online phỏng vấn Chuẩn Đô đốc Phạm Ngọc Chấn - Chủ nhiệm Chính trị Quân chủng Hải quân về những ý nghĩa to lớn và bài học kinh nghiệm của kỳ tích lịch sử này.
PV: Thưa Chuẩn Đô đốc Phạm Ngọc Chấn, nhân dịp Kỷ niệm 50 năm Ngày mở đường “Đường Hồ Chí Minh trên biển”, xin ông cho biết về ý nghĩa to lớn của con đường vận tải chiến lược này?
Chuẩn Đô đốc Phạm Ngọc Chấn: Sự thành công của con đường đã để lại những ý nghĩa lịch sử to lớn, đó là:
1. Thắng lợi của Đường Hồ Chí Minh trên biển thể hiện tầm nhìn chiến lược, sáng suốt, tài tình của Đảng và Bác Hồ kính yêu. Cùng với Đường Hồ Chí Minh trên dãy Trường Sơn, Đường Hồ Chí Minh trên biển đã góp phần quan trọng vào thắng lợi vĩ đại và trọn vẹn của dân tộc trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Đồng thời, con đường còn là khát vọng độc lập dân tộc, ý chí nghị lực, sự mưu trí sáng tạo và phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, là một trong những con đường huyền thoại, kỳ tích có một không hai trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc mà Quân chủng Hải quân, trực tiếp là Đoàn 125 Anh hùng, đã xây đắp nên.
2. Đường Hồ Chí Minh trên biển là con đường nối liền giữa hậu phương lớn miền Bắc với các chiến trường miền Nam, những địa bàn mà tuyến đường Trường Sơn trên bộ lúc đó chưa vươn tới được để kịp thời vận chuyển chi viện vũ khí trang bị cho lực lượng vũ trang, góp phần nâng cao khả năng chiến đấu, phát triển lực lượng, đặc biệt đã làm thay đổi tương quan về lực lượng giữa ta và địch, cổ vũ phong trào đấu tranh vũ trang ngay trong lòng địch, tạo ra bước phát triển mới cho Cách mạng miền Nam, làm nên những chiến thắng Ấp Bắc, Đầm Dơi, Cái Nước, Trà Là, Vạn Tường, Ba Gia, Bình Giã, Đồng Xoài…
3. Đường Hồ Chí Minh trên biển là con đường vận chuyển chiến lược, độc đáo, đạt hiệu quả cao, rút ngắn được thời gian vận chuyển và thương vong ít.
Tham gia lực lượng làm nhiệm vụ bảo đảm và vận chuyển trên tuyến đường có 1.375 cán bộ, chiến sĩ thuộc Quân chủng Hải quân, trong đó có 104 đồng chí đã anh dũng hy sinh, 46 đồng chí bị thương. Tổng số đã có 168 chuyến đi, trong đó có 30 lần chạm trán, chiến đấu với lực lượng của địch; không một tàu nào của ta đầu hàng địch; 11 lần chúng ta phải phá hủy tàu, tổn thất về hàng khoảng 7%, có nghĩa là 93% tới đích.
So với vận chuyển bằng đường bộ thì vận chuyển bằng đường biển chi phí rẻ hơn, thời gian cũng được rút ngắn hơn nhiều. Nếu vận chuyển 100 tấn vũ khí bằng đường biển, trên một con tàu, chỉ cần 10-15 hay tối đa 20 cán bộ, chiến sỹ; nhưng nếu vận chuyển bằng đường bộ thì phải cần đến 1 Tiểu đoàn vận tải cơ giới và 1 Sư đoàn nếu là khuân vác.
Về thời gian, nếu vận chuyển bằng đường bộ phải mất mấy tháng trời mới tới nơi, nhưng vận chuyển bằng đường biển, tuy gian nan, nguy hiểm hơn nhưng nếu thuận lợi thì chỉ một tuần là hàng đã tới các bến. Chính vì vậy mà đã đáp ứng được Chỉ thị “Thần tốc”, “Đại thần tốc” của Bộ Tư lệnh Chiến dịch lúc bấy giờ.
Ngoài những ý nghĩa vừa kể trên, Đường Hồ Chí Minh trên biển còn đảm đương sứ mệnh quan trọng, đó là vận chuyển những món hàng “đặc biệt” mà không thể vận chuyển bằng đường bộ như: Dụng cụ đặc biệt về y tế; máy chế tạo giấy tờ cho cán bộ ta đi lại công khai trên toàn miền Nam; hóa chất đặc biệt để chế tạo vũ khí…
PV: Đường Hồ Chí Minh trên biển không chỉ có ý nghĩa về mặt lịch sử mà còn để lại những bài học kinh nghiệm sâu sắc. Những bài học kinh nghiệm đó là gì, thưa ông?
Chuẩn Đô đốc Phạm Ngọc Chấn
Chuẩn Đô đốc Phạm Ngọc Chấn:[/B] Những bài học kinh nghiệm của Đường Hồ Chí Minh trên biển đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay khi Quân chủng Hải quân đảm đương sứ mệnh là lực lượng nòng cốt và trực tiếp trong quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc.Theo tôi, có 4 bài học kinh nghiệm là:
Thứ nhất, phải phát huy sức mạnh của toàn Đảng, toàn dân; sự giúp đỡ, ủng hộ quý báu lúc bấy giờ của các nước XHCN anh em, trong đó đặc biệt là sự giúp đỡ, ủng hộ của nước bạn Trung Quốc về tàu, bến bãi, vũ khí, trang thiết bị… Phải phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng, nhất là nhân dân địa phương từ bến xuất phát đến các bến bãi nơi tiếp nhận vũ khí, đạn dược từ con đường này.
Tôi cho rằng, đây là bài học quan trọng xuyên suốt tạo nên thành công của con đường. Bởi sự hiệp đồng chặt chẽ của các lực lượng từ bốc xếp hàng xuống tàu ở điểm xuất phát đến hiệp đồng trong toàn tàu và các lực lượng bến bãi nơi tiếp nhận hàng trong điều kiện hạn chế về thông tin liên lạc nhưng rất thống nhất và bảo đảm về thời gian, khi tàu cập bến là nhanh chóng giải phóng hàng được ngay, rồi vận chuyển phân chia vũ khí đạn dược đến các khu vực khác của chiến trường.
Bên cạnh đó, phải xây dựng đơn vị, các tổ chức Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức gắn với nâng cao trình độ nghiệp vụ, chuyên môn cho từng cán bộ, chiến sĩ để mỗi con tàu ra đi làm nhiệm vụ có thể độc lập tác chiến, xử lý được các tình huống phát sinh trên biển.
Thứ hai, tư tưởng tiến công, mưu trí, dũng cảm và có ý chí, niềm tin sắt đá vào Đảng, vào thắng lợi của cuộc cách mạng. Mặc dù trong điều kiện khó khăn gian khổ và nguy hiểm luôn đe dọa đến tính mạng, như: Thời tiết luôn diễn biến bất thường; sóng to, bão tố; kẻ thù phong tỏa bao vây dày đặc cả ven bờ và ngoài khơi, có những lúc ranh giới giữa sự sống với cái chết chỉ trong gang tấc, song với tư tưởng tiến công, sự mưu trí sáng tạo, niềm tin vào thắng lợi nên các cán bộ, chiến sĩ hải quân đã tìm ra những phương thức vận chuyển độc đáo, chi viện vũ khí trang bị cho chiến trường miền Nam đánh Mỹ.
Thứ ba, đó là bản lĩnh chính trị kiên định vững vàng, trung thành tuyệt đối với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân, sẵn sàng chấp nhận hy sinh vì nhiệm vụ.
Thứ tư, tuyệt đối giữ bí mật về các hoạt động và sự tồn tại của con đường. Để duy trì con đường hoạt động lâu dài, hiệu quả, vấn đề bảo đảm bí mật là cực kỳ quan trọng. Chính vì vậy mà nhiều đồng chí, nhiều con tàu đã phải chấp nhận hy sinh, hủy tàu để giữ bí mật cho phương thức vận chuyển và bí mật cho con đường.
|
Các cựu chiến sĩ Đoàn tàu Không số xem lại ảnh, hiện vật tại Bảo tàng Hải quân |
PV: Với những bài học kinh nghiệm rút ra từ con đường vận tải huyền thoại trên biển, xin ông cho biết việc vận dụng những bài học kinh nghiệm trên để xây dựng Quân chủng Hải quân đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới?
Chuẩn Đô đốc Phạm Ngọc Chấn: Rõ ràng, những bài học kinh nghiệm trên vẫn còn nguyên giá trị và thời gian tới, chúng tôi cũng sẽ tiếp tục tổ chức các cuộc hội thảo để làm rõ thêm những bài học kinh nghiệm này. Những bài học kinh nghiệm của con đường Hồ Chí Minh trên biển sẽ được tiếp tục trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển, đảo, thềm, lục địa của Tổ quốc ngày nay.
Mục tiêu bảo vệ chủ quyền biển, đảo, thềm, lục địa của Tổ quốc là phải bảo vệ trọn vẹn chủ quyền biển, đảo trong mọi tình huống, nhưng phải giữ vững được môi trường hòa bình, ổn định trên các vùng biển, không để xảy ra xung đột, đụng độ làm ảnh hưởng đến quan hệ hợp tác với các nước láng giềng. Rõ ràng đây là nhiệm vụ cần được vận dụng mọi sức mạnh tổng hợp và bài học kinh nghiệm, sự sáng tạo, mưu trí từ con đường Hồ Chí Minh trên biển càng có thêm ý nghĩa.
Để đáp ứng được điều này, chúng tôi xác định cần phải phát huy sức mạnh tổng hợp, nhất là xây dựng ý chí quyết tâm, tinh thần độc lập tác chiến; tập trung xây dựng con người và tổ chức thực sự vững mạnh, làm cơ sở nền tảng để phát huy sức mạnh tổng hợp; trong đó coi trọng xây dựng các chi bộ tàu, đảo, đài trạm, nhà giàn bảo đảm năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu, sẵn sàng xử lý tốt các tình huống theo đúng đối sách trên biển.
Tiếp tục phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, dưới sự lãnh đạo của Đảng trong xây dựng thế trận chiến tranh nhân dân trên biển; nhất là nâng cao nhận thức trách nhiệm của các tầng lớp nhân dân về vị trí, vai trò của biển, đảo trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cũng như vai trò làm nòng cốt của Hải quân Nhân dân Việt Nam trong quản lý, bảo vệ chủ quyền biển, đảo; tạo sự đồng thuận trong hành trình tiến ra biển, làm chủ biển, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Trung ương 4, Khóa X của Đảng về “Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020”.
PV: Xin cảm ơn ông!./.
[/FONT]
