Phân tích bài thơ Ánh trăng của Nguyễn Duy ngữ văn 9 hay nhất

Hướng dẫn học sinh lập dàn ý và bài văn mẫu phân tích bài thơ ánh trăng của Nguyễn Duy trong chương trình học ngữ văn lớp 9 hay nhất

Từ xưa, trăng đã là người bạn muôn thuở của thơ ca nhạc hoa, không chia kim cổ, không biệt đông tây. Trăng trở thành người bạn tâm giao của bậc tao nhân mặc khách, là một trong tứ thú thanh cao của quân tử thời xưa. Nhưng qua mỗi bàn tay người nghệ sĩ vầng trăng lại mang những vẻ đẹp khác nhau, có khi là người bạn tri kỉ cùng nâng chén rượu làm vơi nỗi cô đơn trong câu thơ của Lí Bạch, có khi mang vẻ đẹp kì dị, ma quái đầy ấn tượng trong thơ Hàn Mặc Tử, rồi có khi trở thành người bạn đồng hành trong suốt những đếm dài chiến đấu của chiến sĩ bộ đội ta và trôi nổi đến trang thơ của Nguyễn Duy, trở thành hình tượng nghệ thuật gửi gắm những thông điệp ý nghĩa về nhân sinh trong bài thơ “Ánh Trăng”. Vậy thì bài thơ Ánh Trăng chứa đựng những giá trị thẩm mĩ và nhân sinh như nào, hình ảnh vầng trăng có gì đặc biệt, hôm nay mình sẽ giúp các bạn bài văn phân tích bài thơ “Ánh trăng” nhé. Với đề bài này, các bạn cần phân tích bài thơ trên hai phương diện nội dung và nghệ thuật nhé. Mời các bạn tham khảo bài làm dưới đây nhé




LẬP DÀN Ý PHÂN TÍCH BÀI THƠ ÁNH TRĂNG CỦA NGUYỄN DUY
1.MỞ BÀI:
Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
Nêu khái quát đặc sắc về nội dung và nghệ thuật.

2.THÂN BÀI:

• Bài thơ gợi lại những kỉ niệm tuổi thơ trong sáng, nghĩa tình của người chiến sĩ.
• Với sông, với đồng, với bể.
• Vầng trăng thành tri kỉ.
• Bài thơ cũng là lời nhắc nhở người đọc thái độ sống ân nghĩa thủy chung.
• Không quên quá khứ, cội nguồn.
• Biết sống tình nghĩa, thủy chung, không lạnh lùng, vô cảm.

Nghệ thuật:

• Thể thơ 5 chữ.
• Không có dấu chấm như một câu chuyện.
• Các điệp từ, từ láy biểu cảm.
• Xây dựng hình tượng ánh trăng gửi gắm những thông điệp sâu sắc.

2. KẾT BÀI:
Khẳng định tài năng nghệ thuật tác giả.
Nêu cảm nhận của bản thân.

BÀI LÀM BÀI VĂN PH N TÍCH BÀI THƠ ÁNH TRĂNG
Nguyễn Duy thuộc thế hệ nhà thơ trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống Mĩ. Ông đã có những tác phẩm hay, để lại ấn tượng trong lòng bạn đọc. Một trong những bài thơ tiêu biểu là “Ánh trăng”, bài thơ được sáng tác năm 1978. Bài thơ như một lời nhắc nhở người đọc thái độ sống ân nghĩa thủy chung qua một hình thức nghệ thuật độc đáo, đặc sắc.

Trước hết, Ánh trăng gợi lên trong lòng người đọc nhũng kỉ niệm sâu sắc, ấm áp và nghĩa tình của người chiến sĩ.


Tuổi thơ êm đềm, hiền lành và bình dị gắn với đồng, sông, bể đã nuôi dưỡng tâm hồn của người chiến sĩ. Điệp từ “với” lặp lại 3 lần thể hiện sự gắn bó, liên hồi và da diết của cảm xúc, nhịp thơ. Vầng trăng đã trở thành tri kỉ, thành người bạn tâm tình, gần gũi gắn bó với tuổi thơ tươi đẹp, trong sáng. Cứ như thế, trăng theo nhịp bước người chiến sĩ lướn dần theo năm tháng, đến cả những nơi gian khổ, hiểm nguy nhất, là trong chiến tranh:


Vầng trăng mang vẻ đẹp đơn sơ, mộc mạc nguyên thủy như vẻ đẹp của thiên nhiên, khiến cho nhân vật trữ tình cảm nhận dường như sẽ không bao giờ có thể quên cái vầng trăng tri kỉ-tình nghĩa ấy. Vậy là vầng trăng không còn là vật vô tri vô giác mà đã trở thành người bạn, người đồng chí, đồng tình có linh hồn, nhịp đập và hơi thở riêng.

Nhưng vầng trăng không chỉ gắn liền với những kỉ niệm, không chỉ đẹp lung linh, tươi mới mà còn là lời nhắc nhở thầm kín của tác giả với người đọc về lối sống nghĩa tình, thủy chung.


cuộc sống thay đổi, con người cũng phải thay đổi mình để bắt nhịp với cuộc sống hiện đại để theo kịp nhịp nhảy của thời đại, nhưng một điều đáng buồn là vầng trăng tri kỉ-tình nghĩa năm nào giờ không còn nữa mà đã trở thành người xa lạ, dửng dưng. Chính cuộc sống hiện đại, văn minh và những tiện nghi đã làm con người ta quên đi cái quá khứ khó nhọc mà anh hùng của mình, quên đi những gì bình dị, thiêng liêng nhất trong kí ức, đến nỗi giờ đây tất cả chỉ là người dưng nước lã, kẻ xa lạ, không quen biết. Một tình huống bất ngờ xảy ra và chính khoảnh khắc ấy đã làm nổi lên tất cả vấn đề mà nhà văn muốn gửi gắm:

Từ láy “thình lình” xuất hiện ở đầu khổ thơ đã diễn tả tình huống mất điện đột ngột vào ban đêm. Ba dộng từ “vội, bật, tung” để tìm ánh sáng đặt liền nhau đã diễn tả sự khó chịu, bức bối và hành động khẩn trương đi tìm nguồn sáng của con người. Hình ảnh vầng trăng tròn tình cờ và tự nhiên hiện ra giữa trời chiếu vào căn phòng tối om kia, vào khuôn mặt đang ngửa lên nhìn trời, nhìn trăng ấy. Từ láy “đột ngột” được lựa chọn rất đắt nhằm diễn tả một tình huống hết sức bất ngờ. khổ thơ giống như một nút thắt khơi gợi tâm trạng suy ngẫm cho người đọc:

vầng trăng xuất hiện thật bất ngờ dẫn đến sự đối mặt đầy xúc động. ngửa mặt lên nhìn mặt diễn tả một động tác vừa trân trọng vừa thân mật. Điệp từ “mặt” xuất hiện hai lần trong một câu thơ nhấn mạnh sự giao cảm giữa trăng và người trong một tư thế tập trung, chú ý. Một cái nhìn trực diện và cảm xúc thiết tha dâng trào trong lòng nhà thơ, đó là cảm xúc về những kỉ niệm ấu thơ, những gì thân thiết, gần gũi êm đềm trong sáng mà bấy lâu dường như bị lu mờ, phai nhạt dưới ánh điện cửa gương. Hình ảnh vầng trăng gợi nhớ đến thiên nhiên, nơi con người đã đi qua, đã sống và gắn bó như máu thịt. Cảm xúc “rưng rưng” là cảm xúc nghẹn ngào, bồi hồi, xúc động như trực trào nước mắt của nhân vật trữ tình:

Mạch cảm xúc suy tưởng của nhà thơ đã phát triển thành chiều sâu tư tưởng mang tính chất triết lí về trăng. Hình ảnh vầng trăng tròn vành vạnh biểu tượng cho quá khứ đẹp đẽ, vẹn nguyên, viên mãn, tròn đầy không bị phai nhạt. “ánh trăng im phăng phắc” là sự im lặng như tò, không một lời trách cứ, mặc cho con người vô tình. Như vậy một cách hình tượng, nhà văn Nguyễn Duy muốn gửi đến thông điệp sắc về nhân sinh cho người đọc: con người có thể lãng quên quá khứ, thiên nhiên nghĩa tình nhưng vầng trăng, quá khứ luôn tròn đầy, viên mãn, rộng lượng, vị tha. Câu thơ có sự đối lập giữa trăng tròn vành vạnh và kẻ vô tình, giữa cái im lặng của trăng với sự giật mình, thức tỉnh của con người. Kết hợp với biện pháp nhân hóa, hình ảnh ẩn dụ và các từ láy “vành vạnh, phăng phắc” đã gợi lên chính xác sự tròn đầy của trăng, đồng thời gợi lên một không khí tĩnh lặng, đủ để xoáy sâu vào lòng người sự suy ngẫm, day dứt. Cái giật mình là cảm giác và phản xạ tâm lí của một con người biết suy nghĩ chợt nhận ra sự vô tình của bản thân và sự nông nổi trong cách sống của mình, cái giật mình của sự ăn năn, tự trách tự thấy mình cần phải thay đổi không được phản bội quá khứ.

Lời thơ kết hợp tự sự với trữ tình. Hình ảnh thơ bình dị, hàm súc, giàu sức gợi và mang nhiều ý nghĩa biểu tượng tất cả đã tạo nên một bài thơ hay, ám ảnh và giàu sức gợi.

Ngoài bài mẫu về phân tích bài thơ ánh trăng bạn có thể tham khảo rất nhiều bài phân tích và thể loại khác như thuyết minh, nghị luận trong mục Văn mẫu lớp 9