Soạn bài Bài ca ngắn đi trên bãi cát lớp 11

Hướng dẫn các bạn cách soạn bài Bài ca ngắn đi trên bãi cát của Cao Bá Quát trong chương trình sách giáo khoa Văn lớp 11 ngắn gọn đơn giản



Cao Bá Quát là một nhà thơ có tài năng và bản lĩnh, được người đương thời tôn là Thánh Quát. Thơ văn của ông bộc lộ thái độ phê phán chế độ phong kiến. một trong những tác phẩm của ông có bài “ Bài ca ngắn đi trên bãi cát”, bài thơ biểu thị sự chán ghét của ông đối với con đường danh lợi của người tri thức và niềm khao khát thay đổi cuộc sống. chúng ta cùng đi tìm hiểu cụ thể về bài thơ này.

Câu 1: phân tích ý nghĩa tượng trưng của các yếu tố tả thực hình ảnh người đi trên bãi cát.
Trả lời:
Phân tích ý nghĩa tượng trưng của các yếu tố tả thực hình ảnh người đi trên bãi cát:
- Bãi cát dài được nhắc lại nhiều lần: bãi cát dài tượng trưng cho sự nghiệp công danh của một người tri thức dài, giống như một sa mạc cát mênh mông, không có lối đi, đi không có dích đến. bãi cát dài ở đây chính là con đường công danh đầy khó khan.
- “ Đi một bước như lùi một bước”: đi trên cát rất khó khan, mệt mỏi hơn khi đi trên đất bình thường. đi trên cát đã khó mà không gian thì đường xa và thời gian thì trời tối lại. hình ảnh thể hiện nên người đi trên bãi cát dù đi khó khan nhưng công danh đã làm con người mê mụi
=> Cao Bá Quát đã sang tạo thành con đường đến với danh lợi một cách mê muội của con người trong bài thơ.

Câu 2: hãy giải thích nội dung và chỉ ra sự liên kết ý nghĩa của sáu câu thơ: “ không học được tiên ông phép ngủ- trèo non, lội suối, giận khôn vơi!- xưa nay, phường danh lợi- tất tả trên đường đời- đầu gió hơi men thơm quán rượu- người say vô số tình vô người?”
Trả lời:
Nhận thức về con đường danh lợi của Cao Bá Quát được nói lên sâu sắc qua sáu câu thơ trên.
- Trước hết, là nỗi chán nản của tác giả vì tự mình phải hành hạ thân xác của mình trên đường theo đuổi công danh( được thể hiện qua hai câu đầu)
- Bốn câu thơ tiếp theo đã khái quát con đường danh lợi với sự cám dỗ ghê gớm của cái bã công danh đối với người đời.
- Câu hỏi “xưa nay, phường danh lợi- tất tả trên đường đời”: nhà thơ tự hỏi mình và cũng đồng thời hỏi tất cả mọi người.
- Để trả lời câu hỏi này tác giả trả lời bằng một hình ảnh nghệ thuật vừa cụ thể, vừa chứa ý nghĩa “đầu gió hơi men thơm quán rượu- người say vô số tình vô người?”
=> Danh lợi cũng là một thứ rượu dễ làm người ta say, càn nghĩ càng thấm thía hình ảnh thơ của tác giả.

Câu 3: tâm trạng của lữ khách khi đi trên bãi cát dài? Hãy cho biết tầm tư tưởng của Cao Bá Quát thể hiện qua tâm trạng đó.
Trả lời:
Tâm trạng của Cao Bá Quát đi trên bãi cát ông cảm thấy mệt mỏi chán chường, ông nhận thấy rõ con đường mờ mịt. những câu thơ vang lên da diết, thiết tha, ra lệnh cho mình phải thoát ra khỏi bãi cát nhọc nhằn, danh lợi đầy chông gai đó. Tầm tưu tưởng cao rộng của Cao Bá Quát chính là đã nhận rõ ra tính chất vô nghĩa của lối học khoa cử, của đường công danh theo lối cũ. Song ông không thể tìm ra một con đường nào khác, và ông thấy không thể cứ đi mãi trên con đường ấy.

Câu 4: phân tích ý nghĩa nhịp điệu bài thơ đối với việc diễn tả cảm xúc và suy tư của nhân vật trữ tình.
Trả lời:
- Nhịp điệu của bài thơ được ngắt nhịp khá linh hoạt ở những câu thơ 5 chữ, 7 chữ, 8 chữ . Khi thì là nhịp2/3 khi là 3/5, khi lại 4/3. những câu thơ lại kéo dài ra, nhịp thơ cũng biến hóa phù hợp, đôi khi dừng lại thể hiện tâm trạng.
- Khi ngắt nhịp 2/3 mô phỏng bước đi khó nhọc trên bãi cát
- khi là 3/5, khi lại 4/3
- Từng nhịp điệu của bài thơ thể hiện là tâm trạng của tác giả khi khó nhọc, khi day dứt, khi đau khổ bước trên con đường của mình.

Xem thêm: Soạn bài Hạnh phúc của một tang gia lớp 11