Soạn bài Câu cảm thán lớp 8 ngắn gọn

Tìm hiểu, soạn bài Câu cảm thán trong chương trình học Ngữ Văn lớp 8 ngắn gọn, đầy đủ

Câu cảm thán là loại câu sẽ thể hiện được những cảm xúc, tình cảm, tâm trạng … của người nói đối với một sự vật, sự việc, hiện tượng … nào đó. Vậy đặc điểm của loại câu cảm thán là gì? Câu cảm thán có chức năng gì? Trong bài viết ngày hôm nay, Vforum sẽ hướng dẫn cho các em soạn bài Câu cảm thán ngắn gọn, chi tiết để giúp các em hiểu rõ hơn về loại câu này.

I – ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỨC VÀ CHỨC NĂNG
Đọc những đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.
a) Hỡi ơi lão Hạc! Thì ra đến lúc cùng lão cũng có thể làm liều như ai hết... Một người như thế ấy!... Một người đã khóc vì trót lừa một con chó!... Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên luỵ đến hàng xóm, láng giềng... Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư? Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn...
(Nam Cao, Lão Hạc)
b) Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới?
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?
– Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?
(Thế Lữ, Nhớ rừng)
Câu hỏi:
- Trong những đoạn trích trên, câu nào là câu cảm thán?
- Đặc điểm hình thức nào cho biết đó là câu cảm thán?
- Câu cảm thán dùng để làm gì? Khi viết đơn, biên bản, hợp đồng hay trình bày kết quả giải một bài toán,... có thể dùng câu cảm thán không? Vì sao?
Trả lời:
Câu cảm than là:
  • Hỡi ơi lão Hạc!
  • Than ôi
Đặc điểm hình thức cho biết đó là câu cảm than là: có từ cảm than và có dấu chấm than cuối câu
Câu cảm thán dùng để bộc lộ cảm xúc của người viết hoặc người nói. Khi viết đơn, biên bản, hợp đồng hay trình bày kết quả giải một bài toán,... không thể dùng câu cảm thán. Vì những đơn, biên bản, hợp đồng hay trình bày kết quả giải một bài toán,... là những tri thức khoa học không thể bộc lộ tình cảm vào được.

II – LUYỆN TẬP
1. Hãy cho biết các câu trong những đoạn trích sau có phải là câu cảm thán không. Vì sao?
a) Than ôi! Sức người khó lòng địch nổi trời! Thế đê không sao cự lại được với thế nước! Lo thay! Nguy thay! Khúc đê này hỏng mất.
(Phạm Duy Tốn, Sống chết mặc bay)
b) Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi!
(Thế Lữ, Nhớ rừng)
c) Chao ôi, có biết đâu rằng: hung hăng, hống hách láo chỉ tổ đem thân mà trả nợ cho những cử chỉ ngu dại của mình thôi. Tôi đã phải trải cảnh như thế. Thoát nạn rồi, mà còn ân hận quá, ân hận mãi.
(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí)
Trả lời:
Những câu trong đoạn trích không phải tất cả là câu cảm than, các câu cảm than gồm:
- Than ôi!; Lo thay!; Nguy thay!
- Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi!
- Chao ôi, có biết đâu rằng: hung hăng, hống hách láo chỉ tổ đem thân mà trả nợ cho những cử chỉ ngu dại của mình thôi

2. Phân tích tình cảm, cảm xúc được thể hiện trong những câu sau đây. Có thể xếp những câu này vào kiểu câu cảm thán được không? Vì sao?
a) Ai làm cho bể kia đầy
Cho ao kia cạn cho gầy cò con?
(Ca dao)
b) Xanh kia xanh thẳm từng trên
Vì ai gây dựng cho nên nỗi này?
(Chinh phụ ngâm khúc)
c) Tôi có chờ đâu, có đợi đâu;
Đem chi xuân lại gợi thêm sầu.
(Chế Lan Viên, Xuân)
d) Anh mà chết là chỉ tại cái tội ngông cuồng dại dột của tôi. Tôi biết làm thế nào bây giờ?
(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí)
Trả lời:
  • Thể hiện sự thương cảm đối với thân phận người nông dân
  • Thể hiện sự ai oán đau thương trước thân phận của người phụ nữ
  • Thể hiện sự bi quan thân vọng
  • Thể hiện sự ân hận
-> Không thể xếp những câu này vào kiểu câu cảm thán được. Vì trong các câu này chỉ chứa các từ ngữ cảm than chuk không thể hiện ý nghĩa của một câu cảm than.

3. Đặt hai câu cảm thán để bộc lộ cảm xúc:
a) Trước tình cảm của một người thân dành cho mình.
b) Khi nhìn thấy mặt trời mọc.
trả lời:
a. Mẹ tôi là một người phụ nữ vĩ đại biết nhường nào!
b. Ôi ! mặt trời mọc thật đẹp.
4. Hãy nhắc lại đặc điểm hình thức và chức năng của câu nghi vấn, câu cầu khiến và câu cảm thán.
Ghi nhớ sách giáo khoa

Như vậy qua bài soạn Câu cảm thán, các em đã tìm hiểu thêm một loại câu mới. Yêu cầu của bài học này đó là các em phải nắm được định nghĩa, đặc điểm và chức năng của câu cảm thán. Ngoài ra, các em cũng phải biết cách phân biệt câu cảm thán với các loại câu khác như thế nào. Hi vọng bài soạn đã cung cấp đầy đủ kiến thức cho các em. Hẹn gặp lại và chúc các em học tập tốt.

Xem thêm: Soạn bài Ôn tập văn bản thuyết minh lớp 8 ngắn gọn
 
  • Chủ đề
    câu cảm thán lop 8 ngắn gọn soan bai
  • Top