Soạn bài Hành động nói (tiếp theo) lớp 8 ngắn gọn

Hướng dẫn soạn bài Hành động nói (tiếp theo) trong chương trình học Ngữ vă n lớp 8 ngắn gọn

Ở bài học trước, Vforum đã giúp các em hiểu về loại Hành động nói và một số kiểu thường gặp. của hành động nói. Và bài học hôm nay, chúng ta sẽ được học nâng cao hơn về Hành động nói, cụ thể chúng ta sẽ tìm hiểu cách thực hiện hành động nói và việc sử dụng hành động nói trong một số câu nghi vấn, câu cảm thán, câu cầu khiến … Dưới đây là bài soạn Hành động nói (tiếp theo) trong chương trình Ngữ văn lớp 8 do Vforum biên soạn, hi vọng bài viết sẽ cung cấp đầy đủ những kiến thức cho các em.

I – CÁCH THỰC HIỆN HÀNH ĐỘNG NÓI
1. Đánh số thứ tự trước mỗi câu trần thuật trong đoạn trích sau đây. Xác định mục đích nói của những câu ấy bằng cách đánh dấu (+) vào ô thích hợp và dấu (-) vào ô không thích hợp theo bảng tổng hợp kết quả bên dưới.
Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày. Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.
(Hồ Chí Minh, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta)
---------------
1
2
3
4
5
Hỏi
...
...
...
...
...
Trình bày
...
...
...
...
...
Điều khiển
...
...
...
...
...
Hứa hẹn
...
...
...
...
...
Bộc lộ cảm xúc
...
...
...
...
...

Trả lời:
hanh-dong-noi.jpg


2. Dựa theo cách tổng hợp kết quả ở bài tập trên, hãy lập bảng trình bày quan hệ giữa các kiểu câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán, trần thuật với những kiểu hành động nói mà em đã biết. Cho ví dụ minh hoạ.
Trả lời:
hanh-dong-noi(1).jpg


II – LUYỆN TẬP
1. Tìm các câu nghi vấn trong bài Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn. Cho biết những câu ấy được dùng làm gì. Vị trí của mỗi câu nghi vấn trong từng đoạn văn có liên quan như thế nào đến mục đích nói của nó?
Trả lời:
Câu nghi vấn trong bài hịch tướng sĩ
Mục đích
Vị trí của mỗi câu nghi vấn trong từng đoạn văn có liên quan như thế nào đến mục đích nói của nó
Từ xưa các bậc … không có ?
Hỏi để khẳng định
khẳng định đời xưa lúc nào cũng có những bậc trung thần nghĩa sĩ vì nước.
Lúc bấy giờ … muốn vui vẻ … không ?
Hỏi để phủ định
đánh thức tinh thần diệt giặc còn bị ngủ quên trong các tướng sĩ.
Lúc bấy giờ … không muốn vui vẻ… không ?
Hỏi để khẳng định.
chỉ ra những việc đúng nên làm và viễn cảnh được cả chung lẫn riêng nếu ta chiến đấu thắng lợi.
Vì sao vậy ?
Hỏi để giải thích.
phải chuyên tâm vào tập sách "Binh thư yếu lược"
Nếu vậy, rồi đây sau khi giặc giã dẹp yên … trời đất nữa?
Hỏi để khẳng định.
Khẳng định sự nhục nhã đớn hèn, xấu xa của những kẻ không biết rửa nhục, không biết đớn hèn, không lo luyện tập

2. Nhiều người có nhận xét là trong các bài nói, bài viết của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh thường kêu gọi chiến sĩ, đồng bào bằng những câu trần thuật. Hãy tìm những câu trần thuật có mục đích cầu khiến trong các đoạn trích dưới đây của Người và cho biết hình thức diễn đạt ấy có tác dụng như thế nào trong việc động viên quần chúng.
a) Vì vậy, nhiệm vụ thiêng liêng của toàn dân ta lúc này là phải nâng cao tinh thần quyết chiến quyết thắng, quyết tâm giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc, tiến tới hoà bình thống nhất Tổ quốc.
Hễ còn một tên xâm lược trên đất nước ta, thì ta còn phải tiếp tục chiến đấu, quét sạch nó đi.
Đồng bào và chiến sĩ miền Nam anh hùng, dưới ngọn cờ vẻ vang của Mặt trận Dân tộc Giải phóng, liên tục tiến công, liên tục nổi dậy, kiên quyết tiến lên, giành lấy thắng lợi hoàn toàn.
Quân và dân miền Bắc quyết ra sức thi đua yêu nước, xây dựng chủ nghĩa xã hội và làm tròn nghĩa vụ của mình đối với đồng bào miền Nam ruột thịt [...]
(Lời kêu gọi cả nước tiến lên đánh thắng giặc Mĩ xâm lược)
b) Cuối cùng, tôi để lại muôn vàn tình thân yêu cho toàn dân, toàn Đảng, cho toàn thể bộ đội, cho các cháu thanh niên và nhi đồng.
[...] Điều mong muốn cuối cùng của tôi là: Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân tộc và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới.
(Di chúc)
Trả lời:
Những câu trần thuật có mục đích cầu khiến trong các đoạn trích dưới đây của Người:

  • Vì vậy, nhiệm vụ thiêng liêng của toàn dân ta lúc này là phải nâng cao tinh thần quyết chiến quyết thắng, quyết tâm giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc, tiến tới hoà bình thống nhất Tổ quốc.
  • Điều mong muốn cuối cùng của tôi là: Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân tộc và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới.
Hình thức diễn đạt ấy có tác dụng trong việc động viên quần chúng là: khích lệ quần chúng trong tinh thần.

3. Tìm các câu có mục đích cầu khiến trong đoạn trích sau. Mỗi câu ấy thể hiện quan hệ giữa các nhân vật và tính cách nhân vật như thế nào?
Dế Choắt trả lời bằng một giọng rất buồn rầu:
- Thưa anh, em cũng muốn khôn nhưng khôn không được. Đụng đến việc là em thở rồi, không còn hơi sức đâu mà đào bới nữa [...]. Hay là bây giờ em nghĩ thế này... song anh có thể cho phép em mới dám nói...
Rồi Dế Choắt loanh quanh, băn khoăn. Tôi phải bảo:
- Được, chú mình cứ nói thẳng thừng ra nào.
Dế Choắt nhìn tôi mà rằng:
- Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh đào giúp em một cái ngách sang bên nhà anh, phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sang...
Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng:
- Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!
Tôi về, không một chút bận tâm.
(Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu kí)
Trả lời:
Các câu có mục đích cầu khiến trong đoạn trích:

  • Được, chú mình cứ nói thẳng thừng ra nào.
  • Anh đã nghĩ thương em như thế này thì hay là anh đào giúp cho em một cái ngách sang bên nhà anh., phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sang…
  • Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!
Mỗi câu ấy thể hiện quan hệ giữa các nhân vật và tính cách nhân vật là: Dế Choắt yếu đuối khiêm nhường; Dế Mèn huyênh hoang, tự chủ.

4. Trong các cách hỏi đường dưới đây, em nên dùng những cách nào để hỏi người lớn?
a) Bác có biết bưu điện ở đâu không ạ?
b) Bác làm ơn chỉ giùm cháu bưu điện ở đâu ạ.
c) Bưu điện ở đâu, hả bác?
d) Chỉ giùm cháu bưu điện ở đâu với!
e) Bác có thể chỉ giúp cháu bưu điện ở đâu không ạ?
Trả lời:
Trong các cách hỏi đường, em nên dùng những cách nào để hỏi người lớn là:
a) Bác có biết bưu điện ở đâu không ạ?
b) Bác làm ơn chỉ giùm cháu bưu điện ở đâu ạ.
e) Bác có thể chỉ giúp cháu bưu điện ở đâu không ạ?

5. Trong quán ăn, một người nói với người bên cạnh: “Anh có thể chuyển giúp tôi lọ gia vị không ạ?”. Theo em, trong những hành động dưới đây, người nghe nên chọn hành động nào?
a) Lẳng lặng mà đưa lọ gia vị cho người kia.
b) Trả lời người kia: “Có chứ ạ. Cái lọ ấy không nặng đâu mà!”
c) Đưa lọ gia vị cho người kia và nói: “Mời anh.” (hoặc “Mời chị.”, “Mời bác.”,...)
trả lời:
Trong quán ăn, một người nói với người bên cạnh: “Anh có thể chuyển giúp tôi lọ gia vị không ạ?”. Theo em, trong những hành động dưới đây, người nghe nên chọn hành động:
c) Đưa lọ gia vị cho người kia và nói: “Mời anh.” (hoặc “Mời chị.”, “Mời bác.”,...)

Trên đây là bài soạn Hành động nói, như vậy giờ đây accs em đã dược học đầy đủ về Hành động nói: từ dặc điểm, chức năng, phân loại và cách sử dụng hành động nói sao cho phù hợp. Hi vọng bài viết đã cung cấp đầy đủ kiến thức cho các em. Hẹn gặp lại và chúc các em học tập tốt.

Xem thêm: Soạn bài Hành động nói lớp 8 ngắn gọn
 
  • Chủ đề
    hành động nói lop 8 ngắn gọn soan bai
  • Top