Hướng dẫn làm bài văn phân tích đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” lớp 9 hay nhất có dàn ý định hướng và bài làm cụ thể
Vẻ đẹp Thúy Kiều được coi là tuyệt mỹ giai nhân
Trong chiều dài lịch sử văn học của dân tộc từ thời xa xưa, không thể vắng bóng tên tuổi Đại Thi Hào Nguyễn Du. Ông để lại cho đời nhiều tác phẩm nghệ thuật đặc sắc và giàu giá trị nhân văn. Các tác phẩm của ông tồn tại đến ngày nay và chưa bao giờ bị lãng quên bởi những nét đẹp bí ẩn tiềm tàng trong từng câu, từng chữ khiến cho người ta phải suy ngẫm thật nhiều để thấu hiểu. Một trong những tác phẩm nổi bật nhất là Truyện Kiều, được sáng tác dựa trên một cốt của tiểu thuyết “ Kim Vân Kiều Truyện” của Trung Quốc nhưng Truyện Kiều lại mang một nét độc đáo sáng tạo riêng của Nguyễn Du. Ở Truyện Kiều có đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” một đoạn trích trong chương trình ngữ văn lớp 9 đã thể hiện biệt tài khắc họa chân dung nhân vật của đại thi hào. Đọc đoạn trích, người đọc sẽ hình dung ra vẻ đẹp tuyệt mĩ của chị em Thúy Kiều, cũng là vẻ đẹp chuẩn mực của người phụ nữ thời xưa. Dưới đây là dàn ý chi tiết và nội dung
DÀN Ý PHÂN TÍCH ĐOẠN TRÍCH CHỊ EM THÚY KIỀU LỚP 9
I MỞ BÀI
Dẫn dắt và giới thiệu về vấn đề cần phân tích
II THÂN BÀI
Bốn câu đầu: giới thiệu về hai chị em Thúy Kiều
Thúy Kiều là chị, Thúy Vân là em
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười: vẻ đẹp và tài sắc vẹn toàn của hai chị em
Bốn cầu tiếp: miêu tả Thúy Vân
Vẻ đẹp đoan trang của thiếu nữ thời xưa
Mặt đầy đặn, tròn như trăng rằm
Lông mài sắc nét đậm như con ngài
Miệng cười tươi thắm như hoa, là hoa
Làn da trắng mịn như tuyết
Vẻ đẹp phúc hậu, làm mây “thua”, tuyết “nhường”, đó là vẻ đẹp hài hòa với thiên nhiên, được thiên nhiên công nhận
12 câu sau : tả vẻ đẹp của Kiều
Thủ pháp đòn bẩy tả Vân trước Kiều sau
Vẻ đẹp của Thúy Kiều được khắc họa bằng những hình ảnh ước lệ quen thuộc trong văn trung đại: thu thủy , xuân sơn, hoa ,liễu
Kiều được khặc họa cả sắc lẫn tài, đặc biệt 12 câu đặc tả vẻ đẹp của Kiều
Con người tài hoa bạc mệnh
Hồng nhan bạc phận
4 cầu cuối: miêu tả cuộc sống êm đềm của hai chị em
III KẾT BÀI:
Tóm lại nội dung và nghệ thuật của đoạn trích
BÀI LÀM PHÂN TÍCH ĐOẠN TRÍCH CHỊ EM THÚY KIỀU
Có ý kiến cho rằng “truyện Kiều là một kiệt tác hàng trăm năm nay đã được lưu truyền rộng rãi à có sức chinh phục lớn đối với người đọc”. Thật vậy bằng tài và tâm của mình, Nguyễn Du đã tạo nên một kiệt tác để đời. Trong đó có đoạn trích “ chị em Thúy Kiều” tiêu biểu cho cái tài khắc họa , miêu tả nhân vật.
Là một đoạn trích khắc họa rõ nét hai chị em Thúy Kiều, không chỉ vậy, qua những nét khắc họa đó còn thể hiện tính cách và số phận của hai chị em. Mở đầu đoạn trích với bốn câu giới thiệu hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân:
Hai chị em xuất hiện, được tác giả gọi là “tố nga” tức chỉ một người con gái đẹp ở thời xưa. Thúy Kiều và Thúy Vân, hai người con gái có vóc dáng thanh mảnh như cây mai và có lòng trắng trong như tuyết đầu mùa. Hai người con gái với những nét đẹp khác nhau nhưng đều hoàn hảo và vẹn toàn. Dường như , hai chị em được coi là chuẩn mực của cái đẹp đương thời.
Sau khi tác giả giới thiệu về hai người con gái xinh đẹp nết na, đại thi hào đi vào khắc họa từng nhân vật. Trong đoạn trích Thúy Vân đẹp ngỡ ngàng:
Vân với vẻ đẹp đoan trang của thiếu nữ thời xưa.Mặt đầy đặn, tròn như trăng rằm,lông mài sắc nét đậm như con ngài, miệng cười tươi thắm như hoa, làn da trắng mịn như tuyết, tóc bồng bềnh mượt như mây. Bằng nghệ thuật ẩn dụ kết hợp so sánh, sử dụng các hình ảnh thiên nhiên như: “trăng, con ngài, hoa, mây, tuyết” làm cho vẻ đẹp của Vân hiện lên sống động chân thật với tất cả những nét đẹp tự nhiên, ta cảm nhận được qua những nét khắc họa của tác giả, Vân là một người con gái đoan trang, phúc hậu, thùy mị, nết na. Đặc biệt vẻ đẹp đó tạo sự hài hòa với thiên nhiên đất trời: “mây thua” “tuyết nhường” biểu thị thái độ nhường nhịn chấp nhận của thiên nhiên trước vẻ đẹp của nàng. Nhìn vào vẻ đẹp của Thúy Vân, cho ta một dự cảm về một tương lai số phận bình yên tốt đẹp sẽ đến với nàng.
Nếu Thúy Vân với những nét đẹp phúc hậu cao quý thì vẻ đẹp của Thúy Kiều càng vượt trội cả sắc lẫn tài qua 12 câu đặc tả Kiều với 4 câu khắc họa chân dung:
Trong xã hội cũ, người ta luôn quan niệm rằng thiên nhiên là chuẩn mực của cái đẹp, con người thường được so sánh với thiên nhiên, hoặc hiện lên qua các hình ảnh ước lệ tượng trưng. Tác giả có dụng ý miêu tả Vân trước , khéo léo sử dụng thủ pháp đòn bẩy làm nổi bật vẻ đẹp của Kiều. Nếu Thúy Vân với vẻ đẹp đoan trang, phúc hậu thì Thúy Kiều lại sắc sảo mặn mà, vẹn toàn cả tài lẫn sắc. Vẻ đẹp của Kiều được khắc họa một cách chấm phá chứ không miêu ta toàn diện như Vân, đó là cách tạo điểm nhấn rõ rệt. Qua đôi mắt trong trẻo , dịu dàng như hồ nước mùa thu, đôi mày sắc nét tươi mới như nét núi mùa xuân. Một hình ảnh ước lệ quen thuộc kết hợp với so sánh ẩn dụ đã khắc họa chân dung Thúy Kiều đẹp hoàn hảo. Vẻ đẹp khiến cho “ hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh” . “ ghen” “hờn” là các động từ chỉ sự ghen ghét , đố kị, nó mang một sắc thái mạnh biểu thị thái độ ghen tức của thiên nhiên đối với vẻ đẹp của Thúy Kiều, vẻ đẹp làm thành nghiêng nước mất, tiềm tàng tai họa. Và đằng sau sự nổi giận của tạo hóa ấy sẽ là sự trả thù theo quy luật tự nhiên: “ trời xanh quen thói, má hồng đánh ghen”
Nếu như ở Thúy Vân, tác giả chỉ dừng ở việc miêu tả sắc đẹp thì ở Thúy Kiều hội tụ cả sắc lẫn tài:
Chuẩn mực về sự tài giỏi ngày xưa hội tụ : cầm , kì, thi, họa thì Thúy Kiều đủ cả, không những biết mà còn đạt đến trình độ khiến người khác phải nể phục. Trong đó, nàng đặc biệt nổi trội về “ cầm” . Cung đàn được vang lên bởi một người thiếu nữ đa sầu đa cảm, có lẽ bản nhạc mà nàng Kiều sáng tác ở tuổi thanh xuân lại là một thiên bạc mênh, dự báo trước một tương lai không chút êm đềm:
Khép lại đoạn trích, Nguyễn Du một lần nữa tái hiện của sống êm ả, ngày qua ngày của hai chị em Thúy Vân và Thúy Kiều:
Sống trong khuôn phép, trong “ trướng rủ màn che”, hai chị em đã sắp tới tuổi tìm đấng phu quân cho mình nhưng có lẽ với chữ “ mặc” ở câu thơ cuối đã thể hiện thái độ của Kiều và Vân, không tơ tưởng đến những kẻ ngoài kia.
Bằng cả tài và tâm của mình, đại thi hào. Nguyễn Du đã khắc họa chân dung hai nhận vật một cách sống động và sắc nét. Với thể thơ lục bát truyền thống mềm mại tinh tế, kết cấu và trình tự thể hiện dụng ý. Song song với đó là bút pháp ước lệ tượng trưng quen thuộc( làn thu thủy, nét xuân sơn, mai cốt cách, tuyết tinh thần , ..) , khéo léo sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh nhân hóa đặc sắc,.. . Không những thành công trong việc khắc họa chân dung mà còn thông qua đó dự cảm về số phận của hai chị em. Đặc biệt bức chân dung của Thúy Kiều là chân dung mang tính chất số phận hội tụ đủ: sắc, tài , tình, mệnh.
Như vậy, đằng sau nét khắc họa và những dự cảm về số phận của Nguyễn Du là tấm lòng của nhà thơ đối với người thiếu nữ trong xã hội xưa. Đó là nét đặc sắc trong đoạn trích :” chị em Thúy Kiều”- một đoạn trích tiêu biểu cho biệt tài khắc họa chân dung của đại thi hào.
Vẻ đẹp Thúy Kiều được coi là tuyệt mỹ giai nhân
Trong chiều dài lịch sử văn học của dân tộc từ thời xa xưa, không thể vắng bóng tên tuổi Đại Thi Hào Nguyễn Du. Ông để lại cho đời nhiều tác phẩm nghệ thuật đặc sắc và giàu giá trị nhân văn. Các tác phẩm của ông tồn tại đến ngày nay và chưa bao giờ bị lãng quên bởi những nét đẹp bí ẩn tiềm tàng trong từng câu, từng chữ khiến cho người ta phải suy ngẫm thật nhiều để thấu hiểu. Một trong những tác phẩm nổi bật nhất là Truyện Kiều, được sáng tác dựa trên một cốt của tiểu thuyết “ Kim Vân Kiều Truyện” của Trung Quốc nhưng Truyện Kiều lại mang một nét độc đáo sáng tạo riêng của Nguyễn Du. Ở Truyện Kiều có đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” một đoạn trích trong chương trình ngữ văn lớp 9 đã thể hiện biệt tài khắc họa chân dung nhân vật của đại thi hào. Đọc đoạn trích, người đọc sẽ hình dung ra vẻ đẹp tuyệt mĩ của chị em Thúy Kiều, cũng là vẻ đẹp chuẩn mực của người phụ nữ thời xưa. Dưới đây là dàn ý chi tiết và nội dung
DÀN Ý PHÂN TÍCH ĐOẠN TRÍCH CHỊ EM THÚY KIỀU LỚP 9
I MỞ BÀI
Dẫn dắt và giới thiệu về vấn đề cần phân tích
II THÂN BÀI
Bốn câu đầu: giới thiệu về hai chị em Thúy Kiều
Thúy Kiều là chị, Thúy Vân là em
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười: vẻ đẹp và tài sắc vẹn toàn của hai chị em
Bốn cầu tiếp: miêu tả Thúy Vân
Vẻ đẹp đoan trang của thiếu nữ thời xưa
Mặt đầy đặn, tròn như trăng rằm
Lông mài sắc nét đậm như con ngài
Miệng cười tươi thắm như hoa, là hoa
Làn da trắng mịn như tuyết
Vẻ đẹp phúc hậu, làm mây “thua”, tuyết “nhường”, đó là vẻ đẹp hài hòa với thiên nhiên, được thiên nhiên công nhận
12 câu sau : tả vẻ đẹp của Kiều
Thủ pháp đòn bẩy tả Vân trước Kiều sau
Vẻ đẹp của Thúy Kiều được khắc họa bằng những hình ảnh ước lệ quen thuộc trong văn trung đại: thu thủy , xuân sơn, hoa ,liễu
Kiều được khặc họa cả sắc lẫn tài, đặc biệt 12 câu đặc tả vẻ đẹp của Kiều
Con người tài hoa bạc mệnh
Hồng nhan bạc phận
4 cầu cuối: miêu tả cuộc sống êm đềm của hai chị em
III KẾT BÀI:
Tóm lại nội dung và nghệ thuật của đoạn trích
BÀI LÀM PHÂN TÍCH ĐOẠN TRÍCH CHỊ EM THÚY KIỀU
Có ý kiến cho rằng “truyện Kiều là một kiệt tác hàng trăm năm nay đã được lưu truyền rộng rãi à có sức chinh phục lớn đối với người đọc”. Thật vậy bằng tài và tâm của mình, Nguyễn Du đã tạo nên một kiệt tác để đời. Trong đó có đoạn trích “ chị em Thúy Kiều” tiêu biểu cho cái tài khắc họa , miêu tả nhân vật.
Là một đoạn trích khắc họa rõ nét hai chị em Thúy Kiều, không chỉ vậy, qua những nét khắc họa đó còn thể hiện tính cách và số phận của hai chị em. Mở đầu đoạn trích với bốn câu giới thiệu hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân:
Đầu lòng hai ả tố nga
Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân
Mai cốt cách, tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười
Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân
Mai cốt cách, tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười
Hai chị em xuất hiện, được tác giả gọi là “tố nga” tức chỉ một người con gái đẹp ở thời xưa. Thúy Kiều và Thúy Vân, hai người con gái có vóc dáng thanh mảnh như cây mai và có lòng trắng trong như tuyết đầu mùa. Hai người con gái với những nét đẹp khác nhau nhưng đều hoàn hảo và vẹn toàn. Dường như , hai chị em được coi là chuẩn mực của cái đẹp đương thời.
Sau khi tác giả giới thiệu về hai người con gái xinh đẹp nết na, đại thi hào đi vào khắc họa từng nhân vật. Trong đoạn trích Thúy Vân đẹp ngỡ ngàng:
Vân xem trang trong khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.
Hoa cười ngóc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc , tuyết nhường màu da
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.
Hoa cười ngóc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc , tuyết nhường màu da
Vân với vẻ đẹp đoan trang của thiếu nữ thời xưa.Mặt đầy đặn, tròn như trăng rằm,lông mài sắc nét đậm như con ngài, miệng cười tươi thắm như hoa, làn da trắng mịn như tuyết, tóc bồng bềnh mượt như mây. Bằng nghệ thuật ẩn dụ kết hợp so sánh, sử dụng các hình ảnh thiên nhiên như: “trăng, con ngài, hoa, mây, tuyết” làm cho vẻ đẹp của Vân hiện lên sống động chân thật với tất cả những nét đẹp tự nhiên, ta cảm nhận được qua những nét khắc họa của tác giả, Vân là một người con gái đoan trang, phúc hậu, thùy mị, nết na. Đặc biệt vẻ đẹp đó tạo sự hài hòa với thiên nhiên đất trời: “mây thua” “tuyết nhường” biểu thị thái độ nhường nhịn chấp nhận của thiên nhiên trước vẻ đẹp của nàng. Nhìn vào vẻ đẹp của Thúy Vân, cho ta một dự cảm về một tương lai số phận bình yên tốt đẹp sẽ đến với nàng.
Nếu Thúy Vân với những nét đẹp phúc hậu cao quý thì vẻ đẹp của Thúy Kiều càng vượt trội cả sắc lẫn tài qua 12 câu đặc tả Kiều với 4 câu khắc họa chân dung:
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn
Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm, liều hờn kém xanh
So bề tài sắc lại là phần hơn
Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa ghen thua thắm, liều hờn kém xanh
Trong xã hội cũ, người ta luôn quan niệm rằng thiên nhiên là chuẩn mực của cái đẹp, con người thường được so sánh với thiên nhiên, hoặc hiện lên qua các hình ảnh ước lệ tượng trưng. Tác giả có dụng ý miêu tả Vân trước , khéo léo sử dụng thủ pháp đòn bẩy làm nổi bật vẻ đẹp của Kiều. Nếu Thúy Vân với vẻ đẹp đoan trang, phúc hậu thì Thúy Kiều lại sắc sảo mặn mà, vẹn toàn cả tài lẫn sắc. Vẻ đẹp của Kiều được khắc họa một cách chấm phá chứ không miêu ta toàn diện như Vân, đó là cách tạo điểm nhấn rõ rệt. Qua đôi mắt trong trẻo , dịu dàng như hồ nước mùa thu, đôi mày sắc nét tươi mới như nét núi mùa xuân. Một hình ảnh ước lệ quen thuộc kết hợp với so sánh ẩn dụ đã khắc họa chân dung Thúy Kiều đẹp hoàn hảo. Vẻ đẹp khiến cho “ hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh” . “ ghen” “hờn” là các động từ chỉ sự ghen ghét , đố kị, nó mang một sắc thái mạnh biểu thị thái độ ghen tức của thiên nhiên đối với vẻ đẹp của Thúy Kiều, vẻ đẹp làm thành nghiêng nước mất, tiềm tàng tai họa. Và đằng sau sự nổi giận của tạo hóa ấy sẽ là sự trả thù theo quy luật tự nhiên: “ trời xanh quen thói, má hồng đánh ghen”
Nếu như ở Thúy Vân, tác giả chỉ dừng ở việc miêu tả sắc đẹp thì ở Thúy Kiều hội tụ cả sắc lẫn tài:
Sắc đành đòi một , tài đành hoạ hai
Tác giả ngợi ca Thúy Kiều là một người thiếu nữ đẹp tuyệt trần , không những thế tài năng của nàng xuất sắc đến nỗi trên đời này phải chăng có người thứ hai sánh bằng:Thông minh vốn sẵn tính trời
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm
Cung thương lầu bậc ngũ âm ,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương
Khúc nhà tay lựa nên chương.
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm
Cung thương lầu bậc ngũ âm ,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương
Khúc nhà tay lựa nên chương.
Chuẩn mực về sự tài giỏi ngày xưa hội tụ : cầm , kì, thi, họa thì Thúy Kiều đủ cả, không những biết mà còn đạt đến trình độ khiến người khác phải nể phục. Trong đó, nàng đặc biệt nổi trội về “ cầm” . Cung đàn được vang lên bởi một người thiếu nữ đa sầu đa cảm, có lẽ bản nhạc mà nàng Kiều sáng tác ở tuổi thanh xuân lại là một thiên bạc mênh, dự báo trước một tương lai không chút êm đềm:
Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân
Với tất cả tài năng, phẩm chất của nàng đang có thì chắc chắn rằng, cuộc sống êm đềm hiện tại, sự an nhàn tĩnh tại ngầm chuẩn bị trước cho một trận bão táp cuồng phong. Trong dân gian xưa cũng có câu: “ tài tình chi lắm cho trời đất ghen” hay “ chữ tài liền với chữ tai một vần”.Khép lại đoạn trích, Nguyễn Du một lần nữa tái hiện của sống êm ả, ngày qua ngày của hai chị em Thúy Vân và Thúy Kiều:
Phong lưu rất mực hồng quần ,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cặp kê ,
Em đềm trướng rủ màn che .
Tường đông ong bướm đi về mặc ai
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cặp kê ,
Em đềm trướng rủ màn che .
Tường đông ong bướm đi về mặc ai
Sống trong khuôn phép, trong “ trướng rủ màn che”, hai chị em đã sắp tới tuổi tìm đấng phu quân cho mình nhưng có lẽ với chữ “ mặc” ở câu thơ cuối đã thể hiện thái độ của Kiều và Vân, không tơ tưởng đến những kẻ ngoài kia.
Bằng cả tài và tâm của mình, đại thi hào. Nguyễn Du đã khắc họa chân dung hai nhận vật một cách sống động và sắc nét. Với thể thơ lục bát truyền thống mềm mại tinh tế, kết cấu và trình tự thể hiện dụng ý. Song song với đó là bút pháp ước lệ tượng trưng quen thuộc( làn thu thủy, nét xuân sơn, mai cốt cách, tuyết tinh thần , ..) , khéo léo sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh nhân hóa đặc sắc,.. . Không những thành công trong việc khắc họa chân dung mà còn thông qua đó dự cảm về số phận của hai chị em. Đặc biệt bức chân dung của Thúy Kiều là chân dung mang tính chất số phận hội tụ đủ: sắc, tài , tình, mệnh.
Như vậy, đằng sau nét khắc họa và những dự cảm về số phận của Nguyễn Du là tấm lòng của nhà thơ đối với người thiếu nữ trong xã hội xưa. Đó là nét đặc sắc trong đoạn trích :” chị em Thúy Kiều”- một đoạn trích tiêu biểu cho biệt tài khắc họa chân dung của đại thi hào.
