Black Friday chắc hẳn là một khái niệm không còn xa lạ với nhiều độc giả của Vforum. Tuy nhiên, thực sự thì Black Friday là gì, nó bắt nguồn từ đâu và Black Friday của năm 2015 sẽ diễn ra vào ngày nào thì chắc hẳn vẫn còn là những câu hỏi chưa có lời giải đối với một số độc giả.
Chính vì thế hôm nay mình xin giới thiệu những thông tin mà bạn có thể chưa biết về ngày lễ mua sắm lớn trong năm này. Ở phần cuối của bài viết, mình cũng sẽ bao gồm một số thông tin về ngày mua sắm Black Friday và những bước khởi đầu của nó tại Việt Nam.
Những thông tin cơ bản về Black Friday
Black Friday tại nhiều quốc gia trên thế giới diễn ra một ngày sau ngày lễ Tạ Ơn của cộng đồng người Thiên Chúa Giáo. Lễ Tạ Ơn được tổ chức hàng năm vào ngày thứ 5 thứ tư của tháng 11 và vì thế, Black Friday luôn diễn ra vào ngày thứ 6 kế tiếp.
Tại nhiều quốc gia châu Âu và Mỹ, Black Friday được coi là ngày khởi đầu cho kỳ mua sắm bận rộn vào Giáng Sinh. Vào ngày này, các cửa hàng và hệ thống bán lẻ sẽ tung ra những đợt siêu hạ giá nhiều mặt hàng, từ công nghệ, thời trang đến đồ gia dụng hàng ngày. Hoạt động mua sắm của Black Friday không chỉ nhộn nhịp trên mạng mà còn vô cùng sôi động ở các cửa hàng offline truyền thống, nơi mà không ít năm chúng ta đã phải chứng kiến cảnh xếp hàng dài và thậm chí là chen lấn xô đẩy, bạo lực.
Cái tên Black Friday bắt nguồn từ đâu?
.jpg)
Cái tên Black Friday bắt nguồn từ bang Philadelphia của Mỹ. Nhiều người cho rằng cụm từ Black Friday (tạm dịch sang tiếng việt là “Ngày thứ 6 đen tối”) được sử dụng để miêu tả quang cảnh giao thông đông đúc và nạn kẹt xe xảy ra sau khi mọi người tận hưởng ngày lễ Tạ Ơn vào thứ 5. Cái tên Black Friday được sử dụng lần đầu từ trước năm 1961 và chỉ được biết đến rộng rãi sau năm 1975.
Sau này, người ta cho rằng có một sự giải thích khác hợp lý hơn cho cụm từ Black Friday. Theo đó nhiều người tin rằng các nhà bán lẻ thường xuyên phải chịu sự thua lỗ về tài chính từ tháng 1 đến tháng 11 hàng năm (điều này được thể hiện bởi màu đỏ - sắc đỏ trên sàn chứng khoán thể hiện sự sụt giảm trong giá cổ phiếu). Black Friday là thời điểm mà các doanh nghiệp bắt đầu kinh doanh có lãi.
Tuy nhiên bản thân mình thấy lời giải thích thứ 2 chỉ mang tính hài hước và không có tính thực tế bởi lẽ rõ ràng, không phải nhà bán lẻ nào cũng đều hoạt động thua lỗ trong cả 11 tháng đầu năm.
Sự lan tỏa của Black Friday
Mặc dù được biết đến như là một ngày lễ truyền thống của Mỹ, nhưng Black Friday đã có mặt ở không ít các quốc gia trên toàn thế giới. Trong danh sách này phải kể đến Canada, Mexico, Ấn Độ, Anh, Pháp, Brazil, Đức, Áo, Đan Mạch, Thụy Điển và Nam Phi. 2014 là năm mà Việt Nam chính thức ghi tên mình vào danh sách các quốc gia tổ chức ngày Black Friday.
Như vậy có thể nói qua thời gian Black Friday không chỉ là một sự kiện mua sắm của Mỹ, mà là của toàn thế giới.
Những con số biết nói
Thống kê về chi tiêu của người tiêu dùng trong sự kiện Black Friday sẽ cho chúng ta thấy rõ độ nóng và sức hút không tưởng của ngày lễ mua sắm này.
Vào năm 2014, tổng cộng 50.9 tỷ USD đã được đổ vào ngày lễ mua sắm Black Friday. Riêng tại Mỹ thì khoảng 133 triệu người đã tham gia vào sự kiện này. Sở dĩ họ có thể tham gia ngay cả trong một ngày làm việc bình thường như thứ 6 là bởi vì ở nhiều bang như California, Florida, Illinois, Indiana, Kentucky, Texas hay Washington, Black Friday đã được công nhận chính thức là một ngày lễ dành cho những công chức chính phủ. Tuy nhiên trên giấy tờ thì ngày lễ này lại có một cái tên khá thú vị, hoàn toàn không phải Black Friday: The Day After Thanksgiving (tạm dịch là “Sau ngày lễ Tạ Ơn”).
Tại nước Anh nơi mà mình đang sinh sống, rất nhiều người đã háo hức mong chờ sự kiện Black Friday cho dù còn 2 tuần nữa ngày lễ mua sắm này mới diễn ra. Trong những năm trước thì Black Friday tại Anh đã ghi nhận sự tham gia của nhiều tên tuổi lớn trong lĩnh vực bán lẻ như Amazon, Littlewoods, AO Retail, Apple, Asda, John Lewis và Argos. Mặc dù Black Friday phải hứng chịu sự chỉ trích từ một số thành phần trong xã hội Anh vì họ cho rằng đây chỉ là hành vi bắt chước nước Mỹ, nhưng những thống kê cho thấy nó vẫn có sức hấp dẫn rất lớn tại xứ sở sương mù:
Năm 2014, người dân Anh đã chi tổng cộng 810 triệu Bảng cho ngày Black Friday, có nghĩa là mỗi giây trôi qua, hơn 9 nghìn Bảng của người dân Anh đã được đổ vào những món hàng giảm giá. Năm nay, doanh thu dự kiến của ngày Black Friday tại Anh sẽ tăng lên mức 1.39 tỷ Bảng.
Vậy còn Black Friday của năm nay?
Theo lịch 2015 thì lễ Tạ Ơn sẽ diễn ra vào ngày thứ 5, 26/11. Như vậy, Black Friday tại nhiều nước như Anh và Mỹ sẽ diễn ra vào ngày thứ 6, 27/11.
Giờ mở cửa của những cửa hàng và hệ thống bán lẻ sẽ rất khác nhau ở trong một quốc gia và giữa những quốc gia khác nhau. Phần lớn các cửa hàng trực tuyến trên mạng sẽ khởi động từ 0h sáng hoặc 8h sáng ngày 27/11, trong khi đó với các cửa hàng offline trên phố thì con số này dao động quanh mức 5h-6h sáng.
Những chỉ trích và hoài nghi
Black Friday có thể là một sự kiện tuyệt vời trong mắt người tiêu dùng nhưng lại không tốt đẹp như vậy trong con mắt của nhiều nhà phê bình. Nhiều nhà phê bình và chuyên gia kinh tế cho rằng Black Friday đang vắt kiệt sức lao động của nhân viên bán hàng, trong khi lễ Tạ Ơn phải là thời điểm mà họ được nghỉ ngơi.
Số khác lại cho rằng cảnh chen lấn xô đẩy trong những ngày diễn ra Black Friday là một mối nguy hiểm rất lớn cho cả người tiêu dùng, nhân viên bán hàng và cơ sở hạ tầng của những trung tâm mua sắm. Nhiều vụ giẫm đạp, xả súng và nhiều cái chết thương tâm đã xảy ra tại nhiều quốc gia trong những ngày Black Friday được tổ chức. Tuy nhiên mình sẽ không đề cập cụ thể đến những tai nạn trên trong bài viết này.
Và cuối cùng, trong mắt các chuyên gia kinh tế, họ hoài nghi về chất lượng sản phẩm được bán trong ngày thứ 6 đen tối. Các chuyên gia này cho rằng nhiều nhà bán lẻ sẽ chỉ sản xuất một cách bột phát các sản phẩm để phục vụ ngày Black Friday mà không quan tâm đến chất lượng của những mặt hàng này.
Black Friday tại Việt Nam
Black Friday tại nước ta được đề xuất lần đầu bởi Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin vào tháng 9/2014 và năm nay sẽ là năm thứ 2 sự kiện mua sắm nổi tiếng thế giới có mặt tại Việt Nam.
Năm 2014, Black Friday tại Việt Nam đã thu hút sự tham gia của hơn 1000 doanh nghiệp với các đơn đặt hàng có tổng trị giá khoảng 150 tỷ đồng. Năm nay, Cục Thương mại điện từ và Công nghệ thông tin kỳ vọng con số các doanh nghiệp tham gia sẽ tăng lên mức 2.5 nghìn và tổng khối lượng giao dịch ước đạt 500 tỷ đồng.
Khác với Mỹ thì tại Việt Nam năm nay, Black Friday sẽ diễn ra vào ngày thứ 6, 4/12, tức là chỉ sau 1 tuần sự kiện Black Friday tại Mỹ. Nói cách khác, chỉ còn chưa đầy 3 tuần nữa là Black Friday Việt Nam sẽ chính thức diễn ra. Đây sẽ là một gợi ý không tồi cho những độc giả đam mê mua sắm nhé!
Nguyễn Mai Đức
