“Sóng” là một bài thơ Xuân Quỳnh đã gửi gắm quan niệm mới mẻ và hiện đại của mình về tình yêu. Qua bài thơ, dấu ấn nghệ thuật Xuân Quỳnh cũng như những trăn trở, suy tư của nhà thơ như được sẻ chia nhiều phần, lưu lại trong tâm trí người đọc nhiều ấn tượng. Dưới đây là các bài văn mẫu phân tích cảm nhận bài thơ “Sóng” các bạn có thể tham khảo để bài viết của mình đủ ý và hấp dẫn hơn.
Trong lời tựa tập thơ: “Trung Hoa Cổ kim hoàn ca tập” có viết: “Thơ ca bắt rễ từ lòng người, nở hoa nơi từ ngữ”. Một bài thơ chân chính, ấy là khi qua ngôn từ, hình ảnh, nó gợi mở và gửi gắm được trọn vẹn những cảm xúc, tư tưởng mà nhà văn muốn truyền đạt, và người đọc có thể hiểu, có thể đồng cảm và sẻ chia với người viết. Trong thơ, Xuân Diệu từng viết: “Ta muốn ôm/ Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn/ Ta muốn riết mây đưa và gió lượn/ Ta muốn say cánh bướm với tình yêu/ Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều/ Và non nước, và cây, và cỏ rạng/ Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng/ Cho no nê thanh sắc của thời tươi/ Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi”. Những cảm xúc mãnh liệt, cuộn trào, thơ chính là nơi để người nghệ sĩ gửi gắm. Tình yêu với biết bao cung bậc trạng thái khi đi vào thơ ca cũng muôn hình dáng vẻ. Mỗi nhà thơ, với tâm hồn nhạy cảm và cái nhìn tinh tế, họ, mỗi người một cách thể hiện riêng những tâm trạng, cảm xúc của mình khi đứng trước tình yêu. Xuân Quỳnh cũng có cách riêng của nữ sĩ, một cách rất Xuân Quỳnh. “Sóng” là bài thơ thể hiện rõ nét những suy nghĩ, cảm xúc của nhà thơ khi nghĩ về tình yêu. Để có cái nhìn sâu rộng và đầy đủ hơn về tác phẩm, các bạn có thể tham khảo các bài văn mẫu phân tích bài thơ “Sóng” dưới đây. Chúc các bạn thành công!
BÀI VIẾT SỐ 1 PHÂN TÍCH CẢM NHẬN BÀI THƠ “SÓNG” CỦA XUÂN QUỲNH HAY NHẤT
Bài thơ “Sóng” sáng tác năm 1967 trong một chuyến đi thực tế của nhà thơ Xuân Quỳnh đến biển Diêm Điền được đánh giá là “một bài thơ đặc sắc viết về tình yêu, rất tiêu biểu cho phong cách của Xuân Quỳnh”. Qua hình tượng sóng, qua những đặc sắc nghệ thuật mang đậm dấu ấn nhà thơ, người đọc cảm nhận được những nghĩ suy, cảm xúc của Xuân Quỳnh khi nghĩ về tình yêu từ đó thêm yêu mến và trân trọng hơn tác phẩm cũng như tài năng người nghệ sĩ.
Xuân Quỳnh là một nhà thơ nữ nổi bật của thơ ca hiện đại Việt Nam. Là một người phụ nữ xinh đẹp và tài năng, bà đã giành được nhiều thành tựu trong nghệ thuật, mà đặc biệt là văn chương nghệ thuật. Thơ nữ sĩ “giàu cảm xúc với những cung bậc khác nhau như chính tính cách luôn hết mình của Xuân Quỳnh”. Một loạt các tác phẩm đặc sắc của nhà thơ có thể kể đến như: “Tơ tằm – Chồi biếc”, “Lời ru trên mặt đất”, “Sân ga chiều em đi”, “Không bao giờ là cuối”, “Hoa cỏ may”, “Cây trong phố - chờ trăng”... “Hoa dọc chiến hào” là một tập thơ nổi tiếng được nhà thơ ra mắt năm 1968. Trong đó, bài thơ “Sóng” đặc biệt gây ấn tượng với người đọc để dẫu thời gian có trôi đi, sức sống, cảm xúc bài thơ đem lại vẫn sống mãi trong tâm hồn những người yêu thơ ca nói chung và thơ Xuân Quỳnh nói riêng.
Trong hai khổ thơ đầu, nhà thơ Xuân Quỳnh đã phác họa hình tượng sóng cùng những quy luật của tình yêu:
Đến với khổ thơ thứ ba và thứ tư, nhà thơ dẫn liên tưởng người đọc đến với hình ảnh sóng và hành trình tìm kiếm nguồn cội của tình yêu:
Những câu thơ tiếp theo trong khổ năm và khổ sáu đã mở ra trong tâm hồn người đọc sự liên tưởng đến hình ảnh sóng cùng những sắc thái của tình yêu:
Trong ba khổ thơ cuối bài, nhà thơ đã xây dựng một hình ảnh sóng gắn với niềm tin, nỗi lo âu và khát vọng trong tình yêu. Với một trái tim đa cảm cùng tâm hồn nhiều trăn trở, nghĩ suy, nhà thơ đã gửi nỗi khắc khoải của mình khi nghĩ về sự trôi chảy của thời gian và sự hữu hạn của đời người vào từng câu, từng hình ảnh thơ.
Xây dựng một hình tượng sóng sinh động, giàu ý nghĩa, Xuân Quỳnh đã gửi gắm khéo léo và trọn vẹn những nghĩ suy, cảm xúc của mình về một tình cảm thiêng liêng, tuyệt đẹp trong cuộc đời – tình yêu đôi lứa. Tất cả đã giúp gợi mở suy tưởng trong tâm hồn người đọc về tình yêu, về một tâm hồn mênh mang cảm xúc và khát khao hạnh phúc ở nhà thơ, và cũng trân quý hơn tài năng, sự tinh tế của Xuân Quỳnh trong văn học, đặc biệt là thơ ca.
-Nem-vfo.vn
.jpg)
BÀI VIẾT SỐ 2 PHÂN TÍCH CẢM NHẬN BÀI THƠ “ SÓNG” CỦA XUÂN QUỲNH HAY NHẤT
Viên Mai cho rằng: “ Thơ nên xuất phát từ khung cửi nhà mình, không nên gởi nhờ phên giậu nhà người khác”, vậy nên, thơ ca thể hiện tiếng nói riêng của người nghệ sĩ. Nên dù viết về thơ tình, tiếng thơ Xuân Quỳnh- bài thơ “ Sóng” vẫn làm rung động độc giả bởi khám phá mới mẻ về tâm hồn người con gái trong tình yêu lứa đôi.
Trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ ác liệt, văn chương trở thành vũ khí, nhà văn là chiến sĩ trên mặt trận. Bởi vậy, thơ ca viết về đề tài nào cũng là phương tiện dọn đường cho tình yêu tổ quốc. Lúc đó, nhà thơ trẻ trong trưởng thành trong văn học chống Mỹ- Xuân Quỳnh, mang đến bông hoa lạ, tiếng thơ nói lên chân thành khát khao tình yêu đôi lứa. Nguồn cảm hứng gợi nên sau chuyến đi thực tế tới biển Diêm Điền, hình ảnh con sóng tự nhiên đi vào lời thơ của tác giả.
Bài thơ năm chữ với sự kết hợp nhuần nhuyễn phép ẩn dụ không hoàn toàn giữa hình tượng sóng và “em”, khi song hành lúc nhập làm một, tạo nên nhịp điệu hài hòa giữa tiếng sóng và tiếng lòng. Con sóng đại dương cùng nhân vật “em” trên hành trình tự thức về sâu xa của người con gái về tâm hồn trong tình yêu:
Nhà thơ còn tìm thấy ở sóng quy luật ngàn đời “ ngày xưa, ngày sau”:
Tiếng thơ phản ánh cái nhìn chủ quan của người nghệ sĩ, bởi thế, lời thơ của Xuân Quỳnh cũng mang sự suy tư sâu lắng như con người thi sĩ vậy. Trong sự suy ngẫm ấy, sóng cùng “em” đi tìm cội nguồn tình yêu:
Dòng tâm trạng của cô gái trong tình yêu còn mang nỗi nhớ niềm thương da diết:
Nhà thơ phát hiện nỗi niềm âu lo ẩn chứa trong cả sóng và “ em”:
Cặp quan hệ từ “ tuy, vẫn” gợi lên những lo lắng của nhân vật trữ tình về những giới hạn trong cuộc đời về sự hữu hạn của kiếp người “ tuy dài thế”, sự mỏng manh như áng phù du của tình yêu “ bay về xa”, mọi sự có thể đổi thay trước năm tháng dài rộng. Song hành với niềm lo âu là niềm tin mạnh mẽ của “em” vào tình yêu chân thành. Hai trạng huống tưởng chừng đối lập lại thống nhất trong tâm hồn phức tạp của trái tim yêu chân thành.
Sóng cũng như “em” còn mang khát vọng dâng hiến: “ được tan ra” để mãi trường tồn với tình yêu đôi lứa, lòng vị tha cao thượng khi yêu để được làm giàu mình.
Lời thơ chân thật phản ánh tâm hồn Xuân Quỳnh với sự tự thức về tình yêu của tuổi trẻ cùng với suy tư sâu sa. Hình tượng sóng được xây dựng bởi ngôn từ bình dị, thể thơ năm chữ mang giọng điệu linh hoạt giúp ta thấu cảm tất cả cung bậc của tâm hồn cô gái khi yêu. “Sóng” còn lưu lại nhịp vỗ ngàn đời trong lòng bạn đọc bởi vẻ đẹp muôn thuở mang tính nhân bản của con người: khát vọng tình yêu đôi lứa nồng nàn vừa mang tính cổ điển vừa mang màu sắc hiện đại.
- Thu Hường-vfo.vn
BÀI VIẾT SỐ 3 PHÂN TÍCH CẢM NHẬN BÀI THƠ “ SÓNG ” CỦA XUÂN QUỲNH HAY NHẤT
Tình yêu là một đề tài muôn thuở của văn chương, mỗi nhà văn nhà thơ đều có những cách cảm nhận về tình yêu theo cách riêng của mình. Xuân Quỳnh cũng là một nhà thơ như thế. Đến với bài thơ ‘Sóng’ của Xuân Quỳnh ta bắt gặp một tâm hồn mãnh liệt, chủ động có phần táo bạo nhưng vẫn có chút duyên dáng, ý nhị của người con gái trong tình yêu được gửi gắm qua hình tượng sóng.
Tình yêu là một trạng thái tâm lí phức tạp với những biến động đầy mâu thuẫn cũng giống như sóng biển vừa dữ dội ồn ào lại vừa dịu êm lặng lẽ:
Cũng như con sóng không chịu giam mình trong không gian chật hẹp của sông phải tìm ra không gian mênh mông của bể, tình yêu của Xuân Quỳnh khao khát hướng tới sự lớn lao đích thực. Sông ở đây là một hình ảnh ẩn dụ chỉ con người, sóng là ẩn dụ chỉ tâm thức tình yêu của người con gái. Con người không tự hiểu được tâm trạng của mình. Và chỉ khi đến với tiếng gọi của tình yêu thì con người mới lí giải được tâm trạng của mình trước đây, chỉ khi đang yêu và được yêu con người mới thực sự hiểu tâm trạng mình. Con người luôn muốn được phá vỡ mọi giới hạn để đến với tình yêu và khi yêu tâm hồn người phụ nữ luôn chứa đầy những mâu thuẫn trong tâm trạng.
Xuân Quỳnh tự thức nhận tâm hồn mình để nhận ra khát vọng muôn thuở của nhân loại:
Nhà thơ đã khái quát một cách giản dị mà sâu sắc khát vọng tình yêu của nhân loại ngàn đời, mà đặc biệt là khát vọng ngàn đời của những người trẻ tuổi.
Không chỉ mượn sóng để diễn tả tâm hồn người phụ nữ trong tình yêu, mà nhà thơ còn muốn lí giải cội nguồn của tình yêu. Hình tượng sóng và em tiếp tục phát triển. Những ý nghĩ, những liên tưởng về biển, về sóng, về gió và những câu hỏi tu từ liên tiếp diễn tả sự ngỡ ngàng của con người trước một thứ tình cảm mới không biết từ đâu dến và tự khi nào đã xuất hiện trong trái tim mình, chiếm giữ những khoảng không gian tình cảm tận nơi sâu thẳm nhất:
Và để rồi nhà thơ nói về nỗi nhớ và sự thủy chung trong tình yêu. Yêu thì sẽ nhớ:
Con sóng của nỗi nhớ hiện hữu hết lớp này đến lớp khác, từ lòng sâu đến trên mặt nước, nỗi nhớ ấy không thể ngừng lại được bởi sóng có bao giờ ngừng vỗ. Nỗi nhớ không chỉ vượt các tầng không gian mà còn vượt cả tầng thời gian “ ngày đêm” đến cả trong tiềm thức “ Cả trong mơ còn thức”. Bộc lộ niềm thương nỗi nhớ gián tiếp qua hình tượng “ sóng” không đủ nên tác giả còn bộc lộ trực tiếp tình cảm ấy. Trong tình yêu thì người phụ nữ luôn coi tình yêu đích thực là tình yêu chung thủy duy nhất khiến cho trái tim người đang yêu như kim chỉ nam lúc nào cũng chỉ hướng một phương duy nhất đó là phương anh.
Đến với tình yêu là đến với sự tin tưởng bởi dẫu cuộc đời có ngược- xuôi đầy khó khăn thử thách thì niềm tin sẽ giúp tình yêu chiến thắng và vượt lên tất cả.
Qua hình tượng sóng và em đi liền sóng đôi, ngôn ngữ trong sáng giản dị, bài thơ diễn tả tình yêu của người phụ nữ thiết tha, nồng nàn, chung thủy muốn vượt lên thử thách của thời gian và sự hữu hạn của đời người. Từ đó thấy được tình yêu là một tình cảm cao đẹp và thiêng liêng.
“ Sóng” của Xuân Quỳnh vẫn vỗ những nhịp yêu thương, giúp những người đang yêu thêm sức mạnh bởi thế giới của anh và em cũng là thế giới của những con người biết tìm ra ý nghĩa của sự sống thiêng liêng. Sống là được yêu, yêu là sống hết mình với cuộc đời vốn rất nhiều yêu thương.
- TTT-vfo.vn
BÀI VĂN MẪU SỐ 4 CẢM NHẬN BÀI THƠ “SÓNG” CỦA XUÂN QUỲNH LỚP 12
Người ta chẳng thể biết rằng con sóng ngoài khơi kia từ bao giờ mà xuất hiện và còn vỗ tới bao lâu; cũng như “Sóng” của Xuân Quỳnh, tự bao giờ đã đi vào lòng người, trở thành nhịp vỗ của tình yêu muôn thuở, của tình cảm lứa đôi muôn đời.
Không còn phân biệt được sóng tạo nên Xuân Quỳnh, hay Xuân Quỳnh đã tạo nên sóng. Chỉ biết rằng người con gái ấy sinh ra là để dành cho thơ. Thơ ca, với Xuân Quỳnh, gắn liền với sự sống, tình yêu; làm thơ là nữ sĩ được sống với chính mình, sống đủ đầy trọn vẹn là mình. Mỗi bài thơ đều là tiếng nói chân thành nhất của một tâm hồn phụ nữ giàu trắc ẩn, vừa âu lo vừa da diết trong khát vọng hạnh phúc đời thường. Bài thơ “Sóng” là kết quả của chuyến đi thực tế ở vùng biển Diêm Điền – Thái Bình cuối
năm 1967, được đưa vào tập thơ “Hoa dọc chiến hào” (1968). “Sóng” với “em”, hai
mà như một, một trong hai, song hành cùng nhau để thể hiện sâu sắc nhất cảm xúc
của chủ thể trữ tình.
Bằng sự nhạy cảm của trái tim, người con gái nhìn thấy trong từng con sóng vỗ như có hình ảnh của mình, như đang lắng nghe chính trái tim mình:
Trong người phụ nữ, luôn tồn tại những trạng thái đối cực. Hai câu thơ có thể đúng với bao người nhưng nó không phải là lời của một nhà nghiên cứu trong tình yêu đứng ngoài nhìn vào. Nó được viết ra trước hết là một lời tự thú chân thành và tự nhiên đến độ khiến ta phải ngỡ ngàng: thì ra, trái tìm của người phụ nữ luôn có những đối cực như thế: “dữ dội” – “dịu êm”, “ồn ào” – “lặng lẽ”. Nhà thơ đặt liên từ “và” – không phải bức tường ngăn cách mà là sự kết hợp, chuyển hóa. Như vậy, tình yêu không bao giờ là trạng thái tâm lí tuần nhất mà là sự hòa kết của những trạng thái khác nhau, thậm chí là đối lập như những nốt thăng, trầm làm nên bản tình ca đôi lứa. Người phụ nữ có thể ồn ào, dữ dội nhưng cuối cùng cũng là sự trở về của thiên tính nữ: dịu êm, lặng lẽ. Đó chính là sự hiện diện của cái “tôi” Xuân Quỳnh và cũng là sự hiện diện của “thiên tính nữ” – điều đặc biệt của tác phẩm.
Người phụ nữ luôn hướng tìm tới tự do:
Khám phá những không gian tồn tại của sóng, Xuân Quỳnh phát hiện ra: hành trình của sóng từ sông ra biển cũng là hành trình con người đến với tình yêu: phải biết vượt qua những giới hạn bản thân chật hẹp để hòa nhập vào biển đời rộng lớn, kiếm tìm hạnh phúc. Đó là hành trình dấn thân tự nguyên, say mê để tìm đến hạnh phúc và sống trọn vẹn. Đó chính là điểm mới mẻ, hiện đại trong cảm xúc, tâm hồn người con gái: mạnh mẽ và tự do, sẵn sàng phá vỡ mọi giới hạn và rào cản để đến với hạnh phúc của mình – một sự kiếm tìm có ý thức trong tình yêu.
Đối với người phụ nữ, tình yêu không có tuổi: “ngày xưa”, “ngày sau” vẫn thế, “nỗi khát vọng tình yêu/ bồi hồi trong ngực trẻ”. Tuy vậy, họ vẫn luôn khao khát muốn được kiếm tìm về nguồn cội của tình yêu. Câu hỏi tu từ “Từ nơi nào sóng lên?” với lời đáp thật dễ dàng, chóng vánh: “Sóng bắt đầu từ gió”. Câu hỏi thứ hai ráo riết hơn, lí trí muốn đẩy những băn khoăn đến tột cùng: “Gió bắt đầu từ đâu?”. Những câu hỏi tu từ lúc ẩn duối chân sóng, lúc lại trào lên đầu ngọn sóng như những trăn trở. Nhân vật trữ tình không cảm nhận về sóng mà nghĩ về sóng. Nương theo những con sóng, nhà thơ bắt đầu hành trình tìm kiếm nơi khởi nguồn tình yêu và phân tích, lí giải bản chất của tình yêu. Đó cũng là mong muốn muôn đời của biết bao đôi lứa. Câu trả lời vừa là sự thú nhận, vừa là sự thức nhận: “Em cũng không biết nữa/ Khi nào ta yêu nhau”. Đó là cái lắc đầu biểu thị một tâm lí rất phụ nữ: không ham rạch ròi dẫu trong lòng còn bao nhiêu bức xúc “đòi tìm ra tận bể” để hiểu, để nghĩ. Nó là bức xúc của tình cảm hơn là bức xúc của trí tuệ. Phải chăng ở trong đời, “phái yếu” không mong gì hơn một mái ấm yên vui, một gia đình hạnh phúc? Ít nhất, với Xuân Quỳnh là như vậy.
Sóng còn phản chiếu những sắc thái, phẩm chất đặc trưng của người phụ nữ.
Đó là nỗi nhớ:
Điệp từ “sóng” liên tiếp làm cho những con sóng nhớ thương như đang trào dâng dào dạt khỏi bề mặt con chữ, vừa gợi cái sôi trào mà miên man, sâu lắng của nỗi nhớ. Nỗi nhớ đầy ắp không gian: “dưới lòng sâu”, “trên mặt nước”, tràn ngập thời gian “ngày đêm”. Nỗi nhớ trong tình yêu đã trở thành một trong những mạch nguồn chính nuôi dưỡng thơ ca. Từ nỗi nhớ “bồi hổi bồi hồi” trong ca dao đến nỗi nhớ hóa ngẩn ngơ: “Người đi một nửa hồn tôi mất/ Một nửa hồn tôi hóa dại khờ” (Hàn Mặc Tử). Nỗi nhớ của người con gái ấy cồn cào, da diết đến nỗi những con sóng kia cũng chẳng thể diễn tả hết mà tự em phải giãi bày. Hai câu thơ cuối như con sóng xuyên qua cả cõi thực, cõi mộng. Không chỉ ở ý thức mà còn lắng sâu vào tiềm thức để hiện ra trong giấc mơ. Cái dào dạt nhớ nhung khiến cảm xúc tràn bờ mà kéo dung lượng ra 6 câu để biểu đạt. Nỗi nhớ “cả trong mơ còn thức” hay “biết yêu anh cả khi chết đi rồi” (“Tự hát”) rất đậm chất Xuân Quỳnh: mãnh liệt mà đằm thắm, táo bạo, giàu nữ tình. Xuân Quỳnh là thế: bao giờ cũng dám sống thật với mình, thật với cảm xúc của chính mình.
Một lần nữa, nữ sĩ thể hiện tấm lòng thủy chung son sắt của mình:
Trong khổ thơ trên hình như có thoáng qua một chút thách thức. Người ta thương nói “Xuôi nam, ngược bắc” còn nữ sĩ thì ngược lại. Đối với Xuân Quỳnh, dù có xáo trộn xuôi – ngược thì điều đó cũng chẳng có gì quan trọng. Quang trọng nhất chỉ là “phương anh”. Nếu khổ thơ trên, nữ sĩ soi vào sóng để nhận ra mình thì ở đây, nhà thơ nhìn sâu vào mình để nhìn vào quy luật sóng: sóng hướng về bờ thì cuộc đời em duy nhất chỉ hướng về anh. Nếu nói đến sự quyết liệt của tình yêu Xuân Quỳnh thì khổ thơ này là dẫn chứng tiêu biểu nhất – những câu thơ “rất Xuân Quỳnh”.
Đó còn là niềm tin và nỗi âu lo của người phụ nữ trong tình yêu:
Với trái tim đa cảm và tâm hồn giàu trắc ẩn, nhạy cảm trước sự chảy trôi của thời gian và lòng người, người phụ nữ thường có những lo âu về những điều bất trắc: “Em đâu dám nghĩ là vĩnh viễn”. Nỗi khắc khoải ấy hiện hiện hình khi nhận ra quy luật cuộc sống: “Cuộc đời tuy dài thế/ Năm tháng vẫn đi qua”, “Mây vẫn bay về xa”. Cuộc đời dài rộng vẫn có điểm kết vậy tình yêu kia có thể bất biến giữa thời gian? Nhưng cuối cùng, người con gái vẫn chọn trao niềm tin trọn vẹn. Cặp quan hệ từ “tuy – vẫn” mang sắc thái khẳng định khiến nỗi lo kia chỉ như thoáng qua rồi lại tan biến vào trong những đợt sóng, chỉ còn niềm tin ở lại làm điểm tựa cho tâm hồn. “Con nào chẳng tới bờ/ Dù muôn vời cách trở”. Niềm tin ấy không phải sự ảo tưởng, bồng bột mà là sự thức tỉnh chân lí đời sống nên nó trọn vẹn và tha thiết.
Cuối cùng, sóng là hình ảnh của những khát vọng người phụ nữ:
“Tan ra”- đó là khát vọng được hóa thân vào sóng để được tồn tại trong không gian rộng lớn của biển cả và cái vĩnh hằng của thời gian. Đó là khát vọng vĩnh vieenc hóa tình yêu, dùng tình yêu để nối dài cuộc đời ngắn ngủi của con người. Khát vọng ấy lại làm ta nhớ tới câu chuyện nàng tiên cá hóa thân làm bọt biển để người mình yêu được hạnh phúc trọn vẹn. Phải chăng đó là bản tính hi sinh và dâng hiến của người phụ nữ? Mở đầu bài thơ là khát vọng được làm rõ mình, kết thúc lại bằng khát vọng được hòa mình của người phụ nữ.
Như vậy, qua hình tượng sóng, Xuân Quỳnh đã diễn tả những trạng thái, cung bậc khác nhau của tâm hồn người phụ nữ trong tình yêu. Sự song hành hình tượng sóng và em đã khắc họa vẻ đẹp vừa dịu dàng, tinh tế vừa chủ động, mãnh liệt, vừa truyền thống vừa hiện đại của một tình yêu chân thành. Những câu thơ 5 chữ giản đơn, hình ảnh thơ vừa đơn giản, gần gũi lại mang đậm tính biểu trưng sâu sắc. Chính những câu thơ mộc mạc, giản dị ấy chính là nguồn nước mát lành, nuôi dưỡng tâm hồn của bao thế hệ đang dần trở nên khô cằn bởi khói lửa, bom đạn thời tao loạn và cả những tâm hồn còn đang khát sống, khát yêu ngày nay nữa.
Người ta chẳng biết con sóng ngoài bờ kia khi nào mới thôi làm xôn xao lòng biển. Cũng như “Sóng” thơ này bao giờ mới thôi thổn thức những trái tim đang nhớ, đang yêu.
-Bỉ Ngạn-vfo.vn
Trong lời tựa tập thơ: “Trung Hoa Cổ kim hoàn ca tập” có viết: “Thơ ca bắt rễ từ lòng người, nở hoa nơi từ ngữ”. Một bài thơ chân chính, ấy là khi qua ngôn từ, hình ảnh, nó gợi mở và gửi gắm được trọn vẹn những cảm xúc, tư tưởng mà nhà văn muốn truyền đạt, và người đọc có thể hiểu, có thể đồng cảm và sẻ chia với người viết. Trong thơ, Xuân Diệu từng viết: “Ta muốn ôm/ Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn/ Ta muốn riết mây đưa và gió lượn/ Ta muốn say cánh bướm với tình yêu/ Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều/ Và non nước, và cây, và cỏ rạng/ Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng/ Cho no nê thanh sắc của thời tươi/ Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi”. Những cảm xúc mãnh liệt, cuộn trào, thơ chính là nơi để người nghệ sĩ gửi gắm. Tình yêu với biết bao cung bậc trạng thái khi đi vào thơ ca cũng muôn hình dáng vẻ. Mỗi nhà thơ, với tâm hồn nhạy cảm và cái nhìn tinh tế, họ, mỗi người một cách thể hiện riêng những tâm trạng, cảm xúc của mình khi đứng trước tình yêu. Xuân Quỳnh cũng có cách riêng của nữ sĩ, một cách rất Xuân Quỳnh. “Sóng” là bài thơ thể hiện rõ nét những suy nghĩ, cảm xúc của nhà thơ khi nghĩ về tình yêu. Để có cái nhìn sâu rộng và đầy đủ hơn về tác phẩm, các bạn có thể tham khảo các bài văn mẫu phân tích bài thơ “Sóng” dưới đây. Chúc các bạn thành công!
BÀI VIẾT SỐ 1 PHÂN TÍCH CẢM NHẬN BÀI THƠ “SÓNG” CỦA XUÂN QUỲNH HAY NHẤT
Bài thơ “Sóng” sáng tác năm 1967 trong một chuyến đi thực tế của nhà thơ Xuân Quỳnh đến biển Diêm Điền được đánh giá là “một bài thơ đặc sắc viết về tình yêu, rất tiêu biểu cho phong cách của Xuân Quỳnh”. Qua hình tượng sóng, qua những đặc sắc nghệ thuật mang đậm dấu ấn nhà thơ, người đọc cảm nhận được những nghĩ suy, cảm xúc của Xuân Quỳnh khi nghĩ về tình yêu từ đó thêm yêu mến và trân trọng hơn tác phẩm cũng như tài năng người nghệ sĩ.
Xuân Quỳnh là một nhà thơ nữ nổi bật của thơ ca hiện đại Việt Nam. Là một người phụ nữ xinh đẹp và tài năng, bà đã giành được nhiều thành tựu trong nghệ thuật, mà đặc biệt là văn chương nghệ thuật. Thơ nữ sĩ “giàu cảm xúc với những cung bậc khác nhau như chính tính cách luôn hết mình của Xuân Quỳnh”. Một loạt các tác phẩm đặc sắc của nhà thơ có thể kể đến như: “Tơ tằm – Chồi biếc”, “Lời ru trên mặt đất”, “Sân ga chiều em đi”, “Không bao giờ là cuối”, “Hoa cỏ may”, “Cây trong phố - chờ trăng”... “Hoa dọc chiến hào” là một tập thơ nổi tiếng được nhà thơ ra mắt năm 1968. Trong đó, bài thơ “Sóng” đặc biệt gây ấn tượng với người đọc để dẫu thời gian có trôi đi, sức sống, cảm xúc bài thơ đem lại vẫn sống mãi trong tâm hồn những người yêu thơ ca nói chung và thơ Xuân Quỳnh nói riêng.
Trong hai khổ thơ đầu, nhà thơ Xuân Quỳnh đã phác họa hình tượng sóng cùng những quy luật của tình yêu:
- “Dữ dội và dịu êm
- Ồn ào và lặng lẽ
- Sông không hiểu nổi mình
- Sóng tìm ra tận bể
- Ôi con sóng ngày xưa
- Và ngày sau vẫn thế
- Nỗi khát vọng tình yêu
- Bồi hồi trong ngực trẻ”
Đến với khổ thơ thứ ba và thứ tư, nhà thơ dẫn liên tưởng người đọc đến với hình ảnh sóng và hành trình tìm kiếm nguồn cội của tình yêu:
- “Trước muôn trùng sóng bể
- Em nghĩ về anh, em
- Em nghĩ về biển lớn
- Từ nơi nào sóng lên?
- Sóng bắt đầu từ gió
- Gió bắt đầu từ đâu?
- Em cũng không biết nữa
- Khi nào ta yêu nhau”
Những câu thơ tiếp theo trong khổ năm và khổ sáu đã mở ra trong tâm hồn người đọc sự liên tưởng đến hình ảnh sóng cùng những sắc thái của tình yêu:
- “Con sóng dưới lòng sâu
- Con sóng trên mặt nước
- Ôi con sóng nhớ bờ
- Ngày đêm không ngủ được
- Lòng em nhớ tới anh
- Cả trong mơ còn thức
- Dẫu xuôi về phương bắc
- Dẫu ngược về phương nam
- Nơi nào em cũng nghĩ
- Hướng về anh một phương”
Trong ba khổ thơ cuối bài, nhà thơ đã xây dựng một hình ảnh sóng gắn với niềm tin, nỗi lo âu và khát vọng trong tình yêu. Với một trái tim đa cảm cùng tâm hồn nhiều trăn trở, nghĩ suy, nhà thơ đã gửi nỗi khắc khoải của mình khi nghĩ về sự trôi chảy của thời gian và sự hữu hạn của đời người vào từng câu, từng hình ảnh thơ.
Xây dựng một hình tượng sóng sinh động, giàu ý nghĩa, Xuân Quỳnh đã gửi gắm khéo léo và trọn vẹn những nghĩ suy, cảm xúc của mình về một tình cảm thiêng liêng, tuyệt đẹp trong cuộc đời – tình yêu đôi lứa. Tất cả đã giúp gợi mở suy tưởng trong tâm hồn người đọc về tình yêu, về một tâm hồn mênh mang cảm xúc và khát khao hạnh phúc ở nhà thơ, và cũng trân quý hơn tài năng, sự tinh tế của Xuân Quỳnh trong văn học, đặc biệt là thơ ca.
-Nem-vfo.vn
BÀI VIẾT SỐ 2 PHÂN TÍCH CẢM NHẬN BÀI THƠ “ SÓNG” CỦA XUÂN QUỲNH HAY NHẤT
Viên Mai cho rằng: “ Thơ nên xuất phát từ khung cửi nhà mình, không nên gởi nhờ phên giậu nhà người khác”, vậy nên, thơ ca thể hiện tiếng nói riêng của người nghệ sĩ. Nên dù viết về thơ tình, tiếng thơ Xuân Quỳnh- bài thơ “ Sóng” vẫn làm rung động độc giả bởi khám phá mới mẻ về tâm hồn người con gái trong tình yêu lứa đôi.
Trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ ác liệt, văn chương trở thành vũ khí, nhà văn là chiến sĩ trên mặt trận. Bởi vậy, thơ ca viết về đề tài nào cũng là phương tiện dọn đường cho tình yêu tổ quốc. Lúc đó, nhà thơ trẻ trong trưởng thành trong văn học chống Mỹ- Xuân Quỳnh, mang đến bông hoa lạ, tiếng thơ nói lên chân thành khát khao tình yêu đôi lứa. Nguồn cảm hứng gợi nên sau chuyến đi thực tế tới biển Diêm Điền, hình ảnh con sóng tự nhiên đi vào lời thơ của tác giả.
Bài thơ năm chữ với sự kết hợp nhuần nhuyễn phép ẩn dụ không hoàn toàn giữa hình tượng sóng và “em”, khi song hành lúc nhập làm một, tạo nên nhịp điệu hài hòa giữa tiếng sóng và tiếng lòng. Con sóng đại dương cùng nhân vật “em” trên hành trình tự thức về sâu xa của người con gái về tâm hồn trong tình yêu:
- “ Dữ dội và dịu êm
- Ồn ào và lặng lẽ”
Nhà thơ còn tìm thấy ở sóng quy luật ngàn đời “ ngày xưa, ngày sau”:
- “ Ôi con sóng ngày xưa
- Và ngày sau vẫn thế
- Nỗi khát vọng tình yêu
- Bồi hồi trong ngực trẻ”
Tiếng thơ phản ánh cái nhìn chủ quan của người nghệ sĩ, bởi thế, lời thơ của Xuân Quỳnh cũng mang sự suy tư sâu lắng như con người thi sĩ vậy. Trong sự suy ngẫm ấy, sóng cùng “em” đi tìm cội nguồn tình yêu:
- “ Sóng bắt đầu từ gió
- Gió bắt đầu từ đâu
- Em cũng không biết nữa
- Khi nào ta yêu nhau”
Dòng tâm trạng của cô gái trong tình yêu còn mang nỗi nhớ niềm thương da diết:
- “ Con sóng dưới lòng sâu
- Con sóng trên mặt nước
- Ôi con sóng nhớ bờ
- Ngày đêm không ngủ được
- Lòng em nhớ đến anh
- Cả trong mơ còn thức”
Nhà thơ phát hiện nỗi niềm âu lo ẩn chứa trong cả sóng và “ em”:
- “ Cuộc đời tuy dài thế
- …Mây vẫn bay về xa”
Cặp quan hệ từ “ tuy, vẫn” gợi lên những lo lắng của nhân vật trữ tình về những giới hạn trong cuộc đời về sự hữu hạn của kiếp người “ tuy dài thế”, sự mỏng manh như áng phù du của tình yêu “ bay về xa”, mọi sự có thể đổi thay trước năm tháng dài rộng. Song hành với niềm lo âu là niềm tin mạnh mẽ của “em” vào tình yêu chân thành. Hai trạng huống tưởng chừng đối lập lại thống nhất trong tâm hồn phức tạp của trái tim yêu chân thành.
Sóng cũng như “em” còn mang khát vọng dâng hiến: “ được tan ra” để mãi trường tồn với tình yêu đôi lứa, lòng vị tha cao thượng khi yêu để được làm giàu mình.
Lời thơ chân thật phản ánh tâm hồn Xuân Quỳnh với sự tự thức về tình yêu của tuổi trẻ cùng với suy tư sâu sa. Hình tượng sóng được xây dựng bởi ngôn từ bình dị, thể thơ năm chữ mang giọng điệu linh hoạt giúp ta thấu cảm tất cả cung bậc của tâm hồn cô gái khi yêu. “Sóng” còn lưu lại nhịp vỗ ngàn đời trong lòng bạn đọc bởi vẻ đẹp muôn thuở mang tính nhân bản của con người: khát vọng tình yêu đôi lứa nồng nàn vừa mang tính cổ điển vừa mang màu sắc hiện đại.
- Thu Hường-vfo.vn
BÀI VIẾT SỐ 3 PHÂN TÍCH CẢM NHẬN BÀI THƠ “ SÓNG ” CỦA XUÂN QUỲNH HAY NHẤT
Tình yêu là một đề tài muôn thuở của văn chương, mỗi nhà văn nhà thơ đều có những cách cảm nhận về tình yêu theo cách riêng của mình. Xuân Quỳnh cũng là một nhà thơ như thế. Đến với bài thơ ‘Sóng’ của Xuân Quỳnh ta bắt gặp một tâm hồn mãnh liệt, chủ động có phần táo bạo nhưng vẫn có chút duyên dáng, ý nhị của người con gái trong tình yêu được gửi gắm qua hình tượng sóng.
Tình yêu là một trạng thái tâm lí phức tạp với những biến động đầy mâu thuẫn cũng giống như sóng biển vừa dữ dội ồn ào lại vừa dịu êm lặng lẽ:
- “Dữ dội và dịu êm
- Ồn ào và lặng lẽ
- Sông không hiểu nổi mình
- Sóng tìm ra tận bể”
Cũng như con sóng không chịu giam mình trong không gian chật hẹp của sông phải tìm ra không gian mênh mông của bể, tình yêu của Xuân Quỳnh khao khát hướng tới sự lớn lao đích thực. Sông ở đây là một hình ảnh ẩn dụ chỉ con người, sóng là ẩn dụ chỉ tâm thức tình yêu của người con gái. Con người không tự hiểu được tâm trạng của mình. Và chỉ khi đến với tiếng gọi của tình yêu thì con người mới lí giải được tâm trạng của mình trước đây, chỉ khi đang yêu và được yêu con người mới thực sự hiểu tâm trạng mình. Con người luôn muốn được phá vỡ mọi giới hạn để đến với tình yêu và khi yêu tâm hồn người phụ nữ luôn chứa đầy những mâu thuẫn trong tâm trạng.
Xuân Quỳnh tự thức nhận tâm hồn mình để nhận ra khát vọng muôn thuở của nhân loại:
- “Ôi con sóng ngày xưa
- Và ngày sau vẫn thế
- Nỗi khát vọng tình yêu
- Bồi hồi trong ngực trẻ”
Nhà thơ đã khái quát một cách giản dị mà sâu sắc khát vọng tình yêu của nhân loại ngàn đời, mà đặc biệt là khát vọng ngàn đời của những người trẻ tuổi.
Không chỉ mượn sóng để diễn tả tâm hồn người phụ nữ trong tình yêu, mà nhà thơ còn muốn lí giải cội nguồn của tình yêu. Hình tượng sóng và em tiếp tục phát triển. Những ý nghĩ, những liên tưởng về biển, về sóng, về gió và những câu hỏi tu từ liên tiếp diễn tả sự ngỡ ngàng của con người trước một thứ tình cảm mới không biết từ đâu dến và tự khi nào đã xuất hiện trong trái tim mình, chiếm giữ những khoảng không gian tình cảm tận nơi sâu thẳm nhất:
- “Trước muôn trùng sóng bể
- Em nghĩ về anh,em
- Em nghĩ về biển lớn
- Từ nơi nào sóng lên?”
- “Sóng bắt đầu từ gió
- Gió bắt đầu từ đâu?
- Em cũng không biết nữa
- Khi nào ta yêu nhau”
Và để rồi nhà thơ nói về nỗi nhớ và sự thủy chung trong tình yêu. Yêu thì sẽ nhớ:
- “Con sóng dưới lòng sâu
- Con sóng trên mặt nước
- Ôi con sóng nhớ bờ
- Ngày đêm không ngủ được”
Con sóng của nỗi nhớ hiện hữu hết lớp này đến lớp khác, từ lòng sâu đến trên mặt nước, nỗi nhớ ấy không thể ngừng lại được bởi sóng có bao giờ ngừng vỗ. Nỗi nhớ không chỉ vượt các tầng không gian mà còn vượt cả tầng thời gian “ ngày đêm” đến cả trong tiềm thức “ Cả trong mơ còn thức”. Bộc lộ niềm thương nỗi nhớ gián tiếp qua hình tượng “ sóng” không đủ nên tác giả còn bộc lộ trực tiếp tình cảm ấy. Trong tình yêu thì người phụ nữ luôn coi tình yêu đích thực là tình yêu chung thủy duy nhất khiến cho trái tim người đang yêu như kim chỉ nam lúc nào cũng chỉ hướng một phương duy nhất đó là phương anh.
- “Dẫu xuôi về phương bắc
- Dẫu ngược về phương nam
- Nơi nào em cũng nghĩ
- Hướng về anh- một phương”
Đến với tình yêu là đến với sự tin tưởng bởi dẫu cuộc đời có ngược- xuôi đầy khó khăn thử thách thì niềm tin sẽ giúp tình yêu chiến thắng và vượt lên tất cả.
- “Ở ngoài kia đại dương
- Trăm ngàn con sóng đó
- Con nào chẳng tới bờ
- Dù muôn vời cách trở”
- “Cuộc đời tuy dài thế
- Năm tháng vẫn đi qua
- Như biển kia dẫu rộng
- Mây vẫn bay về xa”
- “Làm sao được tan ra
- Thành trăm con sóng nhỏ
- Giữa biển lớn tình yêu
- Để ngàn năm còn vỗ”
Qua hình tượng sóng và em đi liền sóng đôi, ngôn ngữ trong sáng giản dị, bài thơ diễn tả tình yêu của người phụ nữ thiết tha, nồng nàn, chung thủy muốn vượt lên thử thách của thời gian và sự hữu hạn của đời người. Từ đó thấy được tình yêu là một tình cảm cao đẹp và thiêng liêng.
“ Sóng” của Xuân Quỳnh vẫn vỗ những nhịp yêu thương, giúp những người đang yêu thêm sức mạnh bởi thế giới của anh và em cũng là thế giới của những con người biết tìm ra ý nghĩa của sự sống thiêng liêng. Sống là được yêu, yêu là sống hết mình với cuộc đời vốn rất nhiều yêu thương.
- TTT-vfo.vn
BÀI VĂN MẪU SỐ 4 CẢM NHẬN BÀI THƠ “SÓNG” CỦA XUÂN QUỲNH LỚP 12
Người ta chẳng thể biết rằng con sóng ngoài khơi kia từ bao giờ mà xuất hiện và còn vỗ tới bao lâu; cũng như “Sóng” của Xuân Quỳnh, tự bao giờ đã đi vào lòng người, trở thành nhịp vỗ của tình yêu muôn thuở, của tình cảm lứa đôi muôn đời.
Không còn phân biệt được sóng tạo nên Xuân Quỳnh, hay Xuân Quỳnh đã tạo nên sóng. Chỉ biết rằng người con gái ấy sinh ra là để dành cho thơ. Thơ ca, với Xuân Quỳnh, gắn liền với sự sống, tình yêu; làm thơ là nữ sĩ được sống với chính mình, sống đủ đầy trọn vẹn là mình. Mỗi bài thơ đều là tiếng nói chân thành nhất của một tâm hồn phụ nữ giàu trắc ẩn, vừa âu lo vừa da diết trong khát vọng hạnh phúc đời thường. Bài thơ “Sóng” là kết quả của chuyến đi thực tế ở vùng biển Diêm Điền – Thái Bình cuối
năm 1967, được đưa vào tập thơ “Hoa dọc chiến hào” (1968). “Sóng” với “em”, hai
mà như một, một trong hai, song hành cùng nhau để thể hiện sâu sắc nhất cảm xúc
của chủ thể trữ tình.
Bằng sự nhạy cảm của trái tim, người con gái nhìn thấy trong từng con sóng vỗ như có hình ảnh của mình, như đang lắng nghe chính trái tim mình:
- “Dữ dội và dịu êm
- Ồn ào và lặng lẽ”
Trong người phụ nữ, luôn tồn tại những trạng thái đối cực. Hai câu thơ có thể đúng với bao người nhưng nó không phải là lời của một nhà nghiên cứu trong tình yêu đứng ngoài nhìn vào. Nó được viết ra trước hết là một lời tự thú chân thành và tự nhiên đến độ khiến ta phải ngỡ ngàng: thì ra, trái tìm của người phụ nữ luôn có những đối cực như thế: “dữ dội” – “dịu êm”, “ồn ào” – “lặng lẽ”. Nhà thơ đặt liên từ “và” – không phải bức tường ngăn cách mà là sự kết hợp, chuyển hóa. Như vậy, tình yêu không bao giờ là trạng thái tâm lí tuần nhất mà là sự hòa kết của những trạng thái khác nhau, thậm chí là đối lập như những nốt thăng, trầm làm nên bản tình ca đôi lứa. Người phụ nữ có thể ồn ào, dữ dội nhưng cuối cùng cũng là sự trở về của thiên tính nữ: dịu êm, lặng lẽ. Đó chính là sự hiện diện của cái “tôi” Xuân Quỳnh và cũng là sự hiện diện của “thiên tính nữ” – điều đặc biệt của tác phẩm.
Người phụ nữ luôn hướng tìm tới tự do:
- “Sông không hiểu nổi mình
- Sóng tìm ra tận bể”
Khám phá những không gian tồn tại của sóng, Xuân Quỳnh phát hiện ra: hành trình của sóng từ sông ra biển cũng là hành trình con người đến với tình yêu: phải biết vượt qua những giới hạn bản thân chật hẹp để hòa nhập vào biển đời rộng lớn, kiếm tìm hạnh phúc. Đó là hành trình dấn thân tự nguyên, say mê để tìm đến hạnh phúc và sống trọn vẹn. Đó chính là điểm mới mẻ, hiện đại trong cảm xúc, tâm hồn người con gái: mạnh mẽ và tự do, sẵn sàng phá vỡ mọi giới hạn và rào cản để đến với hạnh phúc của mình – một sự kiếm tìm có ý thức trong tình yêu.
- “Ôi con sóng ngày xưa
- Và ngày sau vẫn thế
- Nỗi khát vọng tình yêu
- Bồi hồi trong ngực trẻ
- Trước muôn trùng sóng bể
- Em nghĩ về anh, em
- Em nghĩ về biển lớn
- Từ nơi nào sóng lên?
- - Sóng bắt đầu từ gió
- Gió bắt đầu từ đâu?
- Em cũng không biết nữa
- Khi nào ta yêu nhau”
Đối với người phụ nữ, tình yêu không có tuổi: “ngày xưa”, “ngày sau” vẫn thế, “nỗi khát vọng tình yêu/ bồi hồi trong ngực trẻ”. Tuy vậy, họ vẫn luôn khao khát muốn được kiếm tìm về nguồn cội của tình yêu. Câu hỏi tu từ “Từ nơi nào sóng lên?” với lời đáp thật dễ dàng, chóng vánh: “Sóng bắt đầu từ gió”. Câu hỏi thứ hai ráo riết hơn, lí trí muốn đẩy những băn khoăn đến tột cùng: “Gió bắt đầu từ đâu?”. Những câu hỏi tu từ lúc ẩn duối chân sóng, lúc lại trào lên đầu ngọn sóng như những trăn trở. Nhân vật trữ tình không cảm nhận về sóng mà nghĩ về sóng. Nương theo những con sóng, nhà thơ bắt đầu hành trình tìm kiếm nơi khởi nguồn tình yêu và phân tích, lí giải bản chất của tình yêu. Đó cũng là mong muốn muôn đời của biết bao đôi lứa. Câu trả lời vừa là sự thú nhận, vừa là sự thức nhận: “Em cũng không biết nữa/ Khi nào ta yêu nhau”. Đó là cái lắc đầu biểu thị một tâm lí rất phụ nữ: không ham rạch ròi dẫu trong lòng còn bao nhiêu bức xúc “đòi tìm ra tận bể” để hiểu, để nghĩ. Nó là bức xúc của tình cảm hơn là bức xúc của trí tuệ. Phải chăng ở trong đời, “phái yếu” không mong gì hơn một mái ấm yên vui, một gia đình hạnh phúc? Ít nhất, với Xuân Quỳnh là như vậy.
Sóng còn phản chiếu những sắc thái, phẩm chất đặc trưng của người phụ nữ.
Đó là nỗi nhớ:
- “Con sóng dưới lòng sâu
- Con sóng trên mặt nước
- Ôi con sóng nhớ bờ
- Ngày đêm không ngủ được
- Lòng em nhớ đến anh
- Cả trong mơ còn thức”
Điệp từ “sóng” liên tiếp làm cho những con sóng nhớ thương như đang trào dâng dào dạt khỏi bề mặt con chữ, vừa gợi cái sôi trào mà miên man, sâu lắng của nỗi nhớ. Nỗi nhớ đầy ắp không gian: “dưới lòng sâu”, “trên mặt nước”, tràn ngập thời gian “ngày đêm”. Nỗi nhớ trong tình yêu đã trở thành một trong những mạch nguồn chính nuôi dưỡng thơ ca. Từ nỗi nhớ “bồi hổi bồi hồi” trong ca dao đến nỗi nhớ hóa ngẩn ngơ: “Người đi một nửa hồn tôi mất/ Một nửa hồn tôi hóa dại khờ” (Hàn Mặc Tử). Nỗi nhớ của người con gái ấy cồn cào, da diết đến nỗi những con sóng kia cũng chẳng thể diễn tả hết mà tự em phải giãi bày. Hai câu thơ cuối như con sóng xuyên qua cả cõi thực, cõi mộng. Không chỉ ở ý thức mà còn lắng sâu vào tiềm thức để hiện ra trong giấc mơ. Cái dào dạt nhớ nhung khiến cảm xúc tràn bờ mà kéo dung lượng ra 6 câu để biểu đạt. Nỗi nhớ “cả trong mơ còn thức” hay “biết yêu anh cả khi chết đi rồi” (“Tự hát”) rất đậm chất Xuân Quỳnh: mãnh liệt mà đằm thắm, táo bạo, giàu nữ tình. Xuân Quỳnh là thế: bao giờ cũng dám sống thật với mình, thật với cảm xúc của chính mình.
Một lần nữa, nữ sĩ thể hiện tấm lòng thủy chung son sắt của mình:
- “Dẫu xuôi về phương Bắc
- Dẫu ngược về phương Nam
- Nơi nào em cũng nghĩ
- Hướng về anh - một phương”
Trong khổ thơ trên hình như có thoáng qua một chút thách thức. Người ta thương nói “Xuôi nam, ngược bắc” còn nữ sĩ thì ngược lại. Đối với Xuân Quỳnh, dù có xáo trộn xuôi – ngược thì điều đó cũng chẳng có gì quan trọng. Quang trọng nhất chỉ là “phương anh”. Nếu khổ thơ trên, nữ sĩ soi vào sóng để nhận ra mình thì ở đây, nhà thơ nhìn sâu vào mình để nhìn vào quy luật sóng: sóng hướng về bờ thì cuộc đời em duy nhất chỉ hướng về anh. Nếu nói đến sự quyết liệt của tình yêu Xuân Quỳnh thì khổ thơ này là dẫn chứng tiêu biểu nhất – những câu thơ “rất Xuân Quỳnh”.
Đó còn là niềm tin và nỗi âu lo của người phụ nữ trong tình yêu:
- “Ở ngoài kia đại dương
- Trăm nghìn con sóng đó
- Con nào chẳng tới bờ
- Dù muôn vời cách trở
- Cuộc đời đi dài thế
- Năm tháng vẫn đi qua
- Như biển kia dẫu rộng
- Mây vẫn bay về xa”
Với trái tim đa cảm và tâm hồn giàu trắc ẩn, nhạy cảm trước sự chảy trôi của thời gian và lòng người, người phụ nữ thường có những lo âu về những điều bất trắc: “Em đâu dám nghĩ là vĩnh viễn”. Nỗi khắc khoải ấy hiện hiện hình khi nhận ra quy luật cuộc sống: “Cuộc đời tuy dài thế/ Năm tháng vẫn đi qua”, “Mây vẫn bay về xa”. Cuộc đời dài rộng vẫn có điểm kết vậy tình yêu kia có thể bất biến giữa thời gian? Nhưng cuối cùng, người con gái vẫn chọn trao niềm tin trọn vẹn. Cặp quan hệ từ “tuy – vẫn” mang sắc thái khẳng định khiến nỗi lo kia chỉ như thoáng qua rồi lại tan biến vào trong những đợt sóng, chỉ còn niềm tin ở lại làm điểm tựa cho tâm hồn. “Con nào chẳng tới bờ/ Dù muôn vời cách trở”. Niềm tin ấy không phải sự ảo tưởng, bồng bột mà là sự thức tỉnh chân lí đời sống nên nó trọn vẹn và tha thiết.
Cuối cùng, sóng là hình ảnh của những khát vọng người phụ nữ:
- “Làm sao được tan ra
- Thành trăm con sóng nhỏ
- Giữa biển lớn tình yêu
- Ðể ngàn năm còn vỗ.”
“Tan ra”- đó là khát vọng được hóa thân vào sóng để được tồn tại trong không gian rộng lớn của biển cả và cái vĩnh hằng của thời gian. Đó là khát vọng vĩnh vieenc hóa tình yêu, dùng tình yêu để nối dài cuộc đời ngắn ngủi của con người. Khát vọng ấy lại làm ta nhớ tới câu chuyện nàng tiên cá hóa thân làm bọt biển để người mình yêu được hạnh phúc trọn vẹn. Phải chăng đó là bản tính hi sinh và dâng hiến của người phụ nữ? Mở đầu bài thơ là khát vọng được làm rõ mình, kết thúc lại bằng khát vọng được hòa mình của người phụ nữ.
Như vậy, qua hình tượng sóng, Xuân Quỳnh đã diễn tả những trạng thái, cung bậc khác nhau của tâm hồn người phụ nữ trong tình yêu. Sự song hành hình tượng sóng và em đã khắc họa vẻ đẹp vừa dịu dàng, tinh tế vừa chủ động, mãnh liệt, vừa truyền thống vừa hiện đại của một tình yêu chân thành. Những câu thơ 5 chữ giản đơn, hình ảnh thơ vừa đơn giản, gần gũi lại mang đậm tính biểu trưng sâu sắc. Chính những câu thơ mộc mạc, giản dị ấy chính là nguồn nước mát lành, nuôi dưỡng tâm hồn của bao thế hệ đang dần trở nên khô cằn bởi khói lửa, bom đạn thời tao loạn và cả những tâm hồn còn đang khát sống, khát yêu ngày nay nữa.
Người ta chẳng biết con sóng ngoài bờ kia khi nào mới thôi làm xôn xao lòng biển. Cũng như “Sóng” thơ này bao giờ mới thôi thổn thức những trái tim đang nhớ, đang yêu.
-Bỉ Ngạn-vfo.vn
Sửa lần cuối:
- Chủ đề
- bai tho cam nhan song xuân quỳnh
