Giao dịch liên kết diễn ra khi các doanh nghiệp có mối quan hệ sở hữu hoặc kiểm soát lẫn nhau thực hiện các hoạt động kinh doanh. Theo Nghị định 132/2020/NĐ-CP, các giao dịch này cần phải tuân thủ nguyên tắc giá thị trường và chịu sự kiểm tra chặt chẽ từ cơ quan thuế nhằm bảo đảm nghĩa vụ thuế. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các vấn đề liên quan để các doanh nghiệp tham khảo.
Giao dịch liên kết là gì?
Theo quy định tại Nghị định 132/2020/NĐ-CP, giao dịch liên kết là các giao dịch phát sinh giữa các bên có quan hệ liên kết trong quá trình sản xuất và kinh doanh. Các bên này được coi là có quan hệ liên kết khi một bên tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào việc điều hành, kiểm soát, góp vốn hoặc đầu tư vào bên kia.
Các bên liên kết được xác định cụ thể tại khoản 2, Điều 5 của Nghị định này. Những dạng giao dịch phổ biến bao gồm: mua bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, cho vay vốn, chuyển nhượng tài sản cố định và chuyển nhượng vốn.
Ví dụ: Nếu Công ty A sở hữu 50% vốn của Công ty B, thì việc mua bán hàng hóa giữa hai công ty này được xem là giao dịch liên kết.
Cơ sở pháp lý: Điều 5, Nghị định 132/2020/NĐ-CP
Nghĩa vụ thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết
Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN)
Theo Điều 13, 14, 15 của Nghị định 132/2020/NĐ-CP, có ba phương pháp để xác định giá giao dịch liên kết:
- Thứ nhất: So sánh giá giao dịch liên kết với giá giao dịch độc lập.
- Thứ hai: So sánh tỷ suất lợi nhuận của người nộp thuế với tỷ suất lợi nhuận của các đối tượng so sánh độc lập.
- Thứ ba: Phân bổ lợi nhuận giữa các bên liên kết.
Cơ quan thuế có quyền ấn định mức giá, tỷ suất lợi nhuận, tỷ lệ phân bổ lợi nhuận, thu nhập chịu thuế hoặc số thuế TNDN phải nộp đối với người nộp thuế không tuân thủ quy định về kê khai, xác định giao dịch liên kết, hoặc không cung cấp thông tin đầy đủ theo quy định tại khoản 3, Điều 20 Nghị định 132/2020/NĐ-CP.
Chi phí lãi vay trong các giao dịch này sẽ được trừ khi tính thuế TNDN, không vượt quá 30% tổng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh, cộng với chi phí lãi vay và chi phí khấu hao trong kỳ.
Ngoài ra, theo Điều 16 của Nghị định 132, có các khoản chi phí không được trừ khi xác định chi phí tính thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết.
Thuế giá trị gia tăng (GTGT)
Giao dịch liên kết phải được kê khai và nộp thuế GTGT theo quy định. Giá tính thuế GTGT cần phù hợp với giá thị trường. Cơ quan thuế có quyền ấn định giá tính thuế GTGT nếu phát hiện doanh nghiệp kê khai không đúng với giá thị trường.
Doanh nghiệp cần lưu giữ hóa đơn, chứng từ đầy đủ để chứng minh giá giao dịch phù hợp với giá thị trường.
Kê khai và quyết toán thuế liên quan đến giao dịch liên kết
Doanh nghiệp có giao dịch liên kết phải lập và nộp Hồ sơ xác định giá giao dịch cùng với Tờ khai quyết toán thuế TNDN. Căn cứ vào Khoản 3 Điều 18 Nghị định 132/2020/NĐ-CP, người nộp thuế có giao dịch liên kết cần kê khai thông tin về quan hệ liên kết và giao dịch liên kết theo các phụ lục ban hành kèm theo Nghị định và nộp cùng với Tờ khai quyết toán thuế TNDN.
Hồ sơ bao gồm:
- Tờ khai thông tin (Mẫu 01).
- Hồ sơ quốc gia (Mẫu 02).
- Hồ sơ toàn cầu (Mẫu 03).
Theo Điều 44 Luật quản lý thuế 2019, thời hạn nộp tờ khai là chậm nhất vào ngày cuối cùng của tháng thứ 3 kể từ ngày kết thúc năm dương lịch hoặc năm tài chính.
Rủi ro về thuế đối với giao dịch liên kết và biện pháp phòng ngừa
Các rủi ro chính bao gồm: bị truy thu thuế, phạt vi phạm hành chính, và tính lãi chậm nộp nếu cơ quan thuế phát hiện giao dịch không phù hợp với giá thị trường. Mức phạt có thể lên tới 20% số thuế truy thu và 0,03%/ngày tính trên số tiền chậm nộp.
Doanh nghiệp cần xây dựng chính sách giá trong các giao dịch một cách rõ ràng và minh bạch, đồng thời lưu trữ đầy đủ hồ sơ chứng từ để giảm thiểu rủi ro thanh tra, kiểm tra thuế.
Dịch vụ tư vấn về thuế cho giao dịch liên kết
Long Phan PMT cung cấp các dịch vụ tư vấn sau:
- Rà soát và xác định các giao dịch.
- Lập hồ sơ xác định giá giao dịch.
- Tư vấn phương pháp xác định giá giao dịch phù hợp.
- Hỗ trợ giải trình với cơ quan thuế.
- Đào tạo nhân sự về quản lý giao dịch.
- Tư vấn xử lý tranh chấp về thuế.
- Rà soát tuân thủ quy định về thuế.
Quý khách hàng đang tìm kiếm giải pháp tư vấn thuế chuyên nghiệp cho giao dịch liên kết? Long Phan PMT với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm sẽ hỗ trợ Quý khách xây dựng và triển khai các giải pháp tuân thủ hiệu quả. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn chi tiết và nhận báo giá tốt nhất cho doanh nghiệp của Quý khách.
Giao dịch liên kết là gì?
Theo quy định tại Nghị định 132/2020/NĐ-CP, giao dịch liên kết là các giao dịch phát sinh giữa các bên có quan hệ liên kết trong quá trình sản xuất và kinh doanh. Các bên này được coi là có quan hệ liên kết khi một bên tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào việc điều hành, kiểm soát, góp vốn hoặc đầu tư vào bên kia.
Các bên liên kết được xác định cụ thể tại khoản 2, Điều 5 của Nghị định này. Những dạng giao dịch phổ biến bao gồm: mua bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, cho vay vốn, chuyển nhượng tài sản cố định và chuyển nhượng vốn.
Ví dụ: Nếu Công ty A sở hữu 50% vốn của Công ty B, thì việc mua bán hàng hóa giữa hai công ty này được xem là giao dịch liên kết.
Cơ sở pháp lý: Điều 5, Nghị định 132/2020/NĐ-CP
Nghĩa vụ thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết
Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN)
Theo Điều 13, 14, 15 của Nghị định 132/2020/NĐ-CP, có ba phương pháp để xác định giá giao dịch liên kết:
- Thứ nhất: So sánh giá giao dịch liên kết với giá giao dịch độc lập.
- Thứ hai: So sánh tỷ suất lợi nhuận của người nộp thuế với tỷ suất lợi nhuận của các đối tượng so sánh độc lập.
- Thứ ba: Phân bổ lợi nhuận giữa các bên liên kết.
Cơ quan thuế có quyền ấn định mức giá, tỷ suất lợi nhuận, tỷ lệ phân bổ lợi nhuận, thu nhập chịu thuế hoặc số thuế TNDN phải nộp đối với người nộp thuế không tuân thủ quy định về kê khai, xác định giao dịch liên kết, hoặc không cung cấp thông tin đầy đủ theo quy định tại khoản 3, Điều 20 Nghị định 132/2020/NĐ-CP.
Chi phí lãi vay trong các giao dịch này sẽ được trừ khi tính thuế TNDN, không vượt quá 30% tổng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh, cộng với chi phí lãi vay và chi phí khấu hao trong kỳ.
Ngoài ra, theo Điều 16 của Nghị định 132, có các khoản chi phí không được trừ khi xác định chi phí tính thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết.
Thuế giá trị gia tăng (GTGT)
Giao dịch liên kết phải được kê khai và nộp thuế GTGT theo quy định. Giá tính thuế GTGT cần phù hợp với giá thị trường. Cơ quan thuế có quyền ấn định giá tính thuế GTGT nếu phát hiện doanh nghiệp kê khai không đúng với giá thị trường.
Doanh nghiệp cần lưu giữ hóa đơn, chứng từ đầy đủ để chứng minh giá giao dịch phù hợp với giá thị trường.
Kê khai và quyết toán thuế liên quan đến giao dịch liên kết
Doanh nghiệp có giao dịch liên kết phải lập và nộp Hồ sơ xác định giá giao dịch cùng với Tờ khai quyết toán thuế TNDN. Căn cứ vào Khoản 3 Điều 18 Nghị định 132/2020/NĐ-CP, người nộp thuế có giao dịch liên kết cần kê khai thông tin về quan hệ liên kết và giao dịch liên kết theo các phụ lục ban hành kèm theo Nghị định và nộp cùng với Tờ khai quyết toán thuế TNDN.
Hồ sơ bao gồm:
- Tờ khai thông tin (Mẫu 01).
- Hồ sơ quốc gia (Mẫu 02).
- Hồ sơ toàn cầu (Mẫu 03).
Theo Điều 44 Luật quản lý thuế 2019, thời hạn nộp tờ khai là chậm nhất vào ngày cuối cùng của tháng thứ 3 kể từ ngày kết thúc năm dương lịch hoặc năm tài chính.
Rủi ro về thuế đối với giao dịch liên kết và biện pháp phòng ngừa
Các rủi ro chính bao gồm: bị truy thu thuế, phạt vi phạm hành chính, và tính lãi chậm nộp nếu cơ quan thuế phát hiện giao dịch không phù hợp với giá thị trường. Mức phạt có thể lên tới 20% số thuế truy thu và 0,03%/ngày tính trên số tiền chậm nộp.
Doanh nghiệp cần xây dựng chính sách giá trong các giao dịch một cách rõ ràng và minh bạch, đồng thời lưu trữ đầy đủ hồ sơ chứng từ để giảm thiểu rủi ro thanh tra, kiểm tra thuế.
Dịch vụ tư vấn về thuế cho giao dịch liên kết
Long Phan PMT cung cấp các dịch vụ tư vấn sau:
- Rà soát và xác định các giao dịch.
- Lập hồ sơ xác định giá giao dịch.
- Tư vấn phương pháp xác định giá giao dịch phù hợp.
- Hỗ trợ giải trình với cơ quan thuế.
- Đào tạo nhân sự về quản lý giao dịch.
- Tư vấn xử lý tranh chấp về thuế.
- Rà soát tuân thủ quy định về thuế.
Quý khách hàng đang tìm kiếm giải pháp tư vấn thuế chuyên nghiệp cho giao dịch liên kết? Long Phan PMT với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm sẽ hỗ trợ Quý khách xây dựng và triển khai các giải pháp tuân thủ hiệu quả. Liên hệ ngay hotline 1900636387 để được tư vấn chi tiết và nhận báo giá tốt nhất cho doanh nghiệp của Quý khách.
