Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải văn lớp 9 hay

Hướng dẫn phân tích bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải ngắn gọn tất cả các khổ 1, khổ 2, khổ 3 có dàn ý và bài viết tham khảo

Thơ ca là tiếng nói của cảm xúc muôn đời. Đu thời đại có thay đổi, mỗi ngày một khác nhưng những vần thơ vẫn mãi đẹp với đời. Ra đời những năm 1980 cách xa thời đại chúng ta sống rất nhiều nhưng những vần thơ thời kì đất nước bước vào năm tháng hoà bình, phát triển, vẫn còn mang vẹn nguyên cảm xúc. “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải là một bài thơ sáng tác vào năm 1980, sau 5 năm đất nước thoát khỏi chiến tranh. Hơn thế bài thơ còn được viết vào hoàn cảnh đặc biệt khi tác giả đang nằm trên giường bệnh, sống những quãng ngày cuối cùng của cuộc đời. Bài thơ không chỉ là cảm xúc mãnh liệt của tác giả trước mùa xuân đất trời, mùa xuân lịch sử đất nước mà còn thể hiện những khao khát cống hiến cháy bỏng của tác giả. Qua đó để lại nhiều bài học nhân sinh sâu sắc. Để hiểu và phân tích được bài thơ, chúng ta phải giới thiệu được khái quát về tác giả, tác phẩm, phân tích được nội dung nghệ thuật từng khổ thơ và khái quát lại được giá trị nội dung và nghệ thuật toàn bài. Dưới đây là hướng dẫn và bài viết giúp các bạn có được bài làm hay

DÀN Ý PHÂN TÍCH BÀI THƠ MÙA XUÂN NHO NHỎ
I.MỞ BÀI:
Thanh Hải là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ
Bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ” sáng tác 1980 là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của ông
II. TH N BÀI
Khổ 1
Phân tích hình ảnh hoa và sông
Phân tích đảo từ “mọc “ và từ “một” -> vẻ đẹp và sức sống của hoa
Từ “Ơi” tiếng gọi thân thương, tha thiết
->Bức tranh thiên nhiên mùa xuân xứ Huế với gam màu tươi sáng, tiếng chim hót trong trèo được cảm nhận bằng mọi giác quan

Khổ 2
Hình ảnh ẩn dụ: “Lộc” vừa là nhành non lộc biếc vừa là sức sống vươn lên thành quả của con người Việt Nam trong gian khổ
Nghệ thuật sóng đôi và đối lập tạo ra cặp hình ảnh tượng trưng cho 2 lớp người: tiền tuyến và hậu phương
Điệp cấu trúc: “Tất cả như” cùng từ láy “hối hả, xôn xao” gợi không khí lên đường khẩn trương, rộn ràng
Nhân hoá hai câu đầu khổ tiếp -> sức sống bền bỉ, kiên định, vững vàng
So sánh đất nước với vì sao -> sáng mãi với vũ trụ
-> Khổ thơ là vức tranh mùa xuân đất nước với tương lai mở rộng, niềm tin vững chãi của tác giả vào đất nước

Khổ 3:
Ước nguyện: làm chim, làm hoa, làm nốt trầm -> giản dị, một quan niệm sống đẹp. kats vọng trong sáng mãnh liệt
“Nho nhỏ” và “lặng lẽ” -> cống hiến cho đời bằng cả quyết tâm, nỗ lực những âm thầm và lặng lẽ
-> Tâm niệm của nhà thơ tràn đầy nhiệt huyết sục sôi, nhưng cũng lặng lẽ và đầy triết lý nhân sinh

Khổ 4:
Tiếng hát: Nam ai, Nam bình -> cảm xúc mãnh liệt thành lời ca mến yêu tự hào đất nước
Tiếng ca vang vọng mãi với thời gian, đi ngược quy luật tồn tại của tạo hoá
-> phải là con người tha thiết yêu cuộc sống mới có thể cất lên tiếng hát ca ngợi tổ quốc

Đánh giá
Nội dung: Bài thơ thể hiện cảm xúc của tác giả trước mùa xuân thiên nhiên, mùa xuân đất nước, qua đó thể hiện tâm niệm của tác giả và tình yêu tha thiết với quê hương, đất nước
Nghệ thuật: thể thơ 5 chữ, nhịp thơ hào hứng, sôi nổi
IIII. KẾT BÀI
“Mùa xuân nho nhỏ” với giá trị nhân sinh sâu sắc sẽ còn đi mãi với thời gian.


BÀI VĂN PHÂN TÍCH BÀI THƠ MÙA XUÂN NHO NHỎ
Thanh Hải là một nhà thơ trưởng thành trong thời kì đất nước gồng mình kháng chiến chống Mỹ. Cùng hoà mình trong nhịp điệu hào hùng của dân tộc, Thanh Hải có những sáng tác riêng về con người đất nước thời kì này. Năm 1980, khi đất nước đã trải qua thời kì kháng chiến sục sôi được 5 năm và khi đó nhà thơ đang nằm trên giường bệnh, ông đã viết nên những vần thơ trong trẻo, nhiệt huyết về đất nước. Đó là bài thơ tiêu biểu của nền thơ ca Việt Nam thời kì này: “ Mùa xuân nho nhỏ”

Mở đầu khổ thơ là bức tranh mùa xuân hiện ra

Đảo từ : “ Mọc “ cùng từ “một” ngay đầu câu thơ không chỉ miêu tả một bông hoa tím biếc nổi bật giữa nền trong xanh của dòng sông, mà còn thấy được cả một quá trình sinh sản và phát triển. Trên nền bức tranh mùa xuân nổi bật một bông hoa tím mang trong mình sự sống nhiệt huyết trỗi dậy, một sức sống vô cùng mãnh liệt. Bức tranh mùa xuân với gam màu tươi tắn của hoa tím, sông xanh làm lòng người thanh mát. Tiếng “Ơi” đầu câu thơ thứ ba như tiếng gọi thân thương, trìu mến. Tiếng hót của chú chim chiền ngân văng làm xáo động cả đất trời. Nghệ thật nhân hoá khiến cho chú chim trong bài thơ trở nên gần gũi hơn bao giờ hết. Nghệ thuật chuyển đổi cảm giác ở câu thơ :” Từng giọt long lanh rơi” hướng ta lien tưởng tới đó có thể là giọt mưa mùa xuân hay là giọt âm thanh thánh thót của chú chim hay đó là hình ảnh con chim bay vút lên trời cao rồi thả tiếng hót thật trong, thật tròn, thật vang. m thanh không hề tan, không biến mất mà ngưng đọng thành từng giọt hữu hình long lanh như hạt ngọc. Những giọt ngọc đó được tác giả nâng niu, trân trọng mà “ đưa tay ra hứng”. Bức tranh mùa xuân với những đường nét đặc trưng của Huế với không gian cao rộng, thoáng đãng, sắc màu pha trộn hài hoà. Nhà thơ mở mọi giác quan của mình để cảm nhận. Đoạn thơ có cả chất nhạc, chất hoạ, tựa như tiếng tâm hồn của nhà thơ bay bổng, say sưa trước thiên nhiên đất trời.

Đứng trước mùa xuân của đất nước, Thanh Hải lại có những cảm nhận khác:

Hình ảnh “người cầm súng”, “người ra đồng” tượng trưng cho mùa xuân, cho những con người làm nên lịch sử mùa xuân. Hình ảnh “lộc” ẩn dụ cho nhành non lộc biếc, cho sức sống, sức vươn lên phát triển của những giá trị thành quả tốt đẹp. Lộc non theo người lính ra chiến trường, theo tay người nông dân trải đầy ruộng nương. Nghệ thuật sóng đôi và đối nhau tạo ra một cặp hình ảnh tượng trưng cho hai lớp người : người ở nơi tiền tuyến, người nơi hậu phương. Đó đều là những con ngươi mang mùa xuân về cho đất nước, làm ra mùa xuân cho dân tộc. Điệp cấu trúc: “Tất cả như” cùng từ láy “hối hả, xôn xao” diễn tả không khí lên đường, sự khẩn trương,r ộn ràng, háo hức trong những năm tháng gian lao. Khổ thơ:

với cách sử dụng nghệ thuật nhân hoá và so sánh biến đất nước trở thành con người : “ vất vả, gian lao” diễn tả sức sống bền bỉ, kiên định, vững vàng và trong sáng. Hình ảnh ví von đất nước với vì sao như thể khẳng định dân tộc sáng mãi với thời gian, vũ trụ. Qua khổ thơ ta thấy được niềm tin vào tương lai rộng mở vững chãi, niềm tin vững vàng bước vào thế kỉ mới, thời kì của tự do, độc lập.

Trước mùa xuân đất trời và mùa xuân đất nước, tác giả tâm niệm:

Tác giả ước là con chim hót để dâng tiếng ca vang vọng trong trẻo, ước làm nhành hoa để dâng hương cho đời. Tác giả còn ước làm “một nốt trầm” trong bản hoà tấu của cuộc đời, để lặng lẽ mang thanh âm trong trẻo vào hoà ca. Ước nguyện của nhà thơ giản dị thể hiện quan niệm sống đẹp, trách nhiệm với cuộc đời chung.
Với tác giả mùa xuân của ông là “mùa xuân nho nhỏ” góp vào mùa xuân lớn của đất nước. Mùa xuân ấy cứ “lặng lẽ” âm thầm cống hiến bằng tình yêu , nhiệt huyết, khiêm nhường, thầm lặng. Điệp ngữ: “dù là”cùng hình ảnh hoán dụ ở hai câu cuối “tuổi hai mươi” tượng trưng cho tuổi trẻ, “tóc bạc” tượng trung cho tuổi già. Ở khoảng thời gian nào tác giả cũng khát vọng được cống hiến. Lời thơ của Thanh Hải như lời tổng kết về cuojc đời chính mình, gợi bao lien tưởng xúc động cho bạn đọc và thấm đẫm triêt slys nhân văn

Khổ thơ cuối là lời ngợi ca đất nước:

Cảm xúc mãnh liệt cất thành lời ca mến yêu và tự hào trong tiếng hát tự nguyện của làn điệu quê hương Huế. Phải là con người tha thiết, yêu cuộc sống, phải là một tâm hồn tràn đầy sinh lực mới cất lên được tiếng hát ngợi ca yêu đời như Thanh Hải. Tiếng ca ấy còn mãi với thời gian, với đất nước, đi ngược với mọi quy luật mất còn của tạo hoá.

Bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ” với thể thơ năm chữ gắn với các điệu dân ca phù hợp với việc giãi bày tâm trạng đã vẽ lại một bức tranh toàn cảnh của mùa xuân thiên nhiên, mùa xuân đất nước. Nhịp điệu và giọng điệu thơ phù hợp với tâm trạng háo hức, nhiệt huyết của tác giả khiến người đọc không thể nghĩ đây là những vần thơ của một con người sắp gần đất xa trời.

Đất nước ngày một phát triển, mùa xuân đất nước ngày càng đẹp nhưng những vần thơ : “ Mùa xuân nho nhỏ” vẫn đi mãi với thời gian bởi đó không chỉ là cảm xúc của Thanh Hải mà còn là những bài học nhân sinh sâu sắc.
Bích Ngọc - vfo.vn

Bài văn mẫu 2 phân tích bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải
Thanh Hải là một nhà thơ được mọi người biết đến như một hiện tượng đặc biệt của thơ ca Việt nam. Là con người tài hoa, giàu sức sống nghệ thuật và lắng nghe được nhiều âm thanh biến thái của cuộc đời, ngay cả những phút giây cận kề cái chết Thanh Hải vẫn khát khao sống, làm việc và cống hiến cho đời chung. Mùa xuân nho nhỏ chứ không phải cái gì lớn lao ồn ào nhưng thật tinh túy, sâu xa lắng động của Thanh Hải để lại cho đời trước lúc ra đi. Những vần thơ nhỏ nhẹ trầm bổng mà ý tứ lắng sâu lạ kỳ. Và không thể thiếu ở làng thơ xuân nếu ta quên đi một mùa xuân nho nhỏ của một nhà thơ tài hoa, mệnh bạc – Thanh hải thì quả là thiếu sót. Bài thơ ra đời vào năm 1980 được xem như một lời tâm niệm trẻ trung đáng trân trọng của nhà thơ để lại cho đời trước lúc ra đi.


Mở đầu bài thơ, Thanh Hải đưa ta về với thiên nhiên tạo hóa đất trời. Sau những ngày đông giá lạnh lẽo, thiên nhiên; lại được khoác một tấm áo tươi non, ấm áp của mùa xuân. Đất trời như rộng thêm, cao hơn được Thanh Hải phác họa bằng ba nét chấm phá. Một “dòng song xanh”, “bông hoa tím biếc”, “tiếng chim chiền chiện” gợi ra không gian cao rộng, êm dịu, tươi tắn. những âm thanh vang vọng, tha thiết. Những đường nét đó đã khắc họa thành một bức tranh mùa xuân xinh đẹp, yên ả, thanh bình, rạo rực niềm vui và tràn trề sức sống.
Đối tượng được nhà thơ miêu tả sâu sắc đó là hình ảnh:

• “Từng giọt long lanh rơi
• Tôi đưa tay tôi hứng”

Đây là chi tiết tạo hình và sự chuyển đổi cảm giác tuyệt vời trong thơ ca. “Giọt long lanh rơi” là những giọt xuân, màu xuân đẹp, kì diệu với những sắc màu long lanh. Tác giả đã đưa tay hứng cả mùa xuân đất trời rất đỗi nâng niu, trìu mến, trân trọng và có cảm giác từng giọt xuân lung linh, ấm áp, mát dịu đang thấm vào da thịt, vào lòng người. Tất cả đang được tắm gội trong hương sắc mùa xuân say sưa, ngây ngất, ngọt ngào.
Vả cảm hứng nhà thơ chuyển dần từ màu xuân cảnh sắc thiên nhiên đất trời tươi đẹp sang mùa xuân đất nước Cách mạng:

• “mùa xuân người cầm sung
• Lộc giắt đầy quanh lưng
• Mùa xuân người ra đồng
• Lộc trải dài nương mạ
• Tất cả như hối hả
• Tất cả như xôn xao….”

Từ “màu xuân” đã được chuyển nghĩa theo cách hiểu thứ hai với hai nhiệm vụ sản xuất, chiến đấu, xây dựng và bảo vệ trong tư thế đi lên đất nước.
Điệp từ “lộc” láy lại đầu câu có nhiều nghĩa khác nhau: “lộc” là chồi non, sức sống, màu xuân; lộc là do con người mang đến cho mùa xuân, đất nước trong chiến đấu, sản xuất. con người đi đến đâu mang mùa xuân đến đó, mang chồi non, lộc biếc cho cuộc sống sinh sôi nảy nở.
Âm hưởng của câu thơ,nhịp thơ hối hả, khẩn trương kết hợp tượng trung liên tưởng quá khứ hiện tại, tương lai đất nước:

• “Đất nước bốn nghìn năm
• Vất vả và gian lao
• Đất nước như vì sao
• Cứ đi lên phía trước”

Động từ “cứ” như một mệnh đề thắng tiến khẳng định bước đi vững chãi, tự tin của dân tộc sau mỗi mùa xuân nhìn lại mình, vững bước đi lên.
Từ mùa xuân chung của đất nước và cách mạng Thanh Hải ước nguyện làm một màu xuân nho nhỏ đóng góp vào cuộc đời chung.
Nếu nhịp điệu thơ ở những khổ thơ trên vừa hối hả, vừa khấn trương, vừa tả thực, vừa tưởng tượng hàm chứa nhiều ý nghĩa về màu xuân của đất nước lớn lao. Tự hào thì màu xuân ở những khổ thơ dưới như sau:

• “ta làm con chim hót
• Ta làm một cành hoa
• Ta nhập vào hòa ca
• Một nốt trầm xao xuyến”

Lại cất lên một cách nhỏ nhỏ, khiêm tốn nhưng thật thiết tha, cảm động, sâu lắng. “ta làm” là điệp ngữ van lên ở đầu các câu thơ như một khẳng định những ước nguyện chính đáng, cao đẹp thể hiện tâm hồn khát khao được làm việc, cống hiến nhiều nhất cuộc đời. hình ảnh đối ứng lặp lại ở đầu bài thơ “con chim”, “cành hoa”, “nốt trầm” là thể hiện mong ước cụ thể của nhà thơ được góp cái đó dù nhỏ bé nhưng có ích cho đời. là con chim hãy mang lại những âm thanh vang vọng, những tiếng hót say mê lòng người. là nốt nhạc, nốt trầm trong bản nhạc nhưng không thể thiếu giàn hợp xướng, trong bản hòa ca tất cả mọi người.
Cũng trong khổ thơ này Thanh Hải đã được chuyển những cái bé nhỏ, riêng tư thành cái “ta” lớn lao, hòa chung mọi người. Giọng thơ nhỏ nhẹ, chân thành không khuôn thước, ồn ào mà ngược lại đằm thắm, lắng đọng, sâu xa tác động mạnh mẽ vào con tim, khối óc người đọc.
Khổ thơ tiếp theo là tiếng lòng cao cả của nhà thơ, của những con người biết hướng tới mùa xuân đẹp, sống có lý tưởng, mục đích, ước mơ:

• “Một màu xuân nho nhỏ
• Lặng lẽ dâng cho đời
• Dù là tuổi hai mươi
• Dù là khi tóc bạc”

Tác giả nhắc lại nhan đề bài thơ như một lời nhắn nhủ, tâm tình gợi ra một lẽ sống cống hiến cho đời chung lặng lẽ, khiêm tốn, sống đẹp, sống có ích âm thầm đóng góp cho mùa xuân chung không kể gì tuổi tác, không kể gì thời gian.
Khổ thơ ánh lên và tỏa sáng vẻ đẹp tâm hồn luôn luôn khát khai vươn tới cuộc sống tốt đẹp như mùa xuân vang vọng đất trời góp phần làm đẹp cho mùa xuân chung của đất nước, Tố Hữu viết:

• “Nếu là con chim chiếc lá
• Con chim phải hót chiếc lá phải xanh
• Lẽ nào vay mà không trả
• Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”

Thơ xưa và nay thường gắn nhiều định ngữ với mùa xuân nhưng mùa xuân của Thanh Hải nho nhỏ mà không nhỏ chút nào. Nó nói lên được nhiều ý nghĩa hơ cả bởi đó là lời tâm niệm chân thành, sâu lắng nhất của một tâm hồn trước lúc đi xa, giã từ cuộc sống ngàn lần đáng yêu về với cõi vĩnh hằng hư vô.


Có phải khi con người ta đến gần cái chết là lúc họ khao khát muốn sống hơn bao giờ hết. Nhưng chúng ta còn khâm phục hơn ở Thanh Hải đó là một tấm lòng rộng mở, thanh thản, cao đẹp, sống có ý nghĩa đến những phút chót cuộc đời. Đúng như mong ước nhà thơ “mùa xuân nho nhỏ” được phổ nhạc. bài thơ lại một lần nữa được chắp thêm cánh bay xa vào bản hòa xa trong giàn hợp xướng một nốt trầm làm xao xuyến lòng người
Oanh - vfo.vn