Có ý kiến cho rằng: “Thi trung hữu họa”. Hãy làm sáng tỏ qua bức tranh tứ bình trong “Việt Bắc”
Văn học không chỉ khơi gợi cảm xúc, suy nghĩ mà còn tạc dựng bức tranh thiên nhiên. Sau đây là bài văn hướng dẫn đề bài : Có ý kiến cho rằng: “ Thi trung hữu họa”. Chứng minh qua bức tranh tứ bình của đoạn trích “ Việt Bắc” của Tố Hữu.
Thơ ca hội họa luôn song hành cùng nhau, với mỗi tác phẩm nghệ thuật nhà thơ không chỉ gửi gắm vào đó những triết lí, tâm tư, tình cảm, suy nghĩ và thông điệp muốn truyền tới độc giả mà vẽ lên bức tranh hội họa đầy đủ sắc màu làm nổi bật cho nội dung chính mà tác giả muốn thể hiện. Trong thơ có họa, có màu sắc, có bối cảnh, có đường nét. Điều đó được thể hiện trong rất nhiều tác phẩm thơ ca. Trong đó có bài thơ “ Việt Bắc” của Tố Hữu chứng minh cho nhận định “ Thi trung hữu họa”. Khi chứng minh cho nhận định các bạn cần giải thích ý kiến, nhận định đó, sau đó cần đưa ra những lí lẽ và dẫn chứng để bàn luận cho nhận định, cuối cùng cần phân tích để chứng minh nhận định. Trong quá trình viết bài các bạn nên kết hợp nhiều phương thức nghị luận để bài viết thêm thuyết phục. Các bạn cũng cần nêu ý kiến bàn luận và mở rộng thêm để bài viết có chiều sâu, cần có tư duy đa chiều, có như vậy thì bài viết mới hấp dẫn độc giả. Dưới đây là bài văn để các bạn tham khảo cho đề bài: có ý kiến cho rằng: “Thi trung hữu họa”. Chứng minh qua bức tranh tứ bình của đoạn trích “Việt Bắc” của Tố Hữu. Chúc các bạn làm bài thật tốt!
Bức Tranh tứ bình trong bài thơ Việt Bắc được thể hiện như thế nào các em cần phải làm rõ
BÀI VĂN MẪU SỐ 1 LÀM SÁNG TỎ Ý KIẾN “ THI TRUNG HỮU HỌA” QUA BỨC TRANH TỨ BÌNH BÀI THƠ VIỆT BẮC CỦA TỐ HỮU LỚP 12
Thơ ca luôn có hội họa, có màu sắc, đường nét, hình ảnh, biểu tượng trong đó là những ý nghĩa sâu sắc, ẩn ý của nhà thơ, qua đó cũng thể hiện tài năng nghệ thuật của tác giả. Vì thế có ý kiến cho rằng: “ Thi trung hữu họa”. Điều đó chứng minh qua bức tranh tứ bình của đoạn trích “ Việt Bắc” của nhà thơ Tố Hữu.
Thơ là một hình thức sáng tác văn học nghiêng về thể hiện cảm xúc thông qua tổ chức ngôn từ đặc biệt, giàu nhạc tính, giàu hình ảnh và gợi cảm. “ Thi trung hữu họa” là trong thơ có chất họa, có hình ảnh, có đường nét, màu sắc. Nhận định đã khẳng định thơ ca luôn có chất họa, giàu hình ảnh, biểu tượng. Đây là một nhận định hoàn toàn có sức thuyết phục.
Thơ và họa đều thuộc về nghệ thuật nhưng âm nhạc dùng âm thanh, giai điệu, hội họa dùng đường nét, màu sắc còn thơ ca dùng ngôn từ để biểu đạt, làm chất liệu xây dựng nên nội dung. Thơ ca cần có chất họa vì mỗi tác phẩm văn học đều cần xây dựng hình ảnh, biểu tượng để gửi gắm giá trị nội dung. Mỗi một hình ảnh đều đem lại những dụng ý riêng của nhà thơ. Văn học cũng cần phản ánh cuộc sống một cách chân thực, là hơi thở cuộc sống, vì vậy tác phẩm cần có chất họa trong đó để mang cuộc sống vào trang thơ. Do vậy nhận định “ Thi trung hữu họa” hoàn toàn đúng đắn được chứng minh qua bức tranh tứ bình Việt Bắc.
Những năm tháng hào hùng của lịch sử dân tộc luôn được dòng mạch văn học đồng hành, xuyên suốt trong những tác phẩm. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mĩ, đã có rất nhiều tác phẩm ra đời. Trong số đó tiêu biểu là nhà thơ Tố Hữu- một nhà thơ lớn của Cách Mạng Việt Nam với rất nhiều tác phẩm cổ vũ, khích lệ tinh thần kháng chiến và cũng là những trang viết lưu lại những chiến tích vẻ vang của dân tộc Việt Nam. Tiêu biểu là bài thơ “ Việt Bắc” đã thể hiện tình cảm tha thiết của người ra đi và kẻ ở lại. Và bức tranh tứ bình đã vẽ lên bức tranh thiên nhiên bốn mùa với con người và cảnh vật.
Đầu tiên là mùa đông với hình ảnh hoa chuối đỏ tươi trên nền rừng xanh thẫm của những buổi hoàng hôn và hình ảnh con người lao động. Giưã mùa đông lạnh giá, thường xuất hiện trong thơ cổ gắn với màu sắc không rực rỡ, ấm nồng mà lạnh lẽo, buốt giá thì hình ảnh bông chuối đỏ tươi như những ngọn lửa thắp lên xua tan cái lạnh giá của mùa đông, đó cũng là tình người của người ở lại và người ra đi nơi đây được thắp lên:
Giữa nền thiên nhiên ấy, hình ảnh người lao động hiện lên với chiếc dao gài thắt lưng ánh nắng chiếu rọi vào. Tiếp đến là mùa xuân rực rỡ màu trắng của hoa mơ:
Sắc trắng của hoa mơ tạo nên sự tinh khiết, thanh bình, trong sáng. Mùa xuân là khởi đầu mới của một năm ngàn hoa đua nở, cây mơ cũng vậy nó cũng báo hiệu một năm của chiến thắng, niềm tin. Người đan nón cần mẫn khéo léo chuốt từng sợi giang. Hình ảnh con người được miêu tả một cách rõ nét qua hình dáng đang chuốt từng sợi giang trên nền trời trắng muốt hoa mơ. Và tiếng ve kêu, báo hiệu một mùa hè nữa lại đến, cả rừng nhuộm một sắc vàng. Hình ảnh nhân hóa ve kêu nên rừng đổ vàng, từ “ đổ” được sử dụng thật tinh tế cho thấy một sự thay đổi màu sắc một cách bất ngờ, đồng loạt. Hình ảnh cô em gái hái măng một mình gợi hình ảnh người con gái đầy duyên dáng trên nương ngô, đó cũng là hình ảnh người lao động hăng say sản xuất phục vụ cho tiền tuyến. Kết thúc bức tranh tứ bình là hình ảnh của mùa thu với ánh trăng:
Rừng thu ngập tràn ánh trăng và không gian ngập tràn tiếng hát. Đó là tiếng hát của người ra đi và người ở lại thắm nghĩa đượm tình đồng bào, đồng chí. Ánh trăng ấy là ánh trăng của hòa bình, yên bình, thanh thản. Cứ mỗi câu thơ tả thiên nhiên lại có một câu thơ tả con người, con người hòa quyện vào thiên nhiên nhưng không chìm trong thiên nhiên và luôn ở tư thế hòa quyện, chủ động, thiên nhiên là nền nâng con người lên, tô điểm cho người lao động. Bức tranh bốn mùa ấy còn ánh lên vẻ đẹp đằm thắm của con người Việt Bắc.
Vẽ lên bức tranh thiên nhiên và hình ảnh con người cũng là để làm nổi bật tình cảm nhớ thương của tình đồng bào, đồng chí, đó cũng là âm hưởng bao trùm tám câu thơ và cũng là toàn bài thơ. Thể thơ lục bát giúp âm hưởng bay bổng, buâng khuâng, tha thiết cùng với kết cấu đối đáp ta và mình. Khép lại đoạn thơ là tiếng hát ân tình thủy chung của người Cách Mạng về xuôi, của đồng bào Việt Bắc. Tiếng hát ấy vang trong lòng người ra đi và người ở lại, trở thành dư âm nhắc nhớ những ngày tháng nghĩa tình sắt son.
Qủa đúng như vậy “ Thi trung hữu họa”, trong thơ luôn có họa, điều đó làm đoạn thơ trở nên trữ tình, giàu giá trị biểu cảm. Với người đọc cần trân trọng những tác phẩm nghệ thuật chân chính, với người nghệ sĩ cần sáng tạo nghệ thuật một cách nghiêm túc để tạo nên những tác phẩm chân chính, có sức hấp dẫn với độc giả.
-TTT-vfo.vn
BÀI VĂN MẪU SỐ 2 LÀM SÁNG TỎ Ý KIẾN “ THI TRUNG HỮU HOẠ” QUA BỨC TRANH TỨ BÌNH BÀI THƠ VIỆT BẮC CỦA TỐ HỮU LỚP 12
Thơ là cây đàn muôn điệu của tâm hồn, của nhịp thở con tim. Xưa nay thơ vẫn là cuộc đời, là lương tri, là tiếng gọi con người hãy quay về bản chất thực của mình để vươn lên cái chân, thiện, mỹ, tới tầm cao của khát vọng sống, tới tầm cao của giá trị sống. Đến với bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu trong mỗi con người luôn nồng nàn một lòng yêu nước. Và điểm sáng xuyên suốt bài thơ chính là bức tranh tứ bình đúng như có ý kiến đã từng nói: “ Thi trung hữu hoạ”.
Bài thơ “Việt Bắc” được tác giả viết trong những ngày tác giả đóng quân ở vùng Việt Bắc. Bài thơ thể hiện tình quân dân gắn bó, thiết tha sâu sắc, khi chia tay kẻ ở người đi biết bao lưu luyến, lúc chia tay được tác giả viết lên thành những vần thơ nhiều cảm xúc, nghẹn ngào tâm tư tình cảm. Đặc biệt bài thơ còn xúc động lòng người khi tác giả phác họa lên một bức tranh tứ bình về thiên nhiên con người Việt Bắc vô cùng tươi đẹp. Mở đầu đoạn tứ bình là hai câu chủ đề :
Mình và ta vốn là cách gọi quen thuộc xuyên suốt cả bài thơ chứa đựng những ân tình, nỗi lưu luyến nhớ thương cứ giăng mắc như tơ vươn quấn quýt. Nỗi nhớ của người đi luôn hướng đến “ hoa cùng người” . Hoa có thể hiểu là hoa chuối đỏ tươi ha y hoa mơ nở trắng rừng nhưng cũng có thể hiểu hoa là hình ảnh cho vẻ đẹp của thiên nhiên, cảnh sắc. Trong đoạn thơ của Việt Bắc, cảnh vừa làm nền cho con người xuất hiện, vừa là một phần nỗi nhớ của người ra đi bên cạnh nỗi nhớ sâu đậm với con người.
Khác với bức tranh tứ bình truyền thống tả cảnh theo trình tự: xuân, hạ, thu, đông, bốn mùa của Việt Bắc hiện ra trong hai thời điểm quá khứ và hiện tại nơi lưu giữ những kỉ niệm sâu sắc, đẹp nhất về thiên nhiên và con người Việt Bắc.. Thiên nhiên Việt Bắc hiện lên rất bình dị, gần gũi, mỗi mùa có một vẻ đẹp riêng.
Mở đầu bức tranh Việt Bắc giữa mùa đông qua sự phác hoạ tinh tế cả về hình khối, màu sắc và ánh sáng:
Mùa đông đến là sương giá đến, là tiết trời trở lạnh và con người chìm trong giá rét. Tố Hữu dùng sự tương phản đối lập giữa “rừng xanh” một gam màu trầm tĩnh và lạnh lẽo, đối lập với hình ảnh hoa chuối đỏ tươi, là một gam màu nóng, ấm áp và có sức mạnh xua đi lạnh giá. Người chiến sĩ trên bước đường hành quân, dõi mắt ra xa và trông thấy những nõn búp chuối đỏ tươi, vươn mình trong tiết trời giá lạnh, thực là một hình ảnh đẹp đẽ của thiên nhiên như những bàn tay vẫy gọi đầy lưu luyến. Sự phối hợp khéo léo giữa ánh sáng và màu sắc khiến bức tranh mùa đông càng trở nên rực rỡ Và con người ta như được tiếp thêm chút sức mạnh, tinh thần lạc quan để tiếp nối hành trình gian truân của mình. Hình ảnh con người bước đến đèo mới đẹp làm sao, ánh nắng chiếu vào chiếc dao gài ở thắt lưng, sáng lên lấp lánh. Với con dao đi giữa rừng, với vóc dáng lồng lộng trên đèo cao đầy nắng, tầm vóc con người như được lớn lao, mạnh mẽ, rắn rỏi hơn giữa núi rừng hùng vĩ làm tăng thêm sự cảm phục, ngưỡng mộ trong lòng người đi.
Việt Bắc khi xuân tới tiếp tục hiện ra trong nỗi nhớ người đi:
Thiên nhiền của Việt Bắc lại mở màn bằng hình ảnh những cây mơ bung nở hoa trắng, tô điểm cảnh sắc Việt Bắc đẹp đến nao lòng, thanh khiết và trong trắng như người dân nơi đây, hình ảnh hoa xuân đầy sức sống, tràn trề. Trong một bài thơ khác Tố Hữu đã từng có những câu thơ xao xuyến ấn tượng về ho mơ nơi rừng núi:
Biện pháp đảo ngữ “trắng rừng” chuyển đổi cảm giác đột ngột, như diễn tả một sự chuyển màu vội vàng khi trời chuyển xuân và thật mãnh liệt. Con người lúc này hiện lên không phải đối trọi với thiên nhiên như ở bức tranh mùa đông, mà là thể hiện sự tinh tế, chăm chỉ, và tỉ mỉ với công việc” chuốt từng sợi giang”. Một hình ảnh đẹp và tài hoa biết bao.
Mùa hè Việt Bắc được tái hiện trong nỗi nhớ tràn trề âm thanh và màu sắc:
Sang mùa hè tiếng ve kêu là dấu hiệu của mùa hè đã đến. Mùa hè là mùa sôi động, nó khác hẳn với sự ấm áp của mùa đông, sự tinh khôi của màu xuân, khi mùa hè tới rừng núi Việt Bắc râm ran tiếng ve kêu, màu vàng của hổ phách kết hợp với tiếng ve khiến cho thiên nhiên nơi đây. Động từ “ đổ” miêu tả sự chuyển màu đột ngột, nhanh chóng của bức tranh thiên nhiên, đưa đến cảm giác ngỡ ngàng, choáng ngợp trong lòng người. Tiếng ve đã phá vỡ sự tĩnh lặng, thể hiện sự chuyển biến thời gian mạnh mẽ. Cũng như bức tranh đông hay bức tranh xuân con người hiện lên là người lao động thì ở đây là “ cô em gái hái măng một mình”. Em gái là cách gọi thân thương trìu mến, động tác hái măng gợi dáng vẻ cắm cúi, thầm lặng khiến cô gái như càng nhỏ bé hơn giữa mênh mông rừng núi, hai chữ “ một mình” đem đến cảm giác trống trải, cô đơn sau lưng người ra đi. Cảnh phảng phất buồn nhưng vẫn đẹp, một vẻ đẹp tĩnh vắng và trong sáng, vẻ đẹp và nỗi buồn đều làm lưu luyến bước chân người ra đi.
Thu sang, khung cảnh núi rừng chiến khu như được tắm trong ánh trăng xanh huyền ảo lung linh dịu mát
Không gian bao la tràn ngập ánh trăng, đó là ánh trăng của tự do, của hòa bình rọi sáng niềm vui lên từng núi rừng, từng bản làng Việt Bắc. “ Rọi” là động từ miêu tả nguồn ánh sáng tập trung soi chiếu xuống một điểm hẹp trong không gian qua đó cũng thể hiện sự soi chiếu rõ nhất nỗi nhớ thương tha thiết của người ra đi. Mùa thu càng làm ngọt ngào hơn với tiếng hát ân tình thuỷ chung, là hình ảnh của cuộc sống hoà bình, tiếng hát vang lên giữa rừng sâu, dưới ánh trăng thanh càng làm đậm lên cảm giác tươi vui, thanh bình và sự hồi sinh sau chiến tranh gợi những tình cảm sâu xa về quê hương đất nước nghĩa tình gắn bó dân tộc.
Với những nét chấm phá đơn sơ giản dị, vừa cổ điển vừa hiện đại cùng với biện pháp đảo ngữ, các động từ, những từ ngữ giàu sức gợi tả,..đoạn thơ trên của Tố
Hữu đã làm nổi bật được bức tranh cảnh và người qua bốn mùa của chiến khu Việt Bắc. Cảnh và người hòa hợp với nhau tô điểm cho nhau, làm cho bức tranh trở nên gần gũi thân quen, sống động và có hồn hơn. Tất cả đã tan chảy thành nỗi nhớ nhung quyến luyến thiết tha trong tâm hồn người cán bộ về xuôi.
“ Thi trung hữu hoạ”- quả đúng là như thế. Đoạn thơ vẽ nên bức tranh về cảnh vật và con người Việt Bắc mà ai đã đọc dù chỉ một lần sẽ không thể nào quên. Nó đem lại cho bài thơ Việt Bắc vốn ấm áp tình người có thêm cái huy hoàng xanh tươi của núi rừng Việt Bắc và nói như Xuân Diệu “Tố Hữu đã đưa thơ chính trị đạt đến trình độ là thơ rất đỗi trữ tình”.
-Hiên Bùi-vfo.vn
Văn học không chỉ khơi gợi cảm xúc, suy nghĩ mà còn tạc dựng bức tranh thiên nhiên. Sau đây là bài văn hướng dẫn đề bài : Có ý kiến cho rằng: “ Thi trung hữu họa”. Chứng minh qua bức tranh tứ bình của đoạn trích “ Việt Bắc” của Tố Hữu.
Thơ ca hội họa luôn song hành cùng nhau, với mỗi tác phẩm nghệ thuật nhà thơ không chỉ gửi gắm vào đó những triết lí, tâm tư, tình cảm, suy nghĩ và thông điệp muốn truyền tới độc giả mà vẽ lên bức tranh hội họa đầy đủ sắc màu làm nổi bật cho nội dung chính mà tác giả muốn thể hiện. Trong thơ có họa, có màu sắc, có bối cảnh, có đường nét. Điều đó được thể hiện trong rất nhiều tác phẩm thơ ca. Trong đó có bài thơ “ Việt Bắc” của Tố Hữu chứng minh cho nhận định “ Thi trung hữu họa”. Khi chứng minh cho nhận định các bạn cần giải thích ý kiến, nhận định đó, sau đó cần đưa ra những lí lẽ và dẫn chứng để bàn luận cho nhận định, cuối cùng cần phân tích để chứng minh nhận định. Trong quá trình viết bài các bạn nên kết hợp nhiều phương thức nghị luận để bài viết thêm thuyết phục. Các bạn cũng cần nêu ý kiến bàn luận và mở rộng thêm để bài viết có chiều sâu, cần có tư duy đa chiều, có như vậy thì bài viết mới hấp dẫn độc giả. Dưới đây là bài văn để các bạn tham khảo cho đề bài: có ý kiến cho rằng: “Thi trung hữu họa”. Chứng minh qua bức tranh tứ bình của đoạn trích “Việt Bắc” của Tố Hữu. Chúc các bạn làm bài thật tốt!
Bức Tranh tứ bình trong bài thơ Việt Bắc được thể hiện như thế nào các em cần phải làm rõ
BÀI VĂN MẪU SỐ 1 LÀM SÁNG TỎ Ý KIẾN “ THI TRUNG HỮU HỌA” QUA BỨC TRANH TỨ BÌNH BÀI THƠ VIỆT BẮC CỦA TỐ HỮU LỚP 12
Thơ ca luôn có hội họa, có màu sắc, đường nét, hình ảnh, biểu tượng trong đó là những ý nghĩa sâu sắc, ẩn ý của nhà thơ, qua đó cũng thể hiện tài năng nghệ thuật của tác giả. Vì thế có ý kiến cho rằng: “ Thi trung hữu họa”. Điều đó chứng minh qua bức tranh tứ bình của đoạn trích “ Việt Bắc” của nhà thơ Tố Hữu.
- “ Ta về mình có nhớ ta
- Ta về, ta nhớ những hoa cùng người
- Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
- Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng
- Ngày xuân mơ nở trắng rừng
- Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang
- Ve kêu rừng phách đổ vàng
- Nhớ cô em gái hái măng một mình
- Rừng thu trăng rọi hòa bình
- Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung”.
Thơ là một hình thức sáng tác văn học nghiêng về thể hiện cảm xúc thông qua tổ chức ngôn từ đặc biệt, giàu nhạc tính, giàu hình ảnh và gợi cảm. “ Thi trung hữu họa” là trong thơ có chất họa, có hình ảnh, có đường nét, màu sắc. Nhận định đã khẳng định thơ ca luôn có chất họa, giàu hình ảnh, biểu tượng. Đây là một nhận định hoàn toàn có sức thuyết phục.
Thơ và họa đều thuộc về nghệ thuật nhưng âm nhạc dùng âm thanh, giai điệu, hội họa dùng đường nét, màu sắc còn thơ ca dùng ngôn từ để biểu đạt, làm chất liệu xây dựng nên nội dung. Thơ ca cần có chất họa vì mỗi tác phẩm văn học đều cần xây dựng hình ảnh, biểu tượng để gửi gắm giá trị nội dung. Mỗi một hình ảnh đều đem lại những dụng ý riêng của nhà thơ. Văn học cũng cần phản ánh cuộc sống một cách chân thực, là hơi thở cuộc sống, vì vậy tác phẩm cần có chất họa trong đó để mang cuộc sống vào trang thơ. Do vậy nhận định “ Thi trung hữu họa” hoàn toàn đúng đắn được chứng minh qua bức tranh tứ bình Việt Bắc.
Những năm tháng hào hùng của lịch sử dân tộc luôn được dòng mạch văn học đồng hành, xuyên suốt trong những tác phẩm. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mĩ, đã có rất nhiều tác phẩm ra đời. Trong số đó tiêu biểu là nhà thơ Tố Hữu- một nhà thơ lớn của Cách Mạng Việt Nam với rất nhiều tác phẩm cổ vũ, khích lệ tinh thần kháng chiến và cũng là những trang viết lưu lại những chiến tích vẻ vang của dân tộc Việt Nam. Tiêu biểu là bài thơ “ Việt Bắc” đã thể hiện tình cảm tha thiết của người ra đi và kẻ ở lại. Và bức tranh tứ bình đã vẽ lên bức tranh thiên nhiên bốn mùa với con người và cảnh vật.
Đầu tiên là mùa đông với hình ảnh hoa chuối đỏ tươi trên nền rừng xanh thẫm của những buổi hoàng hôn và hình ảnh con người lao động. Giưã mùa đông lạnh giá, thường xuất hiện trong thơ cổ gắn với màu sắc không rực rỡ, ấm nồng mà lạnh lẽo, buốt giá thì hình ảnh bông chuối đỏ tươi như những ngọn lửa thắp lên xua tan cái lạnh giá của mùa đông, đó cũng là tình người của người ở lại và người ra đi nơi đây được thắp lên:
- “Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
- Đèo cao ánh nắng dao gài thắt lưng”
Giữa nền thiên nhiên ấy, hình ảnh người lao động hiện lên với chiếc dao gài thắt lưng ánh nắng chiếu rọi vào. Tiếp đến là mùa xuân rực rỡ màu trắng của hoa mơ:
- “Ngày xuân mơ nở trắng rừng
- Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang”
Sắc trắng của hoa mơ tạo nên sự tinh khiết, thanh bình, trong sáng. Mùa xuân là khởi đầu mới của một năm ngàn hoa đua nở, cây mơ cũng vậy nó cũng báo hiệu một năm của chiến thắng, niềm tin. Người đan nón cần mẫn khéo léo chuốt từng sợi giang. Hình ảnh con người được miêu tả một cách rõ nét qua hình dáng đang chuốt từng sợi giang trên nền trời trắng muốt hoa mơ. Và tiếng ve kêu, báo hiệu một mùa hè nữa lại đến, cả rừng nhuộm một sắc vàng. Hình ảnh nhân hóa ve kêu nên rừng đổ vàng, từ “ đổ” được sử dụng thật tinh tế cho thấy một sự thay đổi màu sắc một cách bất ngờ, đồng loạt. Hình ảnh cô em gái hái măng một mình gợi hình ảnh người con gái đầy duyên dáng trên nương ngô, đó cũng là hình ảnh người lao động hăng say sản xuất phục vụ cho tiền tuyến. Kết thúc bức tranh tứ bình là hình ảnh của mùa thu với ánh trăng:
- “Rừng thu trăng rọi hòa bình
- Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung”
Rừng thu ngập tràn ánh trăng và không gian ngập tràn tiếng hát. Đó là tiếng hát của người ra đi và người ở lại thắm nghĩa đượm tình đồng bào, đồng chí. Ánh trăng ấy là ánh trăng của hòa bình, yên bình, thanh thản. Cứ mỗi câu thơ tả thiên nhiên lại có một câu thơ tả con người, con người hòa quyện vào thiên nhiên nhưng không chìm trong thiên nhiên và luôn ở tư thế hòa quyện, chủ động, thiên nhiên là nền nâng con người lên, tô điểm cho người lao động. Bức tranh bốn mùa ấy còn ánh lên vẻ đẹp đằm thắm của con người Việt Bắc.
Vẽ lên bức tranh thiên nhiên và hình ảnh con người cũng là để làm nổi bật tình cảm nhớ thương của tình đồng bào, đồng chí, đó cũng là âm hưởng bao trùm tám câu thơ và cũng là toàn bài thơ. Thể thơ lục bát giúp âm hưởng bay bổng, buâng khuâng, tha thiết cùng với kết cấu đối đáp ta và mình. Khép lại đoạn thơ là tiếng hát ân tình thủy chung của người Cách Mạng về xuôi, của đồng bào Việt Bắc. Tiếng hát ấy vang trong lòng người ra đi và người ở lại, trở thành dư âm nhắc nhớ những ngày tháng nghĩa tình sắt son.
Qủa đúng như vậy “ Thi trung hữu họa”, trong thơ luôn có họa, điều đó làm đoạn thơ trở nên trữ tình, giàu giá trị biểu cảm. Với người đọc cần trân trọng những tác phẩm nghệ thuật chân chính, với người nghệ sĩ cần sáng tạo nghệ thuật một cách nghiêm túc để tạo nên những tác phẩm chân chính, có sức hấp dẫn với độc giả.
-TTT-vfo.vn
Thơ là cây đàn muôn điệu của tâm hồn, của nhịp thở con tim. Xưa nay thơ vẫn là cuộc đời, là lương tri, là tiếng gọi con người hãy quay về bản chất thực của mình để vươn lên cái chân, thiện, mỹ, tới tầm cao của khát vọng sống, tới tầm cao của giá trị sống. Đến với bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu trong mỗi con người luôn nồng nàn một lòng yêu nước. Và điểm sáng xuyên suốt bài thơ chính là bức tranh tứ bình đúng như có ý kiến đã từng nói: “ Thi trung hữu hoạ”.
Bài thơ “Việt Bắc” được tác giả viết trong những ngày tác giả đóng quân ở vùng Việt Bắc. Bài thơ thể hiện tình quân dân gắn bó, thiết tha sâu sắc, khi chia tay kẻ ở người đi biết bao lưu luyến, lúc chia tay được tác giả viết lên thành những vần thơ nhiều cảm xúc, nghẹn ngào tâm tư tình cảm. Đặc biệt bài thơ còn xúc động lòng người khi tác giả phác họa lên một bức tranh tứ bình về thiên nhiên con người Việt Bắc vô cùng tươi đẹp. Mở đầu đoạn tứ bình là hai câu chủ đề :
- “Ta về, mình có nhớ ta
- Ta về, ta nhớ những hoa cùng người”
Mình và ta vốn là cách gọi quen thuộc xuyên suốt cả bài thơ chứa đựng những ân tình, nỗi lưu luyến nhớ thương cứ giăng mắc như tơ vươn quấn quýt. Nỗi nhớ của người đi luôn hướng đến “ hoa cùng người” . Hoa có thể hiểu là hoa chuối đỏ tươi ha y hoa mơ nở trắng rừng nhưng cũng có thể hiểu hoa là hình ảnh cho vẻ đẹp của thiên nhiên, cảnh sắc. Trong đoạn thơ của Việt Bắc, cảnh vừa làm nền cho con người xuất hiện, vừa là một phần nỗi nhớ của người ra đi bên cạnh nỗi nhớ sâu đậm với con người.
Khác với bức tranh tứ bình truyền thống tả cảnh theo trình tự: xuân, hạ, thu, đông, bốn mùa của Việt Bắc hiện ra trong hai thời điểm quá khứ và hiện tại nơi lưu giữ những kỉ niệm sâu sắc, đẹp nhất về thiên nhiên và con người Việt Bắc.. Thiên nhiên Việt Bắc hiện lên rất bình dị, gần gũi, mỗi mùa có một vẻ đẹp riêng.
Mở đầu bức tranh Việt Bắc giữa mùa đông qua sự phác hoạ tinh tế cả về hình khối, màu sắc và ánh sáng:
- “Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
- Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng”
Mùa đông đến là sương giá đến, là tiết trời trở lạnh và con người chìm trong giá rét. Tố Hữu dùng sự tương phản đối lập giữa “rừng xanh” một gam màu trầm tĩnh và lạnh lẽo, đối lập với hình ảnh hoa chuối đỏ tươi, là một gam màu nóng, ấm áp và có sức mạnh xua đi lạnh giá. Người chiến sĩ trên bước đường hành quân, dõi mắt ra xa và trông thấy những nõn búp chuối đỏ tươi, vươn mình trong tiết trời giá lạnh, thực là một hình ảnh đẹp đẽ của thiên nhiên như những bàn tay vẫy gọi đầy lưu luyến. Sự phối hợp khéo léo giữa ánh sáng và màu sắc khiến bức tranh mùa đông càng trở nên rực rỡ Và con người ta như được tiếp thêm chút sức mạnh, tinh thần lạc quan để tiếp nối hành trình gian truân của mình. Hình ảnh con người bước đến đèo mới đẹp làm sao, ánh nắng chiếu vào chiếc dao gài ở thắt lưng, sáng lên lấp lánh. Với con dao đi giữa rừng, với vóc dáng lồng lộng trên đèo cao đầy nắng, tầm vóc con người như được lớn lao, mạnh mẽ, rắn rỏi hơn giữa núi rừng hùng vĩ làm tăng thêm sự cảm phục, ngưỡng mộ trong lòng người đi.
Việt Bắc khi xuân tới tiếp tục hiện ra trong nỗi nhớ người đi:
- “Ngày xuân mơ nở trắng rừng
- Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang”
Thiên nhiền của Việt Bắc lại mở màn bằng hình ảnh những cây mơ bung nở hoa trắng, tô điểm cảnh sắc Việt Bắc đẹp đến nao lòng, thanh khiết và trong trắng như người dân nơi đây, hình ảnh hoa xuân đầy sức sống, tràn trề. Trong một bài thơ khác Tố Hữu đã từng có những câu thơ xao xuyến ấn tượng về ho mơ nơi rừng núi:
- “Ôi sáng xuân nay, xuân 41
- Trắng rừng biên giới nở hoa mơ.”
Biện pháp đảo ngữ “trắng rừng” chuyển đổi cảm giác đột ngột, như diễn tả một sự chuyển màu vội vàng khi trời chuyển xuân và thật mãnh liệt. Con người lúc này hiện lên không phải đối trọi với thiên nhiên như ở bức tranh mùa đông, mà là thể hiện sự tinh tế, chăm chỉ, và tỉ mỉ với công việc” chuốt từng sợi giang”. Một hình ảnh đẹp và tài hoa biết bao.
Mùa hè Việt Bắc được tái hiện trong nỗi nhớ tràn trề âm thanh và màu sắc:
- “Ve kêu rừng phách đổ vàng
- Nhớ cô em gái hái măng một mình.”
Sang mùa hè tiếng ve kêu là dấu hiệu của mùa hè đã đến. Mùa hè là mùa sôi động, nó khác hẳn với sự ấm áp của mùa đông, sự tinh khôi của màu xuân, khi mùa hè tới rừng núi Việt Bắc râm ran tiếng ve kêu, màu vàng của hổ phách kết hợp với tiếng ve khiến cho thiên nhiên nơi đây. Động từ “ đổ” miêu tả sự chuyển màu đột ngột, nhanh chóng của bức tranh thiên nhiên, đưa đến cảm giác ngỡ ngàng, choáng ngợp trong lòng người. Tiếng ve đã phá vỡ sự tĩnh lặng, thể hiện sự chuyển biến thời gian mạnh mẽ. Cũng như bức tranh đông hay bức tranh xuân con người hiện lên là người lao động thì ở đây là “ cô em gái hái măng một mình”. Em gái là cách gọi thân thương trìu mến, động tác hái măng gợi dáng vẻ cắm cúi, thầm lặng khiến cô gái như càng nhỏ bé hơn giữa mênh mông rừng núi, hai chữ “ một mình” đem đến cảm giác trống trải, cô đơn sau lưng người ra đi. Cảnh phảng phất buồn nhưng vẫn đẹp, một vẻ đẹp tĩnh vắng và trong sáng, vẻ đẹp và nỗi buồn đều làm lưu luyến bước chân người ra đi.
Thu sang, khung cảnh núi rừng chiến khu như được tắm trong ánh trăng xanh huyền ảo lung linh dịu mát
- “Rừng thu trăng rọi hòa bình
- Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung”
Không gian bao la tràn ngập ánh trăng, đó là ánh trăng của tự do, của hòa bình rọi sáng niềm vui lên từng núi rừng, từng bản làng Việt Bắc. “ Rọi” là động từ miêu tả nguồn ánh sáng tập trung soi chiếu xuống một điểm hẹp trong không gian qua đó cũng thể hiện sự soi chiếu rõ nhất nỗi nhớ thương tha thiết của người ra đi. Mùa thu càng làm ngọt ngào hơn với tiếng hát ân tình thuỷ chung, là hình ảnh của cuộc sống hoà bình, tiếng hát vang lên giữa rừng sâu, dưới ánh trăng thanh càng làm đậm lên cảm giác tươi vui, thanh bình và sự hồi sinh sau chiến tranh gợi những tình cảm sâu xa về quê hương đất nước nghĩa tình gắn bó dân tộc.
Với những nét chấm phá đơn sơ giản dị, vừa cổ điển vừa hiện đại cùng với biện pháp đảo ngữ, các động từ, những từ ngữ giàu sức gợi tả,..đoạn thơ trên của Tố
Hữu đã làm nổi bật được bức tranh cảnh và người qua bốn mùa của chiến khu Việt Bắc. Cảnh và người hòa hợp với nhau tô điểm cho nhau, làm cho bức tranh trở nên gần gũi thân quen, sống động và có hồn hơn. Tất cả đã tan chảy thành nỗi nhớ nhung quyến luyến thiết tha trong tâm hồn người cán bộ về xuôi.
“ Thi trung hữu hoạ”- quả đúng là như thế. Đoạn thơ vẽ nên bức tranh về cảnh vật và con người Việt Bắc mà ai đã đọc dù chỉ một lần sẽ không thể nào quên. Nó đem lại cho bài thơ Việt Bắc vốn ấm áp tình người có thêm cái huy hoàng xanh tươi của núi rừng Việt Bắc và nói như Xuân Diệu “Tố Hữu đã đưa thơ chính trị đạt đến trình độ là thơ rất đỗi trữ tình”.
-Hiên Bùi-vfo.vn
- Chủ đề
- bức tranh tứ bình
