Mới đây, tạp chí Forbes đã thực hiện một khảo sát trên 100 tỷ phú giàu nhất thế giới trong 20 năm trở lại đây. Sau khi nghiên cứu con đường học vấn của những người này, Forbes nhận định các tỷ phú đều có xu hướng học đại học. Tỷ lệ tỷ phú có một tấm bằng tốt nghiệp trở lên cao hơn số lượng không có bằng tốt nghiệp.
Theo đó, 76% số tỷ phú được khảo sát có ít nhất một tấm bằng ĐH. 47% có bằng cử nhân, 23% có bằng thạc sĩ và 6% có bằng tiến sĩ. Những môn học được các tỷ phú lựa chọn nhiều nhất tại bậc đại học là kinh tế, kỹ sư và khoa học tư nhiên. Chỉ có một số ít lựa chọn khoa học nhân văn và nghệ thuật.
Như vậy, những thống kê này đã chứng minh những tỷ phú không có xu hướng không học đại học hoặc bỏ dở đại học. Theo trang BBC, thì điều này là đi ngược lại với hình ảnh một người thành công trong mắt giới trẻ, một người tự vươn lên bằng trí thông minh và sự sáng tạo của mình thay vì dựa vào giáo dục.
Thực tế, nếu so sánh với dân số trưởng thành của Mỹ, những tỷ phú có tỷ lệ đạt bằng cử nhân cao hơn 68% và đạt bằng tốt nghiệp cao hơn 3 lần. Tuy nhiên, nếu so sánh tỷ lệ không học đại học thì con số của những tỷ phú cao hơn người bình thường 61%. Cũng theo Forbes, tuổi đời trung bình của 100 tỷ phú giàu nhất thế giới là 61 và phần lớn trong số họ đã lập gia đình.
Hầu hết các trường mà những tỷ phú đã từng học đều thuộc hàng đẳng cấp thế giới, như Harvard, Stanford, MIT, Trường đại học quốc gia Mát-xcơ-va, Trường kinh tế London, Cambridge, Oxford, Trường đại học Mumbai,... Bill Gates, người đã bỏ dở đại học Harvard trước khi tốt nghiệp, là một trong số rất ít những tỷ phú thành công nhờ con đường “bỏ học” như chúng ta vẫn nghĩ. Anh và Mỹ không phải là 2 quốc gia duy nhất sản sinh ra những tỷ phú. Rất nhiều tỷ phú trong tốp 100 người giàu nhất thế giới đến từ Nga, Ấn Độ, Đức, Italia và Thụy Sĩ.
Điều khiến nhiều người không hài lòng về bản báo cáo lần này đó là nó đã nói lên thực trạng chi phí đại học đắt đỏ tại những quốc gia phát triển. Mặc dù báo cáo không chỉ rõ gia cảnh lúc còn bé của những tỷ phú, nhưng rõ ràng nhiều người trong số họ có được thành công là nhờ gia cảnh giàu có và môi trường giáo dục đẳng cấp thế giới. Tỷ lệ tỷ phú làm giàu nhờ đôi bàn tay của mình, thay vì thừa hưởng gia tài của bố mẹ, đã giảm 10% trong một thập kỷ trở lại đây và hiện nay đứng ở mức 58%.
Một khảo sát được thực hiện bởi tập đoàn ngân hàng Swissbank của Thụy Sĩ cũng cho ra kết quả tương tự về tỷ lệ tốt nghiệp đại học cao của các tỷ phú. Tuy nhiên, thay vì Harvard, kết quả lại chỉ ra rằng Pennsylvania (Mỹ) là đại học sản sinh ra nhiều tỷ phú nhất. Một nghiên cứu khác từ Trường kinh tế London thì cho thấy trung bình, những người tốt nghiệp đại học có lương cao hơn nhiều những người không có bằng ĐH. Tuy nhiên, những người có gia cảnh giàu có, thuộc tầng lớp trung lưu và thượng lưu sẽ có lương cao hơn.
Nguyễn Mai Đức