Hướng dẫn soạn bài Câu ghép trong chương trình Ngữ văn lớp 8 ngắn gọn và chi tiết
Trong ngữ văn, câu là một thành phần rất quan trọng để tạo nên đoạn và văn bản. Chúng ta đã được học câu cảm than, câu đặc biệt, câu rút gọn,… và giờ chúng ta học một loại câu mới đó là Câu ghép. Câu ghép khác gì với những loại câu khác? Đặc điểm của câu ghép như thế nào?. Bài soạn dưới đây, vforum xin giới thiệu đến bạn bài soạn Câu ghép. Hi vọng các em sẽ nhận dược những kiến thức cần thiết cho bài học.
I – ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới.
Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rơi rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
(Thanh Tịnh, Tôi đi học)
1. Tìm các cụm C-V trong những câu in đậm.
Trả lời:
Câu in đậm có cụm C-V là: mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp.
2. Phân tích cấu tạo của những câu có hai hoặc nhiều cụm C-V.
Trả lời:
Câu có hoặc nhiều cụm C-V là: “Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.” và câu “Tôi quên thế nào được”.
3. Trình bày kết quả phân tích ở hai bước trên vào bảng theo mẫu sau:
Trả lời:
4. Dựa vào những kiến thức đã học ở các lớp dưới, hãy cho biết câu nào trong những câu trên là câu đơn, câu nào là câu ghép.
Trả lời:
Những câu ghép là: tất cả 3 câu đều là câu ghép
II – CÁCH NỐI CÁC VẾ CÂU
1. Tìm thêm các câu ghép trong đoạn trích ở mục I.
Trả lời:
Những câu ghép trong đoạn trích mục 1 là:
2. Trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng cách nào?
Trả lời:
Trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng cách:
- nối các vế bằng dấu phẩy
- nối các vế bằng quan hệ từ
- nối các vế bằng cặp từ hô ứng
3. Dựa vào những kiến thức đã học ở các lớp dưới, hãy nêu thêm ví dụ về cách nối các vế câu trong câu ghép.
III – LUYỆN TẬP
1. Tìm câu ghép trong các đoạn trích dưới đây. Cho biết trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng những cách nào.
a) – Dần buông chị ra, đi con! Dần ngoan lắm nhỉ! U van Dần, u lạy Dần! Dần hãy để cho chị đi với u, đừng giữ chị nữa. Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ! Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương không. Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lí vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy.
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
b) Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng. Giá những cổ tục(14) đã đày đoạ mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thuỷ tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi.
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
c) Rồi hai con mắt long lanh của cô tôi chằm chặp đưa nhìn tôi. Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất: lòng tôi càng thắt lại, khoé mắt tôi đã cay cay.
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
d) Một hôm, tôi phàn nàn việc ấy với Binh Tư. Binh Tư là một người láng giềng khác của tôi. Hắn làm nghề ăn trộm nên vốn không ưa lão Hạc bởi vì lão lương thiện quá. Hắn bĩu môi và bảo:
- Lão làm bộ đấy!
(Nam Cao, Lão Hạc)
Trả lời:
Các câu ghép:
- U van Dần, u lạy Dần! được nối với nhau bằng dấu phẩy
- Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ. Được nối bằng quan hệ từ
- Sáng nay người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương không? Không dùng từ nối
- Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lí vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy. sử dụng từ nối.
2. Với mỗi cặp quan hệ từ dưới đây, hãy đặt một câu ghép:
a) vì... nên... (hoặc bởi vì... cho nên...; sở dĩ... là vì...).
b) nếu... thì... (hoặc hễ... thì; giá... thì...).
c) tuy... nhưng... (hoặc mặc dù... nhưng...).
d) không những...mà...(hoặc không chỉ... mà...; chẳng những... mà...).
trả lời:
a. Vì hôm nay tôi ốm nên tôi phải nghỉ học
b. Nếu hôm nay trời không mưa thì chúng ta đi picnic
c. Tuy không đạt giải cao nhưng em đã rất cố gắng
d. không những xinh đẹp mà cô ấy còn học rất giỏi
3. Chuyển những câu ghép em vừa đặt được thành những câu ghép mới bằng một trong hai cách sau:
a) Bỏ bớt một quan hệ từ.
b) Đảo lại trật tự các vế câu.
Trả lời:
a. hôm nay tôi ốm, tôi phải nghỉ học
b. cô ấy học rất giỏi và sinh đẹp
4. Đặt câu ghép với mỗi cặp từ hô ứng dưới đây:
a)... vừa... đã... (hoặc... mới... đã;...chưa... đã...)
b)....đâu... đấy (hoặc...nào... nấy;... sao.... vậy...)
c)... càng... càng...
trả lời:
a. cô ấy vừa về đến nhà đã phải làm công việc nhà
b. chuyện đâu còn có đấy
c. mưa càng to thì nước càng dần cao.
5. Viết một đoạn văn ngắn về một trong các đề tài sau (trong đoạn văn có sử dụng ít nhất là một câu ghép)
a) Thay đổi thói quen sử dụng bao bì ni lông.
b) Tác dụng của việc lập dàn ý trước khi viết bài tập làm văn.
Trên đây là bài soạn về Câu ghép, qua câu ghép ta biết được từ ghép và các công dụng của từ ghép. Các vế trong cấu ghép được nối với nhau bằng dấu phẩy, quan hệ từ, cặp từ hô ứng. Hi vọng bài viết đã cung cấp đầy dủ những kiến thức cho các em về Từ ghép.
Xem thêm: Soạn bài Thông tin về ngày Trái Đất năm 2000 lớp 8 ngắn gọn
Trong ngữ văn, câu là một thành phần rất quan trọng để tạo nên đoạn và văn bản. Chúng ta đã được học câu cảm than, câu đặc biệt, câu rút gọn,… và giờ chúng ta học một loại câu mới đó là Câu ghép. Câu ghép khác gì với những loại câu khác? Đặc điểm của câu ghép như thế nào?. Bài soạn dưới đây, vforum xin giới thiệu đến bạn bài soạn Câu ghép. Hi vọng các em sẽ nhận dược những kiến thức cần thiết cho bài học.
I – ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU GHÉP
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới.
Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rơi rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường. Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết. Nhưng mỗi lần thấy mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường, lòng tôi lại tưng bừng rộn rã. Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh, mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.
(Thanh Tịnh, Tôi đi học)
1. Tìm các cụm C-V trong những câu in đậm.
Câu in đậm có cụm C-V là: mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp.
2. Phân tích cấu tạo của những câu có hai hoặc nhiều cụm C-V.
Trả lời:
Câu có hoặc nhiều cụm C-V là: “Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học.” và câu “Tôi quên thế nào được”.
3. Trình bày kết quả phân tích ở hai bước trên vào bảng theo mẫu sau:
| Câu có 1 cụm C-V | ||
| Câu có 1 hoặc nhiều cụm C-V | Câu có cụm C-V nhỏ nằm trong cụm C-V lớn | |
| Câu có các cụm C-V không bao chứa nhau |
Trả lời:
4. Dựa vào những kiến thức đã học ở các lớp dưới, hãy cho biết câu nào trong những câu trên là câu đơn, câu nào là câu ghép.
Trả lời:
Những câu ghép là: tất cả 3 câu đều là câu ghép
II – CÁCH NỐI CÁC VẾ CÂU
1. Tìm thêm các câu ghép trong đoạn trích ở mục I.
Trả lời:
Những câu ghép trong đoạn trích mục 1 là:
- “Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại náo nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.”
- “Những ý tưởng ấy tôi chưa lần nào ghi lên giấy, vì hồi ấy tôi không biết ghi và ngày nay tôi không nhớ hết.”
2. Trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng cách nào?
Trả lời:
Trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng cách:
- nối các vế bằng dấu phẩy
- nối các vế bằng quan hệ từ
- nối các vế bằng cặp từ hô ứng
3. Dựa vào những kiến thức đã học ở các lớp dưới, hãy nêu thêm ví dụ về cách nối các vế câu trong câu ghép.
III – LUYỆN TẬP
1. Tìm câu ghép trong các đoạn trích dưới đây. Cho biết trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng những cách nào.
a) – Dần buông chị ra, đi con! Dần ngoan lắm nhỉ! U van Dần, u lạy Dần! Dần hãy để cho chị đi với u, đừng giữ chị nữa. Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ! Sáng ngày người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương không. Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lí vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy.
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
b) Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng. Giá những cổ tục(14) đã đày đoạ mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thuỷ tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi.
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
c) Rồi hai con mắt long lanh của cô tôi chằm chặp đưa nhìn tôi. Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất: lòng tôi càng thắt lại, khoé mắt tôi đã cay cay.
(Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)
d) Một hôm, tôi phàn nàn việc ấy với Binh Tư. Binh Tư là một người láng giềng khác của tôi. Hắn làm nghề ăn trộm nên vốn không ưa lão Hạc bởi vì lão lương thiện quá. Hắn bĩu môi và bảo:
- Lão làm bộ đấy!
(Nam Cao, Lão Hạc)
Trả lời:
Các câu ghép:
- U van Dần, u lạy Dần! được nối với nhau bằng dấu phẩy
- Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ. Được nối bằng quan hệ từ
- Sáng nay người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương không? Không dùng từ nối
- Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lí vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần nữa đấy. sử dụng từ nối.
- Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ không khóc ra tiếng. sử dụng từ nối
- “Giá những cổ tục đã đày đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thủy tinh, đầu mẫu gỗ, tôi quyết vồ lấy ngay mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi.” Dùng quan hệ từ
- Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất: lòng tôi càng thắt lại, khóe mắt tôi đã cay cay. Không dùng từ nối
- Hắn làm nghề ăn trộm nên vốn không ưa lão Hạc bởi vì lão lương thiện quá. Nối bằng từ nối.
2. Với mỗi cặp quan hệ từ dưới đây, hãy đặt một câu ghép:
a) vì... nên... (hoặc bởi vì... cho nên...; sở dĩ... là vì...).
b) nếu... thì... (hoặc hễ... thì; giá... thì...).
c) tuy... nhưng... (hoặc mặc dù... nhưng...).
d) không những...mà...(hoặc không chỉ... mà...; chẳng những... mà...).
trả lời:
a. Vì hôm nay tôi ốm nên tôi phải nghỉ học
b. Nếu hôm nay trời không mưa thì chúng ta đi picnic
c. Tuy không đạt giải cao nhưng em đã rất cố gắng
d. không những xinh đẹp mà cô ấy còn học rất giỏi
3. Chuyển những câu ghép em vừa đặt được thành những câu ghép mới bằng một trong hai cách sau:
a) Bỏ bớt một quan hệ từ.
b) Đảo lại trật tự các vế câu.
Trả lời:
a. hôm nay tôi ốm, tôi phải nghỉ học
b. cô ấy học rất giỏi và sinh đẹp
4. Đặt câu ghép với mỗi cặp từ hô ứng dưới đây:
a)... vừa... đã... (hoặc... mới... đã;...chưa... đã...)
b)....đâu... đấy (hoặc...nào... nấy;... sao.... vậy...)
c)... càng... càng...
trả lời:
a. cô ấy vừa về đến nhà đã phải làm công việc nhà
b. chuyện đâu còn có đấy
c. mưa càng to thì nước càng dần cao.
5. Viết một đoạn văn ngắn về một trong các đề tài sau (trong đoạn văn có sử dụng ít nhất là một câu ghép)
a) Thay đổi thói quen sử dụng bao bì ni lông.
b) Tác dụng của việc lập dàn ý trước khi viết bài tập làm văn.
Trên đây là bài soạn về Câu ghép, qua câu ghép ta biết được từ ghép và các công dụng của từ ghép. Các vế trong cấu ghép được nối với nhau bằng dấu phẩy, quan hệ từ, cặp từ hô ứng. Hi vọng bài viết đã cung cấp đầy dủ những kiến thức cho các em về Từ ghép.
Xem thêm: Soạn bài Thông tin về ngày Trái Đất năm 2000 lớp 8 ngắn gọn
