Hướng dẫn soạn bài Liên kết các đoạn văn trong văn bản trong SGK Ngữ Văn 8
Ở bài học trước, các em đã được học về cách xây dựng đoạn văn trong văn bản. Như vậy các em cũng đã có thể tự hình dung được những bước cần làm để hoàn chỉnh một đoạn văn. Và ngày hôm nay, chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu Liên kết các đoạn văn trong văn bản. Đây là một bước rất quan trọng, bởi nó sẽ liên kết các đoạn văn lại với nhau để tạo thành một văn bản hoàn chỉnh. Bài soạn Liên kết các đoạn văn trong văn bản do Vforum biên soạn dưới đây sẽ giới thiệu cho các em tác dụng của việc liên kết và cách liên kết các đoạn văn trong văn bản. Hi vọng sẽ mang đến những kiến thức bổ ích cho các em.
I – TÁC DỤNG CỦA VIỆC LIÊN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN
1. Hai đoạn văn sau đây có mối liên hệ gì không? Tại sao?
Trước sân trường làng Mĩ Lí dày đặc cả người. Người nào áo quần cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tươi và sáng sủa.
Lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính mấy bản đồ treo trên tường. Tôi không có cảm tưởng nào khác là nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
Trả lời:
Hai đoạn văn trên không liên kết, vì chúng không theo mọt trình tự hay hệ thống nào.
2. Đọc lại hai đoạn văn của Thanh Tịnh và trả lời câu hỏi.
Trước sân trường làng Mĩ Lí dày đặc cả người. Người nào áo quần cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tươi và sáng sủa.
Trước đó mấy hôm, lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính mấy bản đồ treo trên tường. Tôi không có cảm tưởng nào khác là nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
(Tôi đi học)
Câu hỏi:
a) Cụm từ trước đó mấy hôm bổ sung ý nghĩa gì cho đoạn văn thứ hai?
b) Theo em, với cụm từ trên, hai đoạn văn đã liên hệ với nhau như thế nào?
c) Cụm từ trước đó mấy hôm là phương tiện liên kết đoạn. Hãy cho biết tác dụng của việc liên kết đoạn trong văn bản.
trả lời:
a) Cụm từ trước đó mấy hôm bổ sung ý nghĩa là sự việc đã diễn ra rồi, và được mấy hôm rồi cho đoạn văn thứ hai
b) Theo em, với cụm từ trên, hai đoạn văn đã liên hệ với nhau về thời gian
c) Cụm từ trước đó mấy hôm là phương tiện liên kết đoạn. Hãy cho biết tác dụng của việc liên kết đoạn trong văn bản. ghi nhớ sách giáo khoa.
II – CÁCH LIÊN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN
1. Dùng từ ngữ để liên kết các đoạn văn
a) Đọc hai đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới.
Bắt đầu là tìm hiểu. Tìm hiểu phải đặt bài văn vào hoàn cảnh lịch sử của nó. Thế là cần đến khoa học lịch sử, lịch sử dân tộc, có khi cả lịch sử thế giới.
Sau khâu tìm hiểu là khâu cảm thụ. Hiểu đúng bài văn đã tốt. hiểu đúng cũng bắt đầu thấy nó hay, nhưng chưa đủ.
(Theo Lê Trí Viễn)
- Hai đoạn văn trên liệt kê hai khâu của quá trình lĩnh hội và cảm thụ tác phẩm văn học. Đó là những khâu nào?
- Tìm các từ ngữ liên kết trong hai đoạn văn trên.
- Để liên kết các đoạn có quan hệ liệt kê, ta thường dùng các từ ngữ có tác dụng liệt kê. Hãy kể tiếp các phương tiện liên kết có quan hệ liệt kê (trước hết, đầu tiên,...)
Trả lời:
- Hai đoạn văn trên liệt kê hai khâu của quá trình lĩnh hội và cảm thụ tác phẩm văn học. Đó là khâu tìm hiểu và cảm thụ.
- Các từ ngữ liên kết trong hai đoạn văn trên: bắt đầu, sau
- Để liên kết các đoạn có quan hệ liệt kê, ta thường dùng các từ ngữ có tác dụng liệt kê. Hãy kể tiếp các phương tiện liên kết có quan hệ liệt kê (trước hết, đầu tiên,...): tiếp theo, tiếp đến, sau đó,….
b) Đọc hai đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới.
Trước đó mấy hôm, lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính mấy bản đồ treo trên tường. Tôi không có cảm tưởng nào khác là nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
Nhưng lần này lại khác. Trước mắt tôi trường Mĩ Lí trông vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình làng Hoà Ấp. Sân nó rộng, mình nó cao hơn trong những buổi trưa hè đầy vắng lặng. Lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ.
(Thanh Tịnh, Tôi đi học)
- Tìm quan hệ ý nghĩa giữa hai đoạn văn trên.
- Tìm từ ngữ liên kết trong hai đoạn văn đó
- Để liên kết hai đoạn văn có ý nghĩa đối lập, ta thường dùng từ ngữ biểu thị ý nghĩa đối lập. Hãy tìm thêm các phương tiện liên kết đoạn có ý nghĩa đối lập (nhưng, trái lại,...)
Trả lời:
- Quan hệ ý nghĩa giữa hai đoạn văn trên: đối lập, tương phản
- Từ ngữ liên kết trong hai đoạn văn: Lần ấy… - Nhưng lần này…
- Để liên kết hai đoạn văn có ý nghĩa đối lập, ta thường dùng từ ngữ biểu thị ý nghĩa đối lập. các phương tiện liên kết đoạn có ý nghĩa đối lập (nhưng, trái lại,...): song, trái lại, ngược lại, thế mà,…
c) Đọc lại hai đoạn văn ở mục 1.2. trang 50 – 51 và cho biết đó thuộc từ loại nào. Trước đó là khi nào?
Chỉ từ, đại từ cũng được dùng làm phương tiện liên kết đoạn. hãy kể tiếp các từ có tác dụng này (đó, này,...)
Trả lời:
Các chỉ từ, đại từ tương tự: này, đây, ấy,…
d) Đọc hai đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới.
Bây giờ, khi Bác viết gì cũng đưa cho một số đồng chí xem lại, chỗ nào khó hiểu thì các đồng chí bảo cho mình sửa chữa.
Nói tóm lại, viết cũng như mọi việc khác, phải có chí, chớ giấu dốt, nhờ tự phê bình và phê bình mà tiến bộ.
(Hồ Chí Minh, Cách viết)
- Phân tích mối quan hệ ý nghĩa giữa hai đoạn văn trên.
- Tìm từ ngữ liên kết trong hai đoạn văn đó.
- Để liên kết đoạn có ý nghĩa cụ thể với đoạn có ý nghĩa tổng kết, khái quát, ta thường dùng các từ ngữ có ý nghĩa tổng kết, khái quát sự việc. Hãy kể tiếp các phương tiện liên kết mang ý nghĩa tổng kết, khái quát (tóm lại, nhìn chung,...)
Trả lời:
Những từ ngữ có ý nghĩa tổng kết, khái quát: như vậy, nhìn chung, tổng kết lại,…
2. Dùng câu nối để liên kết các đoạn văn
Tìm câu liên kết giữa hai đoạn văn sau. Tại sao câu đó lại có tác dụng liên kết?
U lại nói tiếp:
- Chăn cho giỏi, rồi hôm nào phiên chợ u mua giấy về bố đóng sách cho mà đi học bên anh Thận.
Ái dà, lại còn chuyện đi học nữa cơ đấy! Học thích hơn hay đi chăn nghé thích hơn nhỉ? Thôi, cái gì làm một cái thôi. Thế thằng Các nó vừa chăn trâu vừa đi học đấy thì sao.
(Bùi Hiển, Ngày công đầu tiên của của Tí)
Trả lời:
Câu liên kết giữa hai đoạn văn "Ái dà, lại còn chuyện đi học nữa cơ đấy!"
Qua bài soạn Liên kết các đoạn văn trong văn bản, các em cần phải nắm được những kiến thức trọng tâm của bài học: tác dụng liên kết các đoạn văn (xác định được mối liên hệ giữa các đoạn văn) và các liên kết các đoạn văn (dùng từ ngữ hoặc dùng câu nối). Hi vọng bài viết đã cung cấp những kiến thức cơ bản cho các em về liên kết đoạn văn trong văn bản. Hẹn gặp lại các em trong những bài viết sau.
Xem thêm: Soạn bài Từ tượng hình, từ tượng thanh lớp 8 ngắn gọn
Ở bài học trước, các em đã được học về cách xây dựng đoạn văn trong văn bản. Như vậy các em cũng đã có thể tự hình dung được những bước cần làm để hoàn chỉnh một đoạn văn. Và ngày hôm nay, chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu Liên kết các đoạn văn trong văn bản. Đây là một bước rất quan trọng, bởi nó sẽ liên kết các đoạn văn lại với nhau để tạo thành một văn bản hoàn chỉnh. Bài soạn Liên kết các đoạn văn trong văn bản do Vforum biên soạn dưới đây sẽ giới thiệu cho các em tác dụng của việc liên kết và cách liên kết các đoạn văn trong văn bản. Hi vọng sẽ mang đến những kiến thức bổ ích cho các em.
I – TÁC DỤNG CỦA VIỆC LIÊN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN
1. Hai đoạn văn sau đây có mối liên hệ gì không? Tại sao?
Trước sân trường làng Mĩ Lí dày đặc cả người. Người nào áo quần cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tươi và sáng sủa.
Lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính mấy bản đồ treo trên tường. Tôi không có cảm tưởng nào khác là nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
Trả lời:
Hai đoạn văn trên không liên kết, vì chúng không theo mọt trình tự hay hệ thống nào.
2. Đọc lại hai đoạn văn của Thanh Tịnh và trả lời câu hỏi.
Trước sân trường làng Mĩ Lí dày đặc cả người. Người nào áo quần cũng sạch sẽ, gương mặt cũng vui tươi và sáng sủa.
Trước đó mấy hôm, lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính mấy bản đồ treo trên tường. Tôi không có cảm tưởng nào khác là nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
(Tôi đi học)
Câu hỏi:
a) Cụm từ trước đó mấy hôm bổ sung ý nghĩa gì cho đoạn văn thứ hai?
b) Theo em, với cụm từ trên, hai đoạn văn đã liên hệ với nhau như thế nào?
c) Cụm từ trước đó mấy hôm là phương tiện liên kết đoạn. Hãy cho biết tác dụng của việc liên kết đoạn trong văn bản.
trả lời:
a) Cụm từ trước đó mấy hôm bổ sung ý nghĩa là sự việc đã diễn ra rồi, và được mấy hôm rồi cho đoạn văn thứ hai
b) Theo em, với cụm từ trên, hai đoạn văn đã liên hệ với nhau về thời gian
c) Cụm từ trước đó mấy hôm là phương tiện liên kết đoạn. Hãy cho biết tác dụng của việc liên kết đoạn trong văn bản. ghi nhớ sách giáo khoa.
II – CÁCH LIÊN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN
1. Dùng từ ngữ để liên kết các đoạn văn
a) Đọc hai đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới.
Bắt đầu là tìm hiểu. Tìm hiểu phải đặt bài văn vào hoàn cảnh lịch sử của nó. Thế là cần đến khoa học lịch sử, lịch sử dân tộc, có khi cả lịch sử thế giới.
Sau khâu tìm hiểu là khâu cảm thụ. Hiểu đúng bài văn đã tốt. hiểu đúng cũng bắt đầu thấy nó hay, nhưng chưa đủ.
(Theo Lê Trí Viễn)
- Hai đoạn văn trên liệt kê hai khâu của quá trình lĩnh hội và cảm thụ tác phẩm văn học. Đó là những khâu nào?
- Tìm các từ ngữ liên kết trong hai đoạn văn trên.
- Để liên kết các đoạn có quan hệ liệt kê, ta thường dùng các từ ngữ có tác dụng liệt kê. Hãy kể tiếp các phương tiện liên kết có quan hệ liệt kê (trước hết, đầu tiên,...)
Trả lời:
- Hai đoạn văn trên liệt kê hai khâu của quá trình lĩnh hội và cảm thụ tác phẩm văn học. Đó là khâu tìm hiểu và cảm thụ.
- Các từ ngữ liên kết trong hai đoạn văn trên: bắt đầu, sau
- Để liên kết các đoạn có quan hệ liệt kê, ta thường dùng các từ ngữ có tác dụng liệt kê. Hãy kể tiếp các phương tiện liên kết có quan hệ liệt kê (trước hết, đầu tiên,...): tiếp theo, tiếp đến, sau đó,….
b) Đọc hai đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới.
Trước đó mấy hôm, lúc đi ngang qua làng Hoà An bẫy chim quyên với thằng Minh, tôi có ghé lại trường một lần. Lần ấy trường đối với tôi là một nơi xa lạ. Tôi đi chung quanh các lớp để nhìn qua cửa kính mấy bản đồ treo trên tường. Tôi không có cảm tưởng nào khác là nhà trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng.
Nhưng lần này lại khác. Trước mắt tôi trường Mĩ Lí trông vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình làng Hoà Ấp. Sân nó rộng, mình nó cao hơn trong những buổi trưa hè đầy vắng lặng. Lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ.
(Thanh Tịnh, Tôi đi học)
- Tìm quan hệ ý nghĩa giữa hai đoạn văn trên.
- Tìm từ ngữ liên kết trong hai đoạn văn đó
- Để liên kết hai đoạn văn có ý nghĩa đối lập, ta thường dùng từ ngữ biểu thị ý nghĩa đối lập. Hãy tìm thêm các phương tiện liên kết đoạn có ý nghĩa đối lập (nhưng, trái lại,...)
Trả lời:
- Quan hệ ý nghĩa giữa hai đoạn văn trên: đối lập, tương phản
- Từ ngữ liên kết trong hai đoạn văn: Lần ấy… - Nhưng lần này…
- Để liên kết hai đoạn văn có ý nghĩa đối lập, ta thường dùng từ ngữ biểu thị ý nghĩa đối lập. các phương tiện liên kết đoạn có ý nghĩa đối lập (nhưng, trái lại,...): song, trái lại, ngược lại, thế mà,…
c) Đọc lại hai đoạn văn ở mục 1.2. trang 50 – 51 và cho biết đó thuộc từ loại nào. Trước đó là khi nào?
Chỉ từ, đại từ cũng được dùng làm phương tiện liên kết đoạn. hãy kể tiếp các từ có tác dụng này (đó, này,...)
Trả lời:
Các chỉ từ, đại từ tương tự: này, đây, ấy,…
d) Đọc hai đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới.
Bây giờ, khi Bác viết gì cũng đưa cho một số đồng chí xem lại, chỗ nào khó hiểu thì các đồng chí bảo cho mình sửa chữa.
Nói tóm lại, viết cũng như mọi việc khác, phải có chí, chớ giấu dốt, nhờ tự phê bình và phê bình mà tiến bộ.
(Hồ Chí Minh, Cách viết)
- Phân tích mối quan hệ ý nghĩa giữa hai đoạn văn trên.
- Tìm từ ngữ liên kết trong hai đoạn văn đó.
- Để liên kết đoạn có ý nghĩa cụ thể với đoạn có ý nghĩa tổng kết, khái quát, ta thường dùng các từ ngữ có ý nghĩa tổng kết, khái quát sự việc. Hãy kể tiếp các phương tiện liên kết mang ý nghĩa tổng kết, khái quát (tóm lại, nhìn chung,...)
Trả lời:
Những từ ngữ có ý nghĩa tổng kết, khái quát: như vậy, nhìn chung, tổng kết lại,…
2. Dùng câu nối để liên kết các đoạn văn
Tìm câu liên kết giữa hai đoạn văn sau. Tại sao câu đó lại có tác dụng liên kết?
U lại nói tiếp:
- Chăn cho giỏi, rồi hôm nào phiên chợ u mua giấy về bố đóng sách cho mà đi học bên anh Thận.
Ái dà, lại còn chuyện đi học nữa cơ đấy! Học thích hơn hay đi chăn nghé thích hơn nhỉ? Thôi, cái gì làm một cái thôi. Thế thằng Các nó vừa chăn trâu vừa đi học đấy thì sao.
(Bùi Hiển, Ngày công đầu tiên của của Tí)
Trả lời:
Câu liên kết giữa hai đoạn văn "Ái dà, lại còn chuyện đi học nữa cơ đấy!"
Qua bài soạn Liên kết các đoạn văn trong văn bản, các em cần phải nắm được những kiến thức trọng tâm của bài học: tác dụng liên kết các đoạn văn (xác định được mối liên hệ giữa các đoạn văn) và các liên kết các đoạn văn (dùng từ ngữ hoặc dùng câu nối). Hi vọng bài viết đã cung cấp những kiến thức cơ bản cho các em về liên kết đoạn văn trong văn bản. Hẹn gặp lại các em trong những bài viết sau.
Xem thêm: Soạn bài Từ tượng hình, từ tượng thanh lớp 8 ngắn gọn
