Tơ lapsan, enang, visco, capron, polieste thuộc loại nào, các loại tơ thường gặp

Tìm hiểu về Tơ lapsan, enang, visco, capron, polieste thuộc loại nào? Các loại tơ nào chúng ta sẽ thường gặp?


Trong cuộc sống của chúng ta, các hợp chất hữu cơ hiện hữu ở khắp mọi nơi, ngay cả quần áo ta mặc cũng có cấu tạo tư các hợp chất hữu cơ. Những chất liệu tạo nên dù tự nhiên hay nhân tạo hầu hết là các loại tơ tổng hợp hoặc bán tổng hợp (nhân tạo) điều chế nên. Chúng ta cùng tìm hiểu một số loại tơ như tơ lapsan, tơ enang, tơ visco,, tơ capron hay polieste và một số loại tơ thường gặp, xem chúng có cấu tạo như thế nào, thuộc loại nào và ứng dụng của chúng ra sao nhé.

- Tơ lapsan: Là một loại polieste được tổng hợp từ axit terephtalic và etylen glycol.

• Đây là phản ứng đồng trùng ngưng hợp xảy ra dưới điều kiện xúc tác, nhiệt độ cao và áp suất. Vì đây là phản ứng este hóa giữa axit và ancol nên sản phẩm tạo thành gọi là polieste. Liên kết trong mạch polime khá bền vững, khó bị phân hủy ở nhiệt độ thường. Khi xảy ra phản ứng đốt cháy sợi tơ lapsan chỉ tạo mụi Cacbon, một số sản phẩm khí nhẹ phân tử.
• Tơ lapsan là tơ tổng hợp vì người ta phải dùng tới 100% các loại hóa chất để điều chế nên loại tơ này. Nó có ưu điểm là bền, sợi tạo thành đẹp mắt, có độ dẻo dai nhất định. Bởi vậy mà tơ lapsan là một loại nhiên liệu để dệt vải, dệt lưới.. may quần áo, túi xách, mũ nón,..

- Tơ enang: Là một loại poliamit được tổng hợp từ axit w-amino enantoic.

• Đây phản ứng tự trùng ngưng của amino axit có 2 nhóm chức –NH2 và –COOH tự phản ứng với nhau. Vì đây là phản ứng trùng hợp amino axit nên sản phẩm được gọi là poliamit. Sản phẩm tạo thành là polime có mắc xích có 7 nguyên tử C nên còn gọi là Nilong-7.
• Liên kết giữa các mắc xích là liên kết -C-N- rất bền. Hiệu độ âm điện của 2 nguyên tố này cũng chênh lệch không đáng kể nên cũng rất khó bị phân hủy ở nhiệt độ thường.

- Tơ capron: là một loại poliamit được tổng hợp từ e-amino caproic.

• Đây là phản ứng tự trùng ngưng của amino axit tương tự như ở tơ enang. Sản phẩm tạo thành là polime có mắc xích có 6 nguyên tử C nên còn gọi là Nilong-6.
• Các loại tơ poliamit như tơ enang và tơ capron trên đây đều là những hơp chất bền, dai nên được dùng là vải may mặc tốt, hay làm võng nằm, lưới bắt cá, chỉ khâu, các sợi dây thừng,..
• Cả 2 loại tơ enang và tơ capron đều bền ở nhiệt độ thường. Tuy nhiên khi đốt cháy ở nhiệt độ cao thì tạo thành sản phẩm khí có mùi khai của NH3, các sản phẩm khí khác và chất rắn màu đen mịn là mụi than Cacbon.

- Tơ visco: là một trong số các loại tơ nhân tạo được sử dụng phổ biến hiện nay.Tơ visco được tổng hợp khi cho xenlulozo và trong dung dịch xút NaOH với sự xúc tác của CS2 (Cacbon sunfua).
Tơ visco được điều chế trực tiếp từ phản ứng thông thường bằng phản ứng hòa tan. Xenlulozo là hợp chất polime có sẵn trong tự nhiên nên sợi tổng hợp được thuộc loại tơ bán tổng hợp (hay nhân tạo) là vì lí do này.
Đặc tính của sợi tơ visco cũng như các loại tơ bán tổng hơp vẫn là sự dẻo dai. Dù cấu trúc có phần không gian hơn so với sợi tơ lapsan, tơ capron, tơ enang, nhưng đó vẫn là các liên kết chính vẫn là mạch thằng (vì xenlulozo có cấu trúc gồm các mắc xích là vòng không gian 6 cạnh)

- Để có 1 cái nhìn tổng thể về các loại tơ thì chúng ta cùng xem xét sơ đồ sau:


Bài viết trên đây đã nêu rõ sơ lược về các loại tơ. Đặc biệt hơn là các em đã được nắm vững các cách điều chế tơ lapsan, enang, visco, capron. Hy vọng các em có thể phân biệt được các loại tơ khác nhau như tơ polieste, tơ poliamit và nhận biết được một số loại tơ thường gặp trong cuộc sống. Chúc các em học tốt.

Xem thêm: Các axit mạnh và axit yếu thường gặp