Top những bài thơ hay nhất của Xuân Diệu

Xuân Diệu có những bài thơ nào hay nhất nhỉ?

​

​

​

Một ítnắng, vài ba sương mỏng thắm,
Mấy cành xanh, năm bảy sắc yêu yêu
Thế là xuân. Tôi không hỏi chi nhiều.
Xuân đã sẵn trong lòng tôi lai láng.
Xuân không chỉ ở mùa xuân ba tháng;
Xuân là khi nắng rạng đến tình cờ,
Chim trên cành há mỏ hót ra thơ;
Xuân là lúc gió về không định trước.
Đông đang lạnh bỗng một hôm trở ngược,
Mây bay đi để hở một khung trời
Thế là xuân. Ngày chỉ ấm hơi hơi,
Như được nắm một bàn tay son trẻ…
Xuân ở giữa mùa đông khi nắng hé;
Giữa mùa hè khi trời biếc saumưa;
Giữa mùa thu khi gió sáng bay vừa
Lùa thanh sắc ngẫu nhiên trong áo rộng.
Nếu lá úa trên cành bàng không rụng,
Mà hoa thưa ửng máu quá ngày thường;
Nếu vườn nào cây nhãn bỗng ra hương,
Là xuân đó. Tôi đợi chờ chi nữa?
*
Bình minh quá, mỗi khi tình lại hứa,
Xuân ơi xuân vĩnh viễn giữa lòng ta
Khi những em gặp gỡ giữa đường qua
Ngừng mắt lại, để trao cười, bỡ ngỡ.
Ấy là máu báo tin lòng sắp nở
Thêm một phen, tuy đã mấy lần tàn.
Ấy là hồn giăng rộng khắp không gian
Để đánh lưới những duyên hờ mới mẻ?
Ấy những cánh chuyển trong lòng nhẹ nhẹ
Nghe xôn xao rờn rợn đến hay hay…
Ấy là thư hồi hộp đón trong tay;
Ấy dư âm giọng nói đã lâu ngày
Một sớm tim bỗng dịu dàng đồng vọng…
Miễn trời sáng, mà lòng ta dợn sóng,
Thế là xuân. Hà tất đủ chim, hoa?
Kể chi mùa, thời tiết, với niên hoa,
Tình không tuổi, và xuân không ngày tháng.


Quả thật, xuân trong cảm thức của Xuân Diệu là “Nguyên đán” của tình yêu, là sự khai mở của tâm hồn con người. Nó mời gọi và hiến dâng, nồng nàn và say đắm. Nó tồn sinh như một giá trị vĩnh hằng. Nó là “xuân không mùa”. Nó vượt cả không gian, thời gian, không chịu sự ràng buộc vào qui luật vận động của đất trời.


​

Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất;
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi.
Của ong bướm này đây tuần trăng mật;
Này đây hoa của đồng nội xanh rì;
Này đây lá của cành tơ phơ phất;
Của yến anh này đây khúc tình si.
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi;
Mỗi sáng sớm, thần vui hằng gõ cửa;
Tháng giêngngon như một cặp môi gần;
Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.
Xuân đang tới, nghĩa là xuân đang qua,
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,
Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất.
Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật,
Không cho dài thời trẻ của nhân gian,
Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,
Nếu đến nữa không phải rằng gặp lại.
Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi,
Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời;
Mùi tháng, năm đều rớm vị chia phôi,
Khắp sông, núi vẫn than thầm tiễn biệt…
Cơn gió xinh thì thào trong lá biếc,
Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi?
Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi,
Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa?
Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa…
Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm,
Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng,
Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
– Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!


Với ngôn từ trau chuốt, mượt mà, Xuân Diệu dường như đang thổi hồn vào từng câu, từng chữ của đoạn thơ khiến nó trở nên sinh động và hấp dẫn. Bức tranh thiên nhiên tươi vui, đầy màu sắc đang tràn ra qua từng câu thơ. Điệp từ “này đây” bộc lộ niềm vui tơi phơi phới, hân hoan của tác giả khi được đắm say trong khung cảnh tuyệt vời như thế này. Lòng tràn đầy rạo rực và tin yêu. Có lẽmùa xuântrong thơ Xuân Diệu có sự phá cách khá độc đáo khi tác giả nhìn mùa xuân là “tuần tháng mật” ngào ngào và mê đắm. Mùa xuân đẹp là thế, thiên nhiên rạo rực như vậy nhưng bỗng nhiên Xuân Diệu chuyển đổi cảm xúc và giọng thơ như nhanh và vội hơn:


​

Lá bàng non ngon lành như ăn được.
Trời tạnh mà lá mới ướt như mưa.
Nhựa bàng đỏ còn thắm đầu lá biếc;
Gió rào rào tốc áo lá còn thưa.
Một dẫy cây bàng tuổi còn trẻ lắm
Biết gió đùa nên cây lại đùa hơn.
Những chồi nhọn vui tươi châm khoảng thắm,
Cành lao xao chuyền ánh lá xanh rờn.
Tôi đi giữa buổi đầu ngày, đi giữa
Buổi đầu xuân – đi giữa buổi đầu tiên
Như sáng nay cuộc đời vừa mới mở.
Và ban đầu cây với gió cười duyên.


Trong cảm thức của Xuân Diệu về mùa xuân, thì tình yêu và tuổi trẻ bao giờ cũng song hành với mùa xuân. Nó tồn tại như một thực thể của tâm hồn, tinh tế mà tha thiết, lắng sâu... Và không chỉ song hành mà xuân và tình yêu trong cảm thức của Xuân Diệu còn là sự gắn kết, ràng rịt giữa con người với đất trời. Đó là một bản giao hưởng, là tiếng vọng đa thanh, đa cảm của tâm hồn con người trong sự giao hòa với tự nhiên.



​

Giữa vườn inh ỏi tiếng chim vui
Thiếu nữ nhìn sương chói mặt trời
Sao buổi đầu xuân êm ái thế!
Cánh hồng kết những nụ cười tươi
Ánh sáng ôm trùm những ngọn cao
Cây vàng rung nắng lá xôn xao
Gió thơm phơ phất bay vô ý
Đem đụng cành mai sát nhánh đào
Tóc liễu buông xanh quá mỹ miều
Bên màu hoa mới thắm như kêu
Nỗi gì âu yếm qua không khí
Như thoảng đưa mùi hương mến yêu
Này lượt đầu tiên thiếu nữ nghe
Nhạc thầm lên tiếng hát say mê
Mùa xuân chín ửng trên đôi má
Xui khiến lòng ai thấy nặng nề…
Thiếu nữ bâng khuâng đợi một người
Chưa từng hẹn đến – giữa xuân tươi
Cùng chàng trai trẻ xa xôi ấy
Thiếu nữ làm duyên, đứng mỉm cười


Mùa xuân là mùa của thi ca. Có lẽ, không một nhà thơ nào lại không có ít nhất một lần viết về mùa xuân. Song đối với Xuân Diệu, mùa xuân còn là mùa của tình yêu. “Nụ cười Xuân” là bài thơ tuyệt đẹp về mùa xuân của “ông hoàng thơ tình Việt Nam” Xuân Diệu và cũng là bài thơ tình hay nhất của ông.


​

Mùa xuân về trong tiếng ca chim,
Trên nước xanh sông, trong liễu rèm.
Chưa hái được hoa mang tặng em
Nên một cành thơ em tạm đem.
Ánh xuân mỗi sớm hồng tươi mướt,
Những ống khói cao bèn nhận trước.
Ruộng xanh đã cấy đến châi trời
Lóng lánh mạ soi mình xuống nước.
Chưa hái được hoa mang tặng em
Nên một cành thơ anh tạm đem.
Cây trồng – ta chẳng trồng nêu tết –
Những lá đầu tiên vừa nhú biếc.
Người đi chợ búa tiếng chân ran,
Quần láng mới thâm còn sột soạt.
Chưa hái được hoa mang tặng em
Nên một cành thơ anh tạm đem.
Trên cảnh đồng quê thấy xếp hàng
Chạy dài như tận cuối không gian
Những dàn sắt dựng như ren sắt
Dẫn điện chuyền đi xâyhạnh phúc…
Chưa hái được hoa mang tặng em
Nên một cành thơ anh tạm đem.
Anh muốn mời em bước xuống thuyền,
Thuyền của đôi ta vào hiện thực
Dựa thếđêmtan, ngày sáng rực,
Thuyền ta đi dựng lấy thần tiên…
Đây một cành thơ anh tạm đem
Như nước xanh sông, như liễu rèm…


Mùa xuân của hồn thơ Xuân Diệu đó là sự cảm nhận về mùa xuân như biểu tượng cho sự sống của thiên nhiên mà phải có một tâm hồn tinh tế, biết lắng nghe của đất trời lúc giao mùa thì mới thấu cảm được những điều vị diệu ấy.


​

Một ngày xuân xanh tươi như mắt biếc,
GióbiểnĐông phơ phất thổi lên rừng.
Áo Việt Bắc màu chàm pha vững chắc
Cũng thêu thùa những đường nắng mênh mông.
Tôi bước đi trên những đường phá vỡ,
Lắng tai nghe kháng chiến hát mơ hồ.
Mùi chiến thắng gieo trong không khí nở,
Đường xuyên rừng hay đường lại Thủ Đô?
Chèo lá nhỏ xuôi xuôi buông thả mái,
Gió đem tơ đi nối những chân trời,
Những tay trẻ ôm tròn vòng thế giới;
Tự đâu về? Trái đất nổi bài vui.
Chàng vệ quốc súng mang đi rảo bước.
Ngựa giao thông nghiêng đầu ngoạm cỏ xanh.
Cầu khấp khểnh toé lên đôi ánh nước.
Quán cửa nhìn hàng lụa mắt long lanh.
Đàng xa ấy chắc lượn vòng tha thiết,
Giòng sông Lô ca hát ở Khu Mười.
Phố Đại Từ hay Cao Vân chẳng biết!
Ta là mình, mà anh cũng là tôi.
Máu tươi chảy ba năm trời chiến sĩ,
Có hôm nay một buổi sớm mai đời.
Muôn cổ họng chim trời kêu ríu rít
Khiến mặt trời bối rối cả đường tơ.


Xuân trong cảm thức của Xuân Diệu không dừng ở những cảm nhận về sự giao hòa giữaxuân với tình yêu, xuân với tuổi trẻ, xuân với thiên nhiênmà đã kết tinh thành lẽ sống với một khát vọng mạnh mẽ của một thi nhân luôn biết trân quí từng sát na của sự sống.


​

Trời xanh thế! Hàng cây thơ biết mấy!
Vườn non sao! Đường cỏ mộng bao nhiêu.
Khi Phạm Thái gặp Quỳnh Như thuở ấy,
Khi chàng Kim vừa được thấy nàng Kiều.
Hỡi năm tháng vội đi làm quá khứ!
Trời về đây! Và đem trở về đây
Rượu nơi mắt với khi nhìn ướm thử,
Gấm trong lòng và khi đứng chờ ngây.
Và nhạc phất dưới chân mừng sánh bước;
Và tơ giăng trong lời nhỏ khơi ngòi;
Tà áo mới cũng say mùi gió nước;
Rặng mi dài xao động ánh dương vui.
Thiêng liêng quá, những chiều không dám nói,
Những tay e, những đầu ngượng cúi mau;
Chim giữa nắng sao mà kêu đến chói!
Ôi vô cùng trong một phút nhìn nhau!
Cho ta xin, cho ta xin sắc đỏ,
Xin màu xanh về tô lại khung đời…
Trời ơi, trời ơi, đâu rồi tuổi nhỏ?
Hôm xưa đâu rồi, trời ơi! trời ơi!


Với Xuân Diệu,Tuổi trẻ - Yêu và Sốngchính làMùa xuânvàMùa xuâncũng chính làSống – Yêu và Tuổi trẻ. Sự hợp hôn diệu kỳ nầy là hiện thân của một tâm thức hiện sinh mà ở đó không có chỗ cho những mưu toan nhỏ nhen, tầm thường của những tâm hồn băng giá, vô cảm.


​

Sắc tàn, hương nhạt, mùa xuân rụng!
Những mặt hồng chia rẽ hết cười.
Đỡ lấy đài xiêu, nưng lấy nhị,
Hồn ơi, phong cảnh cũng là ngươi!
Duyên mỏng bay theo đỡ sắc buồn,
Cho mình hoa rụng cứ xinh luôn.
Phút giây hoá bướm lìa cây dạo,
Đến đất không nghe một tiếng hờn.
Gió tuy nhiu nhíu chỉ đưa hơi,
Sương dẫu chưa buông lệ ám trời;
Nhưng bóng chiều mau sa nặng lắm,
Mà hoa thì nhẹ: cánh rơi… rơi…
Trên đồng lỏng lẻo khói giờ cơm,
Ấy lúc sao êm hiện mấy chòm.
Thần chết thướt tha nương bóng héo,
Bắt đầu đi nhặt những hồn thơm.


Cảm thức xuân trong thơ Xuân Diệu vì thế cũng là một hệ giá trị góp phần làm nên sự bất tử của Xuân Diệu và thơ Xuân Diệu, một nhà thơ mà ngay từ khi mới hiện diện trên thi đàn đã được Hoài Thanh tôn vinh là nhà thơ “mới nhất trong các nhà thơ mới”


​

Bữa trước giêng hai dưới nắng đào,
Nhìn tôi cô muốn hỏi “vì sao?”
Khi tôi đến kiếm trên môi đẹp
Một thoáng cười yêu thoả khát khao.
– Vì sao giáp mặt buổi đầu tiên,
Tôi đã đày thân giữa xứ phiền,
Không thể vô tình qua trước cửa,
Biết rằng gặp gỡ đã vô duyên? –
Ai đem phân chất một mùi hương
Hay bản cầm ca! Tôi chỉ thương,
Chỉ lặng chuồi theo dòng xảm xúc
Như thuyền ngư phủ lạc trong sương
Làm sao cắt nghĩa được tình yêu!
Có nghĩa gì đâu, một buổi chiều
Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt,
Bằng mây nhè nhẹ, gió hiu hiu…
Cô hãy là nơi mấy khóm dừa
Dầm chân trong nước, đứng say sưa,
Để tôi là kẻ qua sa mạc
Tạm lánh hè gay; – thế cũng vừa.
Rồi một ngày mai tôi sẽ đi.
Vì sao, ai nỡ bỏ làm chi!
Tôi khờ khạo lắm, ngu ngơ quá
Chỉ biết yêu thôi, chẳng hiểu gì.


Trong bài thơ có một câu thơ rất hay đó là "Làm sao cắt nghĩa được tình yêu?". Một câu hỏi thật nhiều câu trả lời mà cũng chẳng biết đâu là câu trả lời. Tình yêu đến có bao giờ báo trước. Mấy ai yêu mà hiểu được thế nào là "yêu". Yêu, chợt đến, và chợt đi. Yêu, ngọt dịu và nhẹ nhàng. Như "nắng nhạt". Như "mây nhè nhẹ". Như "gió hiu hiu".Tình yêu đến, choán hết tâm trí ta, khiến ta nhìn đời với đôi mắt mộng mơ, thì còn tâm trí đâu mà suy nghĩ.


​

Đôi ta giàu lắm, bởi thêm nhau
Là cả nhân gian lại bắt đầu
Lại mới trời xanh, thanh nước biếc
Như vườn sáng sớm nở hoa cau
Hoa cau nứt mở tủa hoa ngà
Ánh sáng cùng hương lấp lánh hoa
Anh muốn tặng em hương thoảng ấy
Vô cùng dịu mát với sâu xa
Tình ta như thể nhánh hương cau
Cuốn cả vườn theo sức nhiệm mầu
Chim chóc ríu ran dan díu hót
Đôi ta giàu lắm, bởi thêm nhau


​

Anh chỉ có một tình yêu thứ nhất
Đem cho em kèm với một lá thư
Em không lấy là tình anh đã mất
Tình đã cho không lấy lại bao giờ .


Thư thì mỏng như suốt đời mộng ảo
Tình thì buồn như tất cả chia ly
Xếp khuôn giấy để hoài trong túi áo
Mãi trăm lần mới gấp lại đưa đi
Em xé như lòng non cùng giấy mới
Mây dần trôi hôm ấy phủ sơn khê
Thôi thôi nhé, hoa đã sầu dưới đất
Cười trên cành sao được nữa em ơi!


Anh chỉ có một tình yêu thứ nhất
Đem cho em là đã mất đi rồi!


Hơn ai hết Xuân Diệu thấu hiểu sâu sắc tình yêu cần thiết cho cuộc sống con người đến nhường nào, con người chỉ có thể sống có ý nghĩa trong sự gắn bó với tình yêu. Và có lẽ thế nên suốt cuộc đời mình, thi sĩ đã luôn trong tâm thế đi tìm những cung bậc cảm xúc tình yêu, và thơ là nơi ông gửi gắm bao cung bậc của con tim luôn tha thiết yêu đương đến si mê, cuồng nhiệt.


​

..Yêu tha thiết thế vẫn còn chưa đủ ?
..Anh tham lam, anh đòi hỏi quá nhiều,
..Anh biết rồi , em đã nói em yêu;
..Sao vẫn muốn nhắc một lời đã cũ ?


-Yêu tha thiết, thế vẫn còn chưa đủ,
Nếu em yêu mà chỉ để trong lòng;
Không tỏ hay, yêu mến cũng là không .
Và sắc đẹp chỉ làm bằng cẩm thạch .
Anh thèm muốn vô biên và tuyệt đích .
Em biết không ? Anh tìm kiếm em hoài .
Sự thật ngày nay, không thạt đến ngày mai ...
Thì ân ái có bao giờ lại cũ ?


Yêu tha thiết, thế vẫn còn chưa đủ ,
Phải nói yêu, trăm bận đến nghìn lần ;
Phải mặn nồng cho mãi mãi đêm xuân,
Đem chim bướm thả trong vườn tình ái .


Em phải nói, phải nói và phải nói
Bằng lời riêng nơi cuối mắt, đầu mày
Bằng nét vui, bằng vẻ thẹn, chiều say,
Bằng đầu ngả, bằng miệng cười, tay riết .


Bằng im lặng, bằng chi anh có biết!
Cốt nhất là em chớ lạnh như đông .
Chớ thản nhiên bên một kẻ cháy lòng ,
Chớ yên ổn như mặt hồ nước ngủ .


Yêu tha thiết, thế vẫn còn chưa đủ .


Xuân Diệu nâng niu những cảm xúc tình yêu vừa hé nở như nâng niu những gì quý giá nhất nhưng mong manh, dễ vỡ, dễ tan. Thái độ sống tích cực ấy của Xuân Diệu cho thấy ông không chỉ rất có ý thức gìn giữ tình yêu mà còntôn thờ tình yêu như một chân giá trị, một khát vọng mà cuộc đời hướng tới. Ông trân quý tình yêu như trân quý cuộc sống của chính mình, và tình yêu đẹp bao giờ cũng là mục đích để con người dấn thân và hy sinh mà không hề nuối tiếc.


​

Yêu là chết ở trong lòng một ít
Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu
Cho rất nhiều, song nhận chẳng bao nhiêu;
Người ta phụ, hoặc thờ ơ, chẳng biết .


Phút gần gũi cũng như giờ chia biệt .
Tưởng trăng tàn, hoa tạ với hồn tiêu,
Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu!
- Yêu là chết ở trong lòng một ít .
Họ lạc lối giữa u sầu mù mịt .
Những người si theo dõi dấu chân yêu ;
Và cảnh đời là sa mạc cô liêu
Và tình ái là sợi dây vấn vít .
Yêu, là chết ở trong lòng một ít .


Ngay ở tiêu đề chỉ vọn vẹn một chữ''yêu'',và mở đầu bài thơ lại thêm một chữ''yêu''nữa, đây như sự tương tư, rối bời của Xuân Diệu khi tìm thấy tình yêu, và nó cũng như một câu hỏi không chỉ cuốn lấy nhà thơ, mà còn cuốn lấy bao kẻ đôi mươi trẻ người, mà nhất là trẻ lòng theo cách nói của ông, câu hỏi ấy chính là: ''Tình yêu là gì nhỉ?''


​

Có một bận em ngồi xa anh quá ,
Anh bảo em ngồi xích lại gần hơn .
Em xích gần thêm một chút , anh hờn ,
em ngoan ngoãn xích gần thêm chút nữa .


Anh sắp giận , em mỉm cười vội vã
đến kề anh và mơn trớn :" Em đây ! "
Anh vui liền , nhưng bỗng lại buồn ngay ,
vì anh nghĩ : thế vẫn còn xa lắm .


Đôi mắt của người yêu, ôi vực thẳm !
Ôi trời xa , vầng trán của người yêu !
Ta thấy gì đâu sau sắc yêu kiều
mà ta riết giữa đôi tay thất vọng .
Dầu tin tưởng chung một đời , một mộng ,
em là em ; anh vẫn cứ là anh .
Có thể nào qua Vạn lý trường thành
của hai vũ trụ chứa đầy bí mật .
Thương nhớ cũ trôi theo ngày tháng mất ,
quá khứ anh , anh không nhắc cùng em .
_ Linh hồn ta còn u ẩn hơn đêm ,
ta chưa thấu , nữa là ai thấu rõ .
Kiếm mãi , nghi hoài , hay ghen bóng gió ,
anh muốn vào dò xét giấc em mơ ,
nhưng anh dấu em những mộng không ngờ ,
cũng như em dấu những điều quá thực ...


Hãy sát đôi đầu , hãy kề đôi ngực !
Hãy trộn nhau đôi mái tóc ngắn dài !
Những cánh tay ! Hãy quấn riết đôi vai !
Hãy dâng cả tình yêu lên sóng mắt !
Hãy khắng khít những cặp môi gắn chặt
cho anh nghe đôi hàm ngọc của răng ;
Trong say sưa , anh sẽ bảo em rằng :
" Gần thêm nữa ! Thế vẫn còn xa lắm ! "


Khao khát được yêu thương chính là nét độc đáo trong phong cách và con người Xuân Diệu. Những xúc cảm dạt dào cứ ùa về trong lòng người thi si trẻ. luôn mới mẻ về nội dung, đa dạng về cách thể hiện đã làm cho mỗi baì thơ của xuân diệu đều để lại trong lòng người đoc những ấn tượng riêng biệt.và Xa Cách chính là 1 điển hình như thế


​

Anh đã giết em , anh chôn em vào trái tim anh
Từ đây anh không còn được yêu em ở trong sự thật
Một cái gì đã qua , một cái gì đã mất
Ta nhìn nhau bốn mắt biết làm sao
Ôi! Em mến yếu ! Em vẫn là người anh yêu mến nhất
Cho đến bây giờ ruột anh vẫn thắt
Tim anh vẫn đập như vấp thời gian
Nhớ bao nhiêu yêu mến nồng nàn
Nhớ đoạn đời hai ta rạng rỡ
Nhớ trời đất cho anh mở
Nhớ
Muôn thuở thần tiên
Ôi! Xa em , anh như rơi vào vực không cùng
Đời anh không em lạnh lùng tê buốt
Nhưng còn anh , còn em mà đôi ta đã khác
Ta :Hai người xa lạ- phải đâu ta
Anh đã giết em , anh chôn em vào trái tim anh
Đêm nào anh cũng đi quanh em mà khóc
Anh vẫn ước được em tah thứ
Anh vẫn yêu em như thuở ban đầu
Thế mà tại sao ta vẫn xa nhau?
Tại em cồ chấp
Tại anh đã mất
Con đường đi tới trái tim em
Anh đã giết em rồi ,anh vẫn ngày đêm yêu mến
Em đã giết anh rồi , em vứt xác anh đâu?


Với bài thơ này Xuân Diệu muốn nói rằng: “Trong tình yêu là thế đấy! Khi đã yêu và khi đã mất nhau. Trong hai trái tim của người ra đi lẫn người ở lại đều nhớ đều thương đều không thể quên nhau được. Dù cả hai ai cũng biết rằng không thể ở bên nhau. Xa nhau là nhớ mà gần nhau lại thù.”


​

Khách ngồi lại cùng em trong chốc nữa
Vội vàng chi trăng sáng quá, khách ơi .
Đêm nay rằm : yến tiệc sáng trên trời;
Khách không ở, lòng em cô độc quá .
Khách ngồi lại cùng em! Đây gối lả .
Tay em đây mời khách ngả đầu say;
Đây rượu nồng . Và hồn của em đây,
Em cung kính đặt dưới chân hoàng tử .
Chớ đạp hồn em! Trăng từ viễn xứ
Đi khoan thai lên ngự đỉnh trời tròn .
Gió theo trăng từ biển thổi qua non;
Buồn theo gió lan xa từng thoáng rợn .
Lòng kỹ nữ cũng sầu như biển lớn
Chớ để riêng em phải gặp lòng em ;
Tay ái ân du khách hãy làm rèm,
Tóc xanh tốt em xin nguyền dệt võng .
Đẩy hộ hồn em triền miên trên sóng ,
Trôi phiêu liêu không vọng bến hay gành ;
Vì mình em không được quấn chân anh,
Tóc không phải những dây tình vướng víu,
Em sợ lắm . Giá băng tràn mọi nẻo .
Trời đầy trăng lạnh lẽo suốt xương da .
Người giai nhân bến đợi dưới cây già,
Tình du khách : thuyền qua không buộc chặt .
Lời kỹ nữ đã vỡ vì nước mắt
Cuộc yêu đương gay gắt vị làng chơi .
Người viễn du còn bận nhớ xa khơi,
Gỡ tay vướng để theo lời gió nước .


Xao xác tiếng gà . Trăng ngà lạnh buốt
Mắt run mờ, kỹ nữ thấy sông trôi .
Du khách đi . Du khách đã đi rồi .


​

Áo em để lại dáng hình
Treo trên mắc áo cho mình thấy thương
Đôi vai nho nhỏ bình thường
Khuỷu tay áo gợi hình xương tay gầy.
Sờn sờn đôi chỗ đâu đây.
Áo em nhuộm chắc, xanh tày biển xa,
Mấy khuy cúc áo thật thà.
Ngắn rồi - em để về nhà mặc thêm.


Áo nhìn anh thật thương em
Hiểu còn gian khổ cho nên tay gầy.
Áo em gần với anh thay!
Những khi khoai sắn là ngày cùng nhau.


Áo em thoang thoảng hoa câu
Áo em say đắm một màu trầm hương
Áo em ngày nhớ đêm thương
Áo em chín nắng mười sương anh chờ.




​

Hôm nay, trời nhẹ lên cao ,
Tôi buồn không hiểu vì sao tôi buồn .
Lá hồng rơi lặng ngõ thôn,
Sương trinh rơi kín từ nguồn yêu thương
Phất phơ hồn của bông hường
Trong hơi phiêu bạt còn vương máu hồng .
Nghe chừng gió nhớ qua sông,
E bên lau lách thuyền không vắng bờ .
Không gian như có dây tơ
Bước đi sẽ đứt, động hờ sẽ tiêu .
Êm êm chiều ngẩn ngơ chiều,
Lòng không sao cả, hiu hiu khẽ buồn ...




​

Làm thi sĩ, nghĩa là ru với gió
Mơ theo trăng, và vơ vẩn cùng mây
Để linh hồn ràng buộc bởi muôn dây
Hay chia sẻ bởi trăm tình yêu mến


Đây là quán tha hồ muôn khách đến
Đây là bình thu hợp trí muôn hương
Đây là vườn chim nhả hạt mười phương
Hoa mật ngọt chen giao cùng trái độc


Đôi giếng mắt đã chứa trời vạn hộc
Đôi bờ tai nào ngăn cản thanh âm
Của vu vơ nghe mãi tiếng kêu thầm
Của xanh thắm thấy luôn màu nói sẽ


Tay ấp ngực dò xem triều máu lệ
Nghìn trái tim mang trong một trái tim
Để hiểu vào giọng suối với lời chim
Tiếng mưa khóc, lời reo tia nắng động


Không có cánh nhưng vẫn thèm bay bổng
Đi trong sân mà nhớ chuyện trên trời
Trút ngàn năm trong một phút chơi vơi
Ngắm phong cảnh giữa hai bề lá cỏ


Tôi chỉ là một cây kim bé nhỏ
Mà vạn vật là muôn đá nam châm
Nếu hương đêm say dậy với trăng rằm
Sao lại trách người thơ tình lơi lả ?


​

Ngẫm cho kỹ anh là người bạc bẽo,
Em yêu rồi, anh đã vội quên ngay
Mới hôm kia tình tự đến mê say
Sang bữa nay anh làm như mất hết
Anh đòi mãi như một kẻ keo kiệt,
Trong hồn anh tình ái chẳng lâu sao?
Anh không chắt chiu dành dụm tí nào,
Là đất xấu hạt gieo không nảy nở
Nên anh mới luôn luôn nghèo khổ
Giận hờn như anh chẳng được em yêu
Mà thật ra em yêu dấu rất nhiều
Ngẫm cho kỹ anh là người bạc bẽo.


​

Ghe lui còn để dấu dằm
Người yêu đâu vắng, dấu nằm còn đây
Dấu nằm cũng vẫn xinh thay
Đường vai phảng phất, nét tay mơ màng.


Đêm qua bốn phía trăng vàng,
Bên em anh cứ bàng hoàng tỉnh mơ,


"Tưởng bây giờ là bao giờ"
Thật đây, em vẫn là thơ trên trời.


Dấu nằm còn đó, em ơi
Dấu hương vương vấn từng hồi ngất ngây
Thoảng thơm lan xạ nào tày
Hơi thương em thở, ngát đầy hồn anh


Dấu người yêu dấu thanh thanh,
Mình trong chăn đắp, tóc quanh gối nằm
- "Ghe lui còn để dấu dằm"
Người yêu đâu vắng, dấu nằm còn thương...


​

Nghìn buổi sáng, bình minh xe chỉ thắm
Đem lòng tôi ràng rịt với xuân tươi.
Thuở xưa kia là con của mặt trời,
Tôi có lửa ở trong mình nắng đọng.


Đời muốn chữa cho tôi lành bệnh sống,
Đem tuyết sương lời lẽ buốt vào gan;
Tuyết sương mòn, băng giá phải trôi tan,
Tôi là lửa chẳng bao giờ biết nguội.


Tôi đã yêu từ khi chưa có tuổi
Lúc chưa sinh, vơ vẩn giữa vòng đời;
Tôi đã yêu khi đã hết tuổi rồi,
Không xương vóc, chỉ huyền hồ bóng dáng.


Vào đêm tối tôi sẽ làm đuốc sáng
Rọi u minh tỏ rạng ánh hồn sâu;
Đến ru thơ bao kẻ hãy buồn đau;
Tìm ấp mộng những hồn sầu rã mục.


Hồn đông thế, tôi sợ gì cô độc!
Ma với nhau thì ôm ấp cùng nhau.
Chuyện yêu đương bấy giờ đã hết đâu,
Niềm tâm sự vẫn còn như thuở sống.


Trong cõi lòng lan đi bao ấm nóng,
Giữa hồn thường thắm thiết một ma thơ
Đem nhớ nhung an ủi dưới trăng mờ,
Và trong gió phất phơ đi có bạn...


Kẻ đa tình không cần đủ thịt da;
Khi chết rồi thì tôi sẽ yêu ma.


​

Em nâng đàn tới ngang mày
Và em hạ xuống vừa tay, ôm đàn
Ngón tay em nhạc chứa chan
Mến tuôn trên phím, yêu tràn vào dây.


Lâng lâng hồn nhạc hây hây
Đôi ta chắp cánh bạn bầy cùng mơ
Chim reo trong khoảng hoa thưa...
Suối tuôn róc rách, trăng vừa lên cao...


Tình cảm ấy, ước mơ nào,
Bíttôven với ngọt ngào Môda
Tay em thoắt biến thành hoa,
Hồn em lắng lại như là tặng anh.


Những khi xa cách một mình,
Nhớ đàn em, nhớ hồn thanh cây đàn.


​

Có khi vò một cành hoa
Bỗng lên hương mới như là đậm sâu,
Anh không vò nát em đâu
Nhưng anh có lúc đánh rầu lòng em;
Muốn cho em khổ, em phiền,
Đánh đau em để bắt đền sầu anh.


​

Anh ước đôi ta có con
Con giống em đẹp nhìn không chán
Giống đôi mắt, giống hình gương trán
Con mang tình xán lạn đôi ta


Con giống em, con cũng giống cha
Giống cái mũi thật thà thẳng sống
Nhìn gần giống trông xa cũng giống,
Cũng mái đầu dợn sóng Quy Nhơn.


Nhưng con ta nó giống em hơn
Giống đi đứng, nghĩ suy, ăn nói,
Duy chẳng giốngcái nư khi dỗi
Lúc em hờn, trời cũng phải thua.


Muốn hoà kẽ tóc với chân tơ,
Muốn thịt xương ta nở vạn mùa
Em hỡi! Đứa con tình ái ấy
"Tình yêu chưa đã, mến chưa bưa"


​

Trong buổi chiều hôm bóng nhá nhem
Anh ra trước cổng đứng chờ em
Nhận từng vóc dáng từ xa tới
Lọc lấy một hình anh thuộc quen.


Anh thấy ai ai cũng vội vàng
Như chim hôm thoi thót về rừng
Người đi xe đạp đăm chiêu lắm
Nghĩ bếp nhà đang lửa bập bùng.


Anh cũng chăm xong cái bếp nhà
Tâm thành cơm nước dọn bưng ra
Một tuần mong đến hôm nay tiếp
Vào bát cho em vị đậm đà


Nhưng bóng hoàng hôn đặc lại rồi
Hình em anh thuộc thế mà - ôi!
Mấy phen suýt nữa reo "Em đến"
Lại ủi an lòng: "Hãy đợi thôi!"


Anh đứng như trồng, chẳng chịu đi
Nhớ nhung vun được đức kiên trì
Anh nhìn nét mặt người qua vội
Thông cảm muôn đời những biệt li.


Nếu thức ăn kia gắp một mình,
Tủi lòng, anh vẫn vững lòng tin.
Thương em vất vả, anh quên hết
Nỗi khổ mong chờ cháy dạ anh.


​

Em ngồi ríu rít ở sau xe
Em nói, lòng anh mải lắng nghe
Thỉnh thoảng tiếng cười em lại điểm
Đời vui khi được có em kề.


Ôi! Giọng sao mà rất mến thương
Êm như suối mát đến soi gương
Dù ai tốt tiếng như ca hát
Cũng chẳng bằng em giọng nói thường


Gió thổi nhiều khi giọng nói bay
Không cần nghĩa chữ vẫn nghe hay
Sau xe, những tiếng em phơ phất
Cởi hết ưu phiền gửi gió mây.


Ước được ngàn năm nghư giọng ấy
Đèo em đi mãi cuối không gian!
- Và khi không nói, em im lặng
Anh vẫn nghe hay tựa tiếng đàn


​

Đã bốn năm trời nghĩa với duyên
Mặt em thay đổi vẫn y nguyên
Nét thêm rờ rỡ như tơ chín
Dáng vẫn thanh thanh tựa nước hiền.


Kể từ sen ngó với đào tơ,
Anh đã thầm yêu vẻ dịu mơ
Trong mắt ngọc đen kì diệu thế,
Nhìn anh như hẹn đã ngàn xưa


Khi mặt em gầy, lại rất yêu,
Niềm thương như bỗng dội lên nhiều,
Mảng nhìn bịn rịn lo em ốm,
Mà mặt em thêm vẻ lệ kiều


Khuôn mặt xinh em mãi rỡ ràng
Là sách nghìn trang sách vạn trang
Sớm mai anh thấy mặt trời mọc
Chiều hôm anh đọc ánh trăng vàng.


Mặt em ở giữa kho trời đất.
Vô tận thời gian có mặt em
Đáy thẳm tâm hồn anh đã cất
Mặt em, hoa vĩnh viễn ngày đêm.


​

Nhớ em, nhớ nhỏ đôi tay
Hơi hương nhớ dịu, lông mày nhớ thanh.
Mắt trong, anh nhớ long lanh,
Hàm răng, anh lại nhớ anh hay nhìn.


​

Nằm đêm anh cứ thương em
Rơi nghiêng nước mắt một đêm gối nằm
Thế này cho hết trăm năm
Đến muôn năm vẫn âm thầm thương em.


​

Đôi tay anh khẽ ôm mình
Lòng anh toả ấp thân hình sáng trong;
Tay em ôm ấp bên lòng
Thân em, nghìn tía muôn hồng cũng thua
Không nền, sao dựng lầu thơ ?
Không thân thể, chỉ bâng quơ cái hồn.


- Nhưng thân mới chỉ là nguồn
Đục trong, dòng nước hãy còn tuỳ sau.
Thân em, anh quí như châu
Hình em anh có dám đâu soi thường;


Trong thân, anh đã thấy hồn
Tinh hoa ánh mắt, xinh giòn cánh tay
Anh ôm khe khẽ mình đây
Ôi thân yêu quí, chứa say tâm tình!


​