Trước khi bước vào kỳ nghỉ cuối tuần cuối cùng của tháng 9, hãy cùng đến với nước Anh, vùng đất được mệnh danh là xứ sở sương mù. Kì này mình xin giới thiệu đến các bạn những tấm ảnh do mình chụp về việc công nghệ đang được sử dụng như thế nào tại xã hội Anh, và chúng khác ở Việt Nam như thế nào. Hãy bình luận để chia sẻ suy nghĩ của bạn về chủ đề này!
Đầu tiên hãy cùng điểm lại một vài nét sơ lược về Vương quốc Anh. Với diện tích gần 244 nghìn km vuông và dân số khoảng 64,1 triệu người (năm 2013), Anh là nền kinh tế lớn thứ 5 thế giới (theo báo cáo năm 2014). Trong hàng thập kỷ trở lại đây quốc gia Tây Âu này đã chứng kiến sự thay đổi cơ cấu kinh tế mạnh mẽ từ một quốc gia phụ thuộc vào sản xuất sang một quốc gia phụ thuộc vào dịch vụ. Và trong quá trình chuyển đổi này, công nghệ đóng một vai trò vô cùng quan trọng.
1. Đời sống hàng ngày:
Mua sắm ở siêu thị
Nếu bạn đọc bài viết của mình vào hôm qua về các kỹ năng cần thiết cho cuộc sống hiện đại ở thế kỷ 21, bạn sẽ nhận thấy biết sử dụng máy check-out tự động nằm trong danh sách này. Tại nhiều siêu thị và cửa hàng lớn tại Anh hiện nay, các bàn thanh toán truyền thống đã được thay thế bằng những máy check-out tự động. Người dùng sẽ scan mã vạch những sản phẩm mà họ mua, sau đó có thể thanh toán bằng tiền mặt hoặc thẻ ngân hàng.
Mặc dù các bàn check-out như ở Việt Nam vẫn tồn tại, việc áp dụng công nghệ này đã phần nào lấy đi công việc của nhiều người lao động. Hình trên là một máy check-out tự động tại Tesco, hệ thống siêu thị rất lớn và nổi tiếng ở Anh.
Giặt là tự động
Chắc hẳn các bạn vẫn còn nhớ cảnh danh hài người Anh Rowan Atkinson (Mr Bean) vào một tiệm giặt là tự động và gặp một anh chàng cao to lực lưỡng. Ở Anh và nhiều nước châu Âu, giặt là tự động là lựa chọn tuyệt vời cho những người bận rộn. Bạn có thể sử dụng tiền xu để thanh toán chi phí giặt là, và quay lại khi quần áo đã được giặt xong. Mô hình này được kỳ vọng sẽ phổ biến hơn ở Việt Nam trong tương lai.
Máy rút tiền/ ATM
Ở Việt Nam, tại các thành phố lớn hiện nay, chúng ta dễ dàng bắt gặp các trụ ATM của vô số các ngân hàng lớn nhỏ. Ở Anh thì mật độ ATM không nhiều như vậy, nó được tập trung ở các thành phố lớn và khu trung tâm. Một điểm rất thuận tiện với những người sử dụng thẻ ngân hàng như mình tại Anh đó là có nhiều máy rút tiền miễn phí. Tại các địa điểm này bạn có thể rút tiền mặt mà không bị tính phí phần trăm, cho dù bạn sử dụng thẻ Visa hay Master của bất cứ ngân hàng nào. Tuy nhiên việc tính phí phần trăm cho các giao dịch quốc tế là có thể xảy ra.
Điện thoại công cộng
Ngoài chức năng nghe gọi như thông thường, một vài bốt điện thoại công cộng như hình trên còn có chức năng trả lời email, truy cập Wi-Fi. Người dùng thường trả phí dịch vụ bằng xu, loại tiền tệ không còn được sử dụng ở Việt Nam. Ngoài ra thì nhiều hãng báo chí của nước ta cũng đã phản ánh việc nhiều bốt điện thoại công cộng bị bỏ hoang và không phát huy được tính năng của chúng.
Báo giấy miễn phí
Có lẽ đây là một điểm rất khác biệt ở các nước châu Âu, hay ở một số nước châu Á như Singapore. Người đi đường được phát báo miễn phí, đôi khi là có cả nhân viên phát báo chứ không chỉ là một cái kệ như hình ở trên. Mặc cho sự phát triển như vũ bão của báo điện tử, báo giấy vẫn đóng một vai trò quan trọng trong đời sống xã hội của nước Anh. Việc mọi người cầm báo trên tay, cùng với một chiếc sandwich khi đi làm mỗi buổi sáng không còn xa lạ.
... Và những gánh hát rong
Có lẽ môn nghệ thuật đường phố này chưa được phổ biến ở Việt Nam. Tuy nhiên ở Anh, mặc dù sự phát triển của công nghệ âm thanh ánh sáng đã đem đến những buổi ca nhạc trên sân khấu đầy màu sắc, những gánh hát rong thế này chưa bao giờ là nhàm chán. Hình ảnh những người nghệ sỹ với cây đàn ghita tại nơi công cộng luôn thu hút sự chú ý của người dân và khách du lịch.
2. Giao thông và phương tiện:
Vé đỗ xe ô tô
Trên cả quy mô châu Âu và thế giới, Anh không phải là một đất nước rộng lớn. Sự tăng trưởng của số lượng phương tiện đang gây ra bài toán về chỗ đỗ xe, đặc biệt ở những siêu đô thị như London. Trong khi chờ đợi những bãi đỗ cao tầng trở nên phổ biến hơn, nhiều tài xế do không có gara ô tô riêng đã chọn cách đỗ xe ngoài đường. Ngoài ra bạn hoàn toàn có thể mua vé theo giờ. Tài xế mua vé từ những chiếc máy tự động như hình trên bằng tiền xu hoặc điện thoại di động.
Nếu bị phát hiện bởi cảnh sát về việc đỗ sai quy định, bạn sẽ bị khóa bánh xe hoặc cẩu đi (ở những khu vực tư nhân) hoặc bị phạt tiền gấp 20-30 lần số tiền mua một chiếc vé (ở những nơi công cộng).
Nút bấm nhường đường cho người đi bộ
Công nghệ này vốn đã tồn tại ở một số nơi tại nước ta, ví dụ như trước cổng trường THPT Chuyên Hà Nội – Amsterdam, thủ đô Hà Nội. Tuy nhiên ở Anh thì mật độ của nó dày đặc hơn nhiều. Người đi bộ sẽ bấm nút để đợi đèn giao thông chuyển sang màu đỏ. Dù chỉ có một người qua đường, cả đoàn xe ô tô dài vẫn sẽ dừng lại. Đôi khi ở những chỗ không có đèn đỏ, tài xế còn chủ động dừng xe nhường đường cho người đi bộ và họ gần như không bao giờ sử dụng còi xe.
Bảng chỉ dẫn giao thông điện tử
Đây là công cụ rất hữu ích cho các tài xế tại Anh, bên cạnh những ứng dụng di động về giao thông, đi lại. Nó xuất hiện cả ở trung tâm thành phố hay trên các xa lộ. Tại Việt Nam, có lẽ các bảng chỉ dẫn về giao thông, đường phố cần xuất hiện nhiều hơn và cụ thể hơn.
Mua vé tàu/ soát vé tự động
Ở Anh, ngoài thanh toán thì rất nhiều việc khác như mua vé tàu, check-in tại sân bay đều được người dân tự thực hiện nhờ những chiếc máy tự động. Tại các nhà ga lớn, bên cạnh các bàn tư vấn thông tin du lịch hay quầy bán vé truyền thống, máy bán vé tàu tự động luôn đông đúc khách hàng. Phần lớn các máy này đều chấp nhận cả thẻ ngân hàng, tiền xu và tiền mặt. Được biết ở Việt Nam đang triển khai bước đầu việc bán vé tàu qua Internet.
Xe buýt hai tầng
Bên cạnh Đồng hồ Big Ben hay gia đình Hoàng gia thì xe buýt hai tầng cũng là một biểu tượng của xứ sở sương mù. Thiết kế xe buýt hai tầng được đánh giá là hiệu quả bởi lẽ cùng một diện tích bề mặt mà nó có thể chở gấp đôi lượng khách so với xe buýt truyền thống. Tại nhiều phương tiện của Anh hiện tại như xe buýt, xe khách đường dài, tàu điện ngầm, tàu xuyên quốc gia, nhiều tiện ích đã được phát triển như Wi-Fi, ổ cắm điện và toilet.
Xe taxi
Ngoại trừ một số hãng xe taxi trực tuyến giống như Uber, thì phần lớn các xe taxi ở Anh rất khác so với ở Việt Nam. Điểm khác biệt không chỉ nằm ở thiết kế bên ngoài, mà còn ở nội thất bên trong. Để đảm bảo an toàn cho tài xế, phần lớn các xe taxi đều có camera an ninh và tấm kính ngăn cách giữa tài xế và hành khách. Hành khách trả tiền thông qua một lỗ nhỏ ở trong tấm kính này, hoặc qua cửa sổ xe taxi. Bức hình xe taxi trên được mình chụp ở một trường Đại học bên Anh.
3. Giáo dục:
Máy chiếu và màn hình thông minh
Trong lĩnh vực giáo dục, công nghệ đang được ứng dụng rất mạnh mẽ. Điều này là đúng với cả khu vực công lập và dân lập. Ngoài công cụ máy chiếu truyền thống, màn hình thông minh đang được ứng dụng rộng rãi. Giáo viên và học sinh có thể vẽ, viết và thực hiện các thao tác như máy tính bình thường trên các màn hình thông minh này, ví dụ như xem video hay diễn thuyết. Tấm ảnh trên được mình chụp ở một trưởng Cao đẳng Quốc tế tại Anh.
Công nghệ phòng cháy, chữa cháy
Tại một đất nước nơi mà bố mẹ có thể đi tù vì tội ngộ sát nếu như để con của mình (dưới 12 tuổi) ở nhà một mình và chết vì một tai nạn như cháy, việc trang bị công nghệ phòng cháy chữa cháy và giáo dục nó cho mọi người ở Anh luôn là ưu tiên hàng đầu. Công sở, khu vui chơi, văn phòng đến các cơ sở giáo dục đều có hệ thống chuông báo cháy và bảng chỉ dẫn hành động khi cháy xảy ra. Thiết nghĩ việc này cần được Việt Nam xem xét nghiêm túc hơn để giảm số người và tài sản bị ảnh hưởng mỗi năm bởi cháy và hỏa hoạn.
4. An ninh:
CCTV
Camera, camera và camera. Đó là những gì nhiều khách du lịch đã phải thốt lên khi đến du lịch tại Anh. Ở đất nước Tây Âu này, hệ thống camera an ninh (hay còn gọi là CCTV) rất phổ biến, từ công sở, trường học đến khu văn phòng, nơi công cộng. Thậm chí khi mình chụp tấm ảnh ở tiệm giặt là trên thì cũng có vài chiếc camera cùng chiếu vào. Không những ảnh hưởng đến quyền riêng tư, nhiều nhà hoạt động xã hội đang lên tiếng rằng việc lắp đặt nhiều camera an ninh không cần thiết đang tốn quá nhiều tiền của chính phủ và xã hội Anh. Còn tại Việt Nam, khi mà một số trường học đề xuất việc sử dụng camera tại các địa điểm khác nhau trong trường, đã có nhiều ý kiến phản đối và lo ngại về vấn đề quyền riêng tư.
Hệ thống cửa ra vào tại các tòa nhà
Để đảm bảo an toàn và phản ứng trước nhiều nguy cơ về khủng bố, rất nhiều tòa nhà, khu văn phòng tại Anh đã thay thế hệ thống khóa cửa truyền thống bằng khóa từ hay khóa số. Chỉ những người được phép vào các tòa nhà mới được phát khóa từ hay mật mã. Hệ thống quét vân tay hay võng mạc như trong những bộ phim hành động của Hollywood trước cửa một số tòa nhà quy mô lớn cũng không còn là điều quá xa lạ.
5. Đời sống trên mạng:
Ngân hàng trực tuyến
Đây là một phương thức mua hàng và thanh toán rất phổ biến trong xã hội Anh. Nó giúp thúc đẩy tốc độ mua hàng và lựa chọn hàng hóa. Tuy nhiên đi đôi với xu hướng này là những nguy cơ tiềm ẩn về đánh cắp thông tin cá nhân và tài khoản ngân hàng. Tại Việt Nam thương mại điện tử đang trở thành một xu hướng ngày càng được ưa chuộng.
Facebook và những mặt trái
Facebook tại Anh hay tại bất cứ quốc gia nào khác mà nó có mặt đều đem lại những mặt lợi. Nó giúp mọi người kết bạn mới, tìm hiểu thông tin một cách nhanh chóng và chính xác. Tuy nhiên đây cũng là khởi nguồn của nhiều vụ bắt cóc tống tiền hay bạo lực tại Anh. Vụ bạo loạn nổi tiếng hồi tháng 8 năm 2011 tại Anh có nguyên nhân xuất phát từ Facebook và các mạng xã hội. Tuy nhiên cũng chính nhờ truyền thông và mạng xã hội mà chính phủ Anh đã kêu gọi sự đoàn kết trong xã hội Anh và giải quyết thành công vụ việc.
Nguyễn Mai Đức
))))
